‘Wij worden het hulpje van de consument’

Eneco is na de overname van zijn sectorgenoot Eni het nummer drie op de Belgische energiemarkt. Maar veeleer dan op marktaandeel, zet CEO Christophe Degrez in op duurzaamheid.

Eneco nam op 10 juli vorig jaar zijn sectorgenoot Eni over. Sinds 1 juni worden de 720.000 Eni-klanten bediend onder de Eneco-vlag. Met ruim een miljoen klanten is het Nederlandse bedrijf nu het nummer drie op de Belgische energiemarkt, met een marktaandeel van 16 procent. “Maar onze echte concurrenten heten Tesla Energy of Google Energy. Zij hebben geen energieverleden. Wanneer zij met een frisse filosofie komen, moeten we ons schrap zetten. Maar dat houdt ons scherp”, zegt Christophe Degrez, de CEO van Eneco België.

Met de overname van Eni door Eneco en die van Lampiris door Total werd vorig jaar een consolidatie ingezet bij de Belgische energieverkopers. “In de Belgische telecommarkt heb je drie grote spelers. Nu krijg je dat ook in de energiemarkt. Ik ben ervan overtuigd dat wij ons kunnen onderscheiden door als enige voluit voor duurzaamheid te kiezen. Al geef ik toe dat de twee standaardleveranciers ons goed aan het kopiëren zijn ( lacht). In 2011 begonnen we energie te verkopen aan particulieren met de belofte dat we tegen 2016 aan al onze klanten groene en lokaal geproduceerde energie zouden leveren en financieel gezond zouden zijn – wat ons toeliet deze overname te doen. Dat hebben we waargemaakt. Nu willen we tegen 2025 opnieuw voor 100 procent zelf geproduceerde groene energie voor al onze klanten. Door zelf te groeien of door overnames.”

Uw overnamehonger is dus nog niet gestild?

CHRISTOPHE DEGREZ. “Zolang het gaat over klanten, wind- of zonne-energie bekijken we alle kansen. Onze ambitie was niet het derde bedrijf op de markt te worden, maar de maatschappij te verduurzamen. Om dat te bereiken, heb je schaalgrootte nodig. “De energieprijzen op de groothandelsmarkt blijven laag. De spelers die zelf niet produceren, zullen eruitgaan, omdat de winstmarges te laag blijven. Al maakt de prijs van energie nog amper een kwart van de eindfactuur voor de klant uit. Toen ik in 2002 begon bij Nuon, was dat nog 50 procent. Taksen en belastingen, maar vooral de netwerkkosten maken de factuur hoog. We betalen dus de rekening voor een door de overheid gereguleerd intercommunaal apparaat, dat vooral de gemeentefinanciën moet spekken. Als ik lees dat de fusie van Infrax en Eandis tot Fluvius de factuur met 2 tot 3 procent zal doen dalen, dan vind ik dat lachwekkend. Als de wil er is, kan dat een pak efficiënter.”

De sector klaagt al langer dat de energiefactuur een verkapte belastingbrief is geworden.

DEGREZ. “De consument laat zich veel te weinig horen. Vergeet niet dat de zware kosten voor slimme meters, een slim, bi-directioneel netwerk, evenwicht en flexibiliteit nog moeten komen. Als er iets fout loopt, wijst iedereen de leverancier met de vinger. Maar die vult nog één lijntje op de factuur. Terwijl de klant door al die regulitis wel een ellenlang epistel krijgt met allerlei algemene voorwaarden. Er wordt te weinig vanuit de klant geredeneerd.”

Hoe wilt u dat verbeteren?

DEGREZ. “Ik pleit voor een technocratisch energiekabinet, dat over de grenzen en legislaturen heen een beleid kan uitstippelen. Het Energiepact is een aanzet. Het is goed dat je in België vier handtekeningen van ministers onder hetzelfde document hebt, maar er is meer nodig. Het probleem is dat alles gefragmenteerd is en dat je dat in één tekst moet gieten. Dat is niet vanzelfsprekend.

