Caroline Vercauteren heeft de WOMED Award 2021 gewonnen. De onderneemster transformeerde het charcuteriebedrijf van haar schoonouders tot een producent van vegetarische voeding, die onder de naam BonMush in de rekken ligt. “Lokaal geproduceerd eten wordt steeds belangrijker.”
” I k heb momenteel last van het impostersyndroom”, lacht Caroline Vercauteren. “Ik denk nog altijd dat de jury opeens zal doorhebben dat ik eigenlijk niets kan.” De 33-jarige Vrouwelijke Ondernemer van het Jaar is nog onder de indruk van haar overwinning. De WOMED Award van Markant vzw en Unizo, met steun van het Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO), bekroont elk jaar vrouwelijk ondernemerstalent. Vercauteren kreeg de prijs, omdat ze vijf jaar geleden het charcuteriebedrijf van haar schoonouders radicaal vernieuwde.
“Er zat weinig beweging in de onderneming”, blikt ze terug. “Eerst bleef de omzet nog constant, maar uiteindelijk ging die toch achteruit. Als we het bedrijf wilden redden, moesten we van koers veranderen. Na enkele jaren onderzoek beseften we dat onze toekomst niet meer in de vleeswaren zat. We hebben met hulp van VLAIO onderzoek gedaan naar alternatieven. Zo zijn we bij de oesterzwam uitgekomen.”
Diep in West-Vlaanderen, tussen de veeboeren en de slachthuizen, veranderde Vercauteren het vleesbedrijf Vandromme Vleeswaren in BonRill, met het merk BonMush als uithangbord. “Hoewel het contradictorisch aanvoelt hier vegetarisch en veganistisch te produceren, zitten we echt wel op onze plaats”, zegt ze. “Deze regio kan erg veerkrachtig en innovatief zijn. Onze transformatie is met veel sympathie onthaald.”
Lokaal gekweekte oesterzwammen zijn de basis van het assortiment van BonMush. Het bedrijf ondersteunt boeren die de overstap van veeteelt naar het telen van oesterzwammen maken. De meeste vleesvervangers worden gemaakt van soja, tofu en seitan, die van over de hele wereld worden ingevlogen. Dat gaat gepaard met een grote ecologische voetafdruk, terwijl bezorgdheid over het klimaat net een van de redenen is waarom mensen minder vlees willen eten.
Veganisten en flexitariërs
“Boven op de lokale verankering hebben oesterzwammen nog tal van voordelen”, zegt Vercauteren. “De oesterzwam is milieuvriendelijk, omdat hij zich voedt met afval van koffie en brouwerijen. Je kunt oesterzwammen verticaal kweken, dus grote agrarische ruimtes heb je niet nodig. Nutritioneel scoren ze goed, omdat ze veel vezels en mineralen bevatten. En de structuur benadert die van echt vlees. Voor sommige vleeseters is het nu eenmaal belangrijk dat een vegetarisch alternatief dezelfde beet heeft als een stukje steak. Tot slot hebben de zwammen een unieke umamismaak, waardoor je er erg originele producten mee kunt creëren.”
De missie van Vercauteren is meer mensen te laten genieten van vegetarisch eten. Met dat aanbod wil ze zowel vegetariërs, veganisten als flexitariërs bereiken: “Ik ben ervan overtuigd dat we geen vervanging van, maar een aanvulling op vlees en vis moeten zijn. De wereld evolueert supersnel en mensen worden er zich steeds meer van bewust dat elke dag vlees eten de klimaatverandering beïnvloedt. Daar willen we met BonMush een antwoord op bieden. En wie kan er beter goede vleesvervangers bedenken dan een slagersfamilie, die alle kennis in huis heeft om lekkere worsten, spreads en rillettes te maken?”
Zesde generatie
Samen met haar echtgenoot is Vercauteren de zesde generatie van het familiebedrijf, dat 130 jaar geleden werd opgericht. De schoonouders van Vercauteren waren in de eerste fase van de transformatie nog aan boord in het bedrijf. Ze steunden de vernieuwing, in het besef dat die ommekeer nodig was. Ze stapten uit de zaak toen de volledige transitie werd opgestart. “We hebben ook de marketing, de productieketen en de logistiek onder handen genomen”, aldus Vercauteren.
De producten van BonRill zijn verkrijgbaar in de retailhandel, maar niet langer bij slagers. Daarover kan Vercauteren haar teleurstelling moeilijk verbergen. “Ik zou heel graag zien dat slagers en traiteurzaken ook vegetarische producten in hun aanbod opnemen. Onze worst met truffel of onze witte pensen zouden er perfect naast de vleeswaren in de toonbank kunnen liggen. Maar de sector is erg protectionistisch. Ik hoop dat het ooit kan, want zowel de consument als wij zijn er klaar voor.”
Met of zonder slagerijen aan boord oogt de toekomst rooskleurig voor BonMush. De eerste internationale stappen zijn gezet. Bij onze noorderburen ligt het aanbod al in de rekken. Ook groothandels uit Duitsland en Denemarken toonden al interesse. Volgens Vercauteren is de grootste uitdaging een sterk Belgisch merk uit te bouwen. Maar als klein familiebedrijf met vijftien medewerkers is de ervaring met marketing en marktpositionering eerder beperkt. Bovendien moet het opboksen tegen concurrenten als De Vegetarische Slager en Garden Gourmet, die tot de portefeuille van Unilever en Nestlé behoren. “We zullen moeten leren te vechten tegen die grote spelers. Lokaal geproduceerd eten wordt gelukkig steeds belangrijker voor de consument.”
Ik zou heel graag zien dat slagers en traiteurzaken ook vegetarische producten in hun aanbod opnemen. Maar de sector is erg protectionistisch
Vercauteren hoopt dat de award deuren opent om voort te groeien. “Ik vind het mooi een rolmodel te zijn voor ander vrouwelijk ondernemerstalent. Ik wil mijn ervaringen delen.”
Belofte van het Jaar
In de categorie Belofte van het Jaar ging de nationale bekroning naar de Oost-Vlaamse Sarah Parent (31). Haar start-up Go Forest wil bedrijven op een laagdrempelige manier helpen om duurzaamheid vanzelfsprekend te maken. Dat doet ze door bomen te planten, vooral in ontwikkelingslanden. “Wij planten in verschillende regio’s in de wereld, van het Amazonewoud in Peru tot Congo en Armenië, maar ook in België”, zegt Parent. “De focus ligt op regio’s waar bomen snel groeien en vlug veel CO2 capteren, maar ook waar die een sociale impact hebben en dus banen creëren of voeding bieden aan de bevolking.”
Vandaag zijn er al meer dan honderd members – bedrijven die frequent bomen laten planten en daar een hr-, verkoop-, marketing- of mvo-doelstelling aan koppelen. Go Forest wil de meest transparante partij op de markt zijn. Daarom heeft het een blockchainapplicatie ontwikkeld waarmee klanten elke boom online kunnen volgen én die kunnen schenken aan klanten en medewerkers.
Om de twee jaar wordt de WOMED Award Zuid uitgereikt aan een vrouwelijke onderneemster in een land waar Trias, een Vlaamse organisatie voor ontwikkelingssamenwerking, actief is. Dit jaar ging die naar Doreen Jean Nsasiirwe van Westlink Delicacy in Oeganda. Nsasiirwe koopt met haar bedrijf honing van lokale imkers in Kisoro. Ze betaalt een goede prijs voor hun honing en zorgt voor werkgelegenheid voor heel wat anderen in de waardeketen, zoals in de productie en de verkoop.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier