Minister De Backer en klinisch biologen: ‘Er is geen tekort aan testcapaciteit’

Er doken dit weekend enkele verhalen op van huisartsen die vakantiegangers uit rode of oranje zones weigeren te testen op covid-19. Minister Philippe De Backer (Open Vld) ontkent met klem dat er een tekort is aan testmateriaal. Klinisch bioloog en erevoorzitter van BVAS Marc Moens treedt de minister bij.

Update in 7de paragraaf met reactie van de huisartsenvereniging Domus Medica.

Een collega komt dit weekend terug van vakantie in een oranje zone. Hij wil zich laten testen bij de huisarts, omdat hij zich al enkele dagen niet goed voelt. Hij heeft buikklachten. De huisarts wil hem niet testen, “omdat hij niet binnen de gevalsdefinitie valt en omdat de testcapaciteit heel krap is”. Navraag leert dat de uitleg van de huisarts geen steek houdt.

Ook op Twitter doken gisterenavond verhalen op over vakantiegangers die bij hun terugkeer uit rode of oranje zones geen test konden krijgen bij hun huisarts. Het ging om mensen uit verschillende provincies. “Het is voor de artsen die de testen moeten voorschrijven niet eenvoudig de snel wijzigende instructies van Sciensano bij te houden”, oppert Marc Moens, erevoorzitter van de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS), een mogelijke verklaring.

‘Geen schaarste’

De gevalsdefinitie die bepaalt wie er moet of mag getest worden, werd op 16 juli gewijzigd. In de richtlijnen van Sciensano staat dat teruggekeerde reizigers uit oranje of rode zones bij “de hoogrisicocontacten van een geval van covid-19” moeten gerekend worden. De reizigers die terugkomen uit risicogebieden krijgen de hoogste prioriteit, na “een mogelijk geval van covid-19”.

Minister Philippe De Backer, die federaal verantwoordelijk is voor het aanvullen van tekorten, liet gisterenavond laat aan de redactie van Trends weten dat er geen tekorten zijn. “De huisarts beslist of een test nodig is, maar er is zeker geen schaarste aan testen. Als de huisarts zelf niet kan testen, moet hij doorverwijzen naar een triagepost. De labo’s in het Antwerpse werden dit weekend overspoeld. De labo’s leveren wissers aan de artsen. We zijn daar nu capaciteit aan het bijleveren om die piek op te vangen.”

Ook klinisch bioloog Marc Moens liet via mail weten dat er geen tekorten bekend zijn. “Door de enorme toeloop van mensen die zich willen laten testen in de stad Antwerpen en in de grote omgeving van Antwerpen is het mogelijk dat de wachttijden enigszins oplopen.” De labo’s moeten de tijd krijgen om alle testen af te werken en dat kan wat langer duren dan verwacht door de aanvrager, maar dat mag de huisartsen er niet van weerhouden tests aan te vragen voor alle mogelijke covid-19-patiënten.

De huisartsen en de triageposten kregen op 1 mei de keuze om te werken met het federale platform of de lokale labo’s die ze al kennen van voor de gezondheidscrisis. De meeste huisartsen kozen voor de lokale labo’s. Bij een piek, zoals we die vandaag in Antwerpen kennen, moet het federale platform bijspringen. “De lokale labo’s sturen dan stalen door of we maken een nieuwe rechtstreekse flow. Dat laatste doen we nu in Antwerpen”, legt De Backer uit. De minister voegt eraan toe dat het federale platform samen met de huisartsen ook een systeem opzet om de testen van patiënten met symptomen te scheiden van die van patiënten zonder symptomen.

De huisartsenvereniging Domus Medica liet deze ochtend weten dat er in Antwerpen dit weekend asymptomatische patiënten zijn geweerd, maar ook de patiënten zonder symptomen zouden nu terug kunnen getest worden, na het verhogen van de testcapaciteit. “Het is door de administratieve overlast dat de huisartsen eerst de patiënten met symptomen wilden testen, in plaats van de mensen zonder symptomen die uit de rode – en zeker de uit de oranje – zones terugkeerden van vakantie”, zegt beleidsmedewerker Sofie Croenen.

Beter zicht op omvang

Het is van cruciaal belang dat de huisartsen veel testen blijven aanvragen, om de epidemie zo goed mogelijk in kaart te kunnen brengen. Als huisartsen mensen aanraden om in quarantaine te gaan, zonder te testen, dan komen ze niet in de officiële cijfers terecht. Sommige experts schatten dat we bij de uitbraak in maart slechts één op de dertig besmettingen in het vizier hadden, terwijl we er nu één op drie zouden kunnen opsporen. Die verhouding kan enkel kloppen als alle mogelijke covid-19-patiënten getest worden.

Marc Moens: “We testen nu veel meer en in veel meer laboratoria voor klinische biologie dan in maart en we hebben zeker een beter zicht op de omvang van de epidemie. Vandaag kunnen de erkende laboratoria zo’n 16.000 testen per dag aan. Die capaciteit wordt volop uitgebreid, maar dat zal nog enige tijd duren.”

Moens voegt er wel aan toe dat de medewerkers van de labo’s, net zoals het andere zorgend en ondersteunend personeel nog aan het bekomen zijn van de eerste golf en dat zij recht hebben op verlof en recuperatie van de vele overuren. “De tweede golf die zich twee maanden vroeger heeft ingezet dan verwacht, haalt de verlof- en werkplanning van vele diensten weer overhoop. Dat kan ook een verklaring zijn voor vertragingen.”