“Dat kabinet zou moeten kunnen waken over de energiebevoorrading en de prijzen, en zorgen voor afstemming met het buitenland en een stabiel investeringsklimaat. Wij hadden in 2008 een vergunning voor twee grote STEG-eenheden (stoom en gas, nvdr) in Beringen, maar met een beleid dat om de vijf maanden verandert, investeer je niet in een centrale die dertig jaar moet meegaan. Dat wil niet zeggen dat je gascentrales dertig jaar moet ondersteunen, die tijd is voorbij.”

Zonder die gascentrales komt er geen kernuitstap.

DEGREZ. “Daarom vind ik het verantwoord in gas te investeren. Alleen moeten we daarvoor ook financiële middelen inzetten. Waarom geen taxshift waarbij je investeringen die niet bijdragen aan de verduurzaming van de maatschappij, extra belast? Gas zou een uitzondering kunnen zijn, als transitietechnologie.

“Beleid gaat over duurzaamheid en innovatie en dan heb je een langetermijnplan nodig. En je moet je beleid afstemmen op wat in de buurlanden gebeurt. De sluiting van de Duitse kerncentrales heeft ook gevolgen voor de marktprijs hier. Idealiter gebeurt dat op Europees niveau, maar de verschillen tussen de landen zijn zo groot, dat het een proces in fases wordt.”

Kortom, het Energiepact is onvoldoende?

DEGREZ. “Laat ons positief zijn: het is een stap in de goede richting. Energie is, net als mobiliteit en transport, te belangrijk om nu nog veel tijd, competitiviteit van de industrie en geld te verliezen.

“We hebben nu 60.000 bedrijven als klant. Die willen bevoorradingszekerheid, een goede prijs en bij voorkeur ook zelf produceren via zon en wind. Bij Audi Vorst hebben we 46.000 vierkante meter zonnepanelen geplaatst, windturbines bij Peleman in Puurs en zonne-sites op negen locaties bij Wienerberger. De industrie beweegt. Banken en financiële instellingen zouden daar best nog wat harder op mogen inzetten.”

Is daar ook een rol weggelegd voor de particulieren?

DEGREZ. “Ik geloof dat de consument volledig ontzorgd wil worden. Wij worden het ‘hulpje’ van de consument. De klant krijgt een heel ecosysteem rond zich. Onze rol als leverancier wordt te helpen het net in evenwicht te houden en de klant te helpen zijn Tesla-batterij en zijn auto op te laden op momenten dat de groothandelsprijzen laag zijn.”

Sommige concurrenten hebben daarvoor toestellen gelanceerd. Of ze kopen dienstenleveranciers.

DEGREZ. “Wij zijn geen fan van hardware. Klanten willen dat kunnen regelen met hun smartphone of tablet. Onze kerntaak is een energieregisseur zijn en de beste dienstverlening te bieden. Eneco kocht in 2009 Ecostream, een installateur van zonnepanelen, maar dat bleek toch een andere stiel te zijn. Ik denk dat wij vooral moeten zorgen dat we de juiste partners om ons heen hebben. “Als maatschappij gaan we op termijn van de centrale productie van vroeger naar een systeem waarin duurzaam, decentraal en samen de ordewoorden zijn. Nu zitten we nog in een tussenmodel, maar de richting is duidelijk. Met 63,5 megawattpiek zijn we de grootste producent van zonne-energie in België, we hebben 91 windmolens op land en volgend jaar wordt het zeewindmolenpark Norther operationeel, een investering van 1,2 miljard euro.”

Er komt een tweede zone voor windmolens op zee. Bouwt u nog een zeewindpark?

DEGREZ. “Of twee. Of nog meer ( lacht). We zijn ambitieus en de zones die er nu bij komen, zijn kleiner dan onze huidige concessie. We zijn zeker kandidaat, uiteraard samen met andere partners. Offshoreturbines zijn 8 megawatt groot en de wind is er beter dan aan land.”

Krijgt u daar de middelen voor? Uw moederbedrijf staat te koop.

DEGREZ. “We zijn een gezonde groep die wil investeren in de kernlanden België, Nederland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Duitsland. Behalve Eni kochten we 34 procent in de Duitse specialist in vraagsturing Next Kraftwerke, 50 procent in de groenestroomleverancier LichtBlick en we investeren zwaar in innovatie. Elk dossier dat niet over organische groei gaat, komt op tafel. De drie basisvragen zijn of het bijdraagt tot onze strategie of het financieel haalbaar is en of de organisatie het aankan.”