‘Wij willen niet de grootste zijn’

Als laatste kranenbouwer van België gaat het Indusign voor de wind. Het Adegemse bedrijf exporteert zijn E-Crane naar havens overal ter wereld. In de staalindustrie is de E-Crane niet meer weg te denken. “De vorige crisis hebben we niet eens gemerkt”, zegt bestuurder Lieven Bauwens. “Maar de volgende baart mij zorgen.”

Indusign is de enige overgebleven havenkranenbouwer van het land. Het bedrijf met dochterondernemingen in Amerika en Nederland bouwt jaarlijks tien tot twintig kranen. Het paradepaardje is de E-Crane, waarbij de ‘E’ staat voor equilibrium of evenwicht. Een scharnierende ballast van meer dan honderd ton houdt de kraan in evenwicht en maakt het mogelijk lasten van 50 ton en meer op te tillen. In havens over de hele wereld worden de evenwichtskranen gebruikt voor de overslag van bulkgoederen zoals granen, zaden, kolen, maar ook ertsen, zand en grind.

Het bedrijf uit Adegem ontstond in 1990 uit Sobemai, dat al tientallen jaren evenwichtskranen maakte, maar in slechte papieren zat. Het werd opgericht als en-gineering- en consultingbedrijf met als specialisatie de zware machinebouw en hefwerktuigen. “Sobemai is uiteindelijk over de kop gegaan. Ik werkte er samen met mijn huidige collega-bestuurder Geert Watteeuw. De ervaring, de expertise en de kennis waren aanwezig en bovendien was er een klantenbestand in binnen- en buitenland dat verder bediend moest worden. Zo is in 1995 de eerste vraag naar een kraan gekomen. De klant bleek tevreden en tegen het jaar 2000 bouwden we al vijf kranen per jaar.”

Schroot

Tegenwoordig is Indusign in de staalindustrie wereldleider voor de overslag van schroot. “Het moet inderdaad al raar lopen als staalproducenten niet bij ons aankloppen voor de bouw van een kraan op hun schrootpark”, bevestigt Bauwens. “Momenteel bouwen we zelfs twee kranen op een industrieterrein van ArcelorMittal in Bremen. Eindelijk nog eens investeringen in de staalindustrie in onze contreien.”

Indusign bouwt kranen in de hele wereld, maar zelden in eigen land. “Een haven als Antwerpen bijvoorbeeld is al erg goed uitgerust”, legt Bauwens uit. “Alle kranen die nodig zijn, staan er al. Antwerpen is voor ons meer een vervangingsmarkt. Als er onderdelen haperen, leveren wij nieuwe, maar er is nauwelijks vraag naar nieuwe kranen voor bulk in de Vlaamse havens.”

De kranen van Indusign vertrekken uit Adegem naar alle windstreken. “De afzetgebieden variëren omdat wij in een al kleine markt nog eens een niche bedelen. Containerkranen zijn namelijk niet aan ons besteed, alleen kranen voor bulkoverslag. Momenteel bouwen we bijvoorbeeld één kraan voor Amerika, één voor Australië en vier voor Bangladesh. Die kranen worden hier geassembleerd, gedemonteerd, verscheept en ginder door onze mensen opnieuw opgezet.”

Naar klanten hoeft het bedrijf meestal niet te zoeken. “Doorgaans contacteren ze ons zelf. Het voordeel van onze business is dat een kraan veel exposure biedt. Een havenkraan aan het werk valt op. Onze kranen verkopen dus eigenlijk zichzelf.”

Puma

De crisis is Indusign feilloos doorgekomen, onder meer dankzij een miljoenenproject dat het in volle crisis binnenhaalde: een bijzondere kraan voor de aanleg van Maasvlakte 2, een uitbreidingsproject van de Rotterdamse haven. Daarvoor klopten Boskalis en Van Oord in Adegem aan. De baggerreuzen, verenigd in het consortium Puma (Project Uitbreiding Maasvlakte), hadden een immense kraan nodig om de dijken aan te leggen voor de nieuwe landwinning.

“Sinds 2008 zijn ze hier verschillende keren komen aankloppen, maar wij hielden telkens de boot af”, herinnert Bauwens zich. “Het ging om een gigantische kraan van 1200 ton die betonblokken van 50 ton tot op 50 centimeter nauwkeurig acht meter onder het wateroppervlak kon neerzetten. Wij waren het gewend kranen van 400 ton te bouwen. Bovendien hoefden we het risico niet te nemen, want we hadden een volle orderportefeuille en we waren niet van plan roofbouw te plegen op andere projecten.” Puma bleef echter aandringen en in 2009, in volle crisis, liet Indusign zich overtuigen. “Als we vandaag terugblikken op dat project, durf ik te stellen dat het eindresultaat onze stoutste verwachtingen overtrof”, besluit Bauwens.

Vorig jaar klokte het bedrijf af op een groepsomzet van ruim 32 miljoen euro. Ter vergelijking, in 2000 waren ze in Adegem nog tevreden met 5 miljoen euro. “Door de oplevering van enkele grote projecten was 2010 een uitzonderlijk jaar”, zegt Bauwens. “Met een gemiddelde omzet van 20 miljoen euro de volgende jaren zijn wij een gezond bedrijf. Indusign heeft ook niet de ambitie de grootste te zijn. Wij willen vooral specialisten blijven in onze niche en onze loyale klanten over de hele wereld behouden door state of the artproducten af te leveren. Een kraan verkopen, is meer dan een ruil tussen product en centen. Wij gaan ook een langdurige samenwerking aan met onze klant, want die kraan staat er wel twintig jaar. De afgelopen vijftien jaar hebben wij zo’n 150 projecten gerealiseerd en nog geen enkele klant heeft afgehaakt. Eigenlijk is dat het mooiste compliment dat je als zaakvoerder kan krijgen.”

De nakende crisis baart Bauwens echter wel zorgen. “Zeker in Amerika en Europa wordt het heel moeilijk een financiering rond te krijgen. De bouw van een kraan past meestal in investeringsprojecten. Het gaat dus niet enkel om die paar miljoen euro voor de kraan, maar om de tientallen miljoenen euro’s voor het project. En het ziet er niet naar uit dat banken daar weldra soepel in mee zullen gaan. In Azië zie ik die onzekerheid niet. Kijk naar Bangladesh. Dat land is straatarm en toch hebben vier klanten kranen besteld. Hoe ze het financieren, is mij een raadsel, maar het geld is er. Gelukkig hebben we een schitterende reputatie in Azië. Terwijl iedereen Bangladesh links laat liggen, verkopen onze kranen er als zoete broodjes.”

JOCHEN VANDENBERGH, FOTOGRAFIE THOMAS DE BOEVER

“De afgelopen vijftien jaar hebben we niet één klant verloren. Voor een zaakvoerder is dat het mooiste compliment” Lieven Bauwens, gedelegeerd bestuurder Indusign