Wie het kleine niet eert

Kleine en middelgrote beursgenoteerde bedrijven zien hun omzet en hun winst soms sneller groeien dan grote ondernemingen. Het is zaak de aandelen met het grootste potentieel eruit te pikken.

Als fondsbeheerders het over smallcaps hebben, bedoelen ze bedrijven met een kleine beurswaarde. Klein is relatief, want internationaal wordt de lat meestal gelegd op een marktkapitalisatie van 3 miljard euro. Er zijn vijf Bel-20’ers die minder dan 3 miljard euro waard zijn, en die index bevat enkel de grootste aandelen op de Brusselse beurs. In België spreken we meestal van een smallcap bij een marktkapitalisatie onder 1 miljard euro.

Romain Boscher van Amundi noemt smallcaps “een van de favoriete activaklassen van beleggers”. Er zijn verscheidene redenen waarom kleine en middelgrote beursgenoteerde bedrijven een streepje voor hebben. De managementteams kunnen heel gefocust werken, omdat ze slechts een beperkt aantal activiteiten hebben. Daardoor stijgen de omzet en de winst vaak sneller dan die van grote bedrijven. Bovendien is de koers minder afhankelijk van macro-economische factoren. De aandelen worden minder frequent verhandeld en ontsnappen door die beperktere liquiditeit geregeld aan grote beursschommelingen. Kleine bedrijven zijn ook aantrekkelijk voor grotere groepen die op zoek zijn naar overnamedoelwitten. De beleggers kunnen hopen op een premie.

Volgens een recent onderzoek dat werd uitgevoerd in opdracht van Axa Investment Managers zijn hun prestaties (81%), hun diversificatiepotentieel (78%) en hun kenmerk als groeibedrijven (62%) de belangrijkste redenen waarom beleggers kiezen voor kleine en middelgrote kapitalisaties.

Marktleiders van morgen

Isabelle de Gavoty is de hoofdbeheerder van het fonds Axa WF Framlington Europe Small Cap, een fonds dat meer dan 650 miljoen euro beheert en sinds juni 2011 een gemiddeld jaarlijks rendement van 12,5 procent haalde. De fondsenspecialist Morningstar kende het product het maximum van vijf sterren toe. De portefeuille is belegd in 50 à 60 aandelen. De grootste tien posities vertegenwoordigen ongeveer 30 procent van de activa.

“Wij proberen de marktleiders van morgen op te sporen door te zoeken naar bedrijven die de meeste waarde kunnen creëren in hun sector”, zegt De Gavoty. “We stellen een portefeuille met een asymmetrisch profiel samen, die tijdens een hausse sneller stijgt dan de rest van de markt en tijdens een baisse beter beschermd is. Dat vereist een goede kennis van de bedrijven en een follow-up op lange termijn. We houden de aandelen gemiddeld drie à vijf jaar aan. We proberen het management twee keer per jaar te ontmoeten.”

De Gavoty zoekt vier soorten profielen: nichebedrijven met een groeitraject op lange termijn; ondernemingen die willen groeien via overnames, zoals Ontex en Kingspan; groepen die sneller groeien dan de marktleider; en bedrijven met een disruptief model. De belangrijkste positie is Paddy Power Betfair, een nieuwe fusiegroep van een onlinespeler (Betfair) en een traditionele speler (Paddy Power), die aanzienlijk sneller groeien dan de rest van de gokmarkt.

Een derde van de portefeuille bestaat uit aandelen van bedrijven die in herstructurering zijn en waarvan de beheerders verwachten dat ze opnieuw sterk kunnen groeien. “Voorbeelden zijn Mobistar, FNAC en Elior Group, een Franse cateringspecialist die zich richt op openbare instellingen en die een nieuwe CEO aan boord heeft gehaald. Het bedrijf wil zich internationaal diversifiëren.”

Het belangrijkste criterium in het selectieproces is de liquiditeit. “Wij gaan ervan uit dat ons fonds liquide blijft, als we de helft van de posities de deur uit kunnen doen binnen de tien dagen”, aldus De Gavoty. “Wij waken er ook over dat de bedrijven de principes van maatschappelijk verantwoord beleggen in acht nemen en dat de belangen van minderheidsaandeelhouders evenveel worden gerespecteerd als die van meerderheidsaandeelhouders.”

Microcaps met korting

Legg Mason is gespecialiseerd in Amerikaanse aandelen. Het smallcapfonds Legg Mason Royce US Small Cap Opportunity, dat bijna 600 miljoen dollar beheert, haalde de afgelopen vijf jaar een gemiddeld jaarrendement van 12 procent. Beheerder Bill Hench investeert in vrij onbekende bedrijven, waarvan de gemiddelde kapitalisatie rond 700 miljoen dollar schommelt. “Onze strategie richt zich op kleine bedrijven met een eenvoudige structuur en een weinig complexe activiteit. Zulke aandelen bieden kortingen die we al sinds 1999 niet meer hebben gezien. We rekenen op een normalisering van de situatie in 2016 en 2017.”

Veel bedrijven die in moeilijkheden verkeerden, hebben zich volgens Hench door de lage rente tegen gunstige voorwaarden kunnen herfinancieren. Ze zijn vaak weinig geliefd bij beleggers, worden amper gevolgd door analisten en zijn weinig liquide. Veel van die ondernemingen zijn overnameprooien voor bedrijven op zoek naar kwaliteitsactiva tegen een spotprijs. “Zo werden zes van onze posities in de eerste maanden van 2016 het doelwit van een overname.”

“Als de marktomstandigheden tegenzitten, hebben de aandelen in onze portefeuille de neiging om teleur te stellen. Maar in zulke volatiele fases kun je ook de mooiste kortingen vinden”, zegt Hench. Er zijn drie criteria op basis waarvan hij een bedrijf in de portefeuille opneemt: de liquiditeit, de financiële situatie en de kwaliteit van het directieteam. “De tijd is onze bondgenoot. Doorgaans duurt het drie à vijf jaar alvorens de visie van de markt op een bedrijf wijzigt.”

Bill Hench is een voorstander van een sterke diversificatie en heeft ongeveer 250 aandelen in zijn fonds. “Geen enkele positie heeft een gewicht van meer dan 1 procent. Dat biedt bescherming tegen de beperkte liquiditeit en onverwachte gebeurtenissen die de prestaties kunnen neerhalen.”

In de portefeuille zitten vrij onbekende namen voor Europese beleggers, zoals Mueller Water Products, Kraton Performance Polymers, Commercial Metals, Mercury Systems, Rudolph Technologies en Astec Industries. Technologie- en industriebedrijven behoren bij de favoriete sectoren. “Ik kan aandelen kopen uit alle sectoren, met uitzondering van de biotechsector, omdat bedrijven voor mij altijd een omzet moeten halen alvorens ik erin beleg”, aldus Hench.

Tegen de stroom

Nadat ze zes jaar lang een mooi trackrecord had neergezet bij Franklin Templeton, is Claire Shaw in 2014 overgestapt naar de Zwitserse beheerder Syz Asset Management, om er het fonds Oyster European Mid & Small Cap te beheren. De portefeuille is zeer geconcentreerd met een dertigtal aandelen van bedrijven met een gemiddelde kapitalisatie van 1,6 miljard euro. De grootste tien posities zijn goed voor meer dan 44 procent van de activa.

“In ideale omstandigheden kopen we een aandeel na een worstcasescenario, als het om de een of andere reden tegen een abnormaal hoge korting noteert”, zegt Shaw. “We hebben een voorkeur voor bedrijven met een duidelijk concurrentievoordeel, die bijvoorbeeld over een zeer sterk merk beschikken of duidelijk dominant zijn op hun markt. Wij zoeken naar financieel gezonde bedrijven, die aantrekkelijk gewaardeerd zijn op basis van de beschikbare kasstromen. Die rentabiliteitsmaatstaf kan het minst liegen.”

De beheerders zijn niet bang om tegen de stroom in te roeien. In 2015 stapte Shaw in Russische aandelen. In 2016 stapte ze in waarden uit de opkomende markten via gespecialiseerde fondsbeheerders als Ashmore en Aberdeen. Ze belegde ook in de energiesector, met onder meer het Nederlandse Vopak en het Britse Amec. “Amec is een consultancygroep met een lichte kostenstructuur. De groep structureert haar contracten handig om de risico’s te beperken en haalt meer dan de helft van haar omzet buiten de oliesector.”

Elke beleggingsbeslissing wordt voorafgegaan door een grondige analyse van het bedrijf. De beheerders aarzelen niet om leveranciers, concurrenten of voormalige werknemers van de groep aan te spreken. Shaw: “Directies zijn soms geneigd te liegen. Door ons te richten tot andere partijen kunnen we ons een duidelijk beeld vormen van een bedrijf.” Geografisch bekeken is 38 procent van de activa belegd in Groot-Brittannië. 27 procent van de portefeuille bestaat uit industriebedrijven.

Belgische verankering

Uitzonderlijk vermelden we een fonds dat begin dit jaar is gelanceerd. Nagelmackers Small & Mid Cap Equity investeert in kleine en middelgrote aandelen uit de eurozone. De portefeuille bestaat uit een veertigtal posities met een beurskapitalisatie tussen 100 miljoen en 3 miljard euro. “We vermijden aandelen met een beperkte liquiditeit en waarden die geen positieve operationele rentabiliteit (ebitda) genereren. Biotechbedrijven zijn dus uitgesloten”, zegt medebeheerder Pascale Nachtergaele. “We vermijden ook cyclische en financiële waarden. We mikken op financieel gezonde kwaliteitsbedrijven die een duidelijk zicht bieden op de toekomstige resultaten.” Het fonds is dus vrij defensief.

45 procent van de portefeuille bestaat uit Belgische aandelen. “Ik zie niet in waarom we elders moeten zoeken, als we voldoende interessante bedrijven in eigen land vinden”, vindt Dhoest. Onder de Belgische bedrijven in de portefeuille zijn groepen zoals Aedifica, Ter Beke, CFE, Melexis en Jensen Group. Buiten België is de portefeuille belegd in aandelen uit Nederland (21%), Frankrijk (9%), Duitsland (8%) en Italië (7%), met groepen als ASM International, Marr, Duerr, Euronext, Moncler, Sligro en Tag Immobilien.

Pascale Nachtergaele heeft een boon voor de Italiaanse voedseldistributeur Marr. “Met een marktaandeel van 13 procent is ze de enige groep die het hele Italiaanse grondgebied beslaat. Ze biedt een aantrekkelijk dividendrendement van ongeveer 4 procent.”

De Duitse groep Duerr is de belangrijkste positie. “Die specialist in robotica voor de autosector heeft geleden onder zijn activiteiten in China, maar de resultaten lijken goed weerstand te bieden.” De koers-winstverhouding van 13 vindt Dhoest zeer redelijk.

Frédéric Dineur

De managementteams van smallcaps kunnen heel gefocust werken, omdat ze slechts een beperkt aantal activiteiten hebben.

De aandelen van smallcaps worden minder frequent verhandeld en ontsnappen door die beperktere liquiditeit geregeld aan grote beursschommelingen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content