Wetenschap versus theologie

Vaak worden religie en wetenschap diametraal tegenover elkaar geplaatst. Een jammerlijke zaak, vindt Johan Temmerman, de decaan van de faculteit voor Protestantse Theologie en Religiestudies in Brussel (PFTR). Beide ontstonden vanuit de fundamentele behoefte van de mens aan coherentie. In zijn boek Geloof en wetenschap denkt Temmerman na over religies, hun aanspraken op de waarheid en het wereldbeeld van de wetenschap. Hij pleit voor een inclusief begrip van religie en stelt dat de theologie niet om het wetenschappelijke denken, bijvoorbeeld over de evolutie, heen kan. Natuurwetenschappers zoals Isaac Newton en Charles Darwin worstelden al in een ver verleden met het traditionele godsbeeld. Toch verwierpen zij de notie van God niet.

Rabiate atheïsten en conservatieve gelovigen weigeren nog te vaak met elkaar het debat aan te gaan. Temmerman wil het polariserende zwart-witdenken overstijgen en pleit voor nuance. Zo stelt hij dat zogenoemde nieuwe atheïsten, zoals Richard Dawkins, met hun uitspraken over religie serieus uit de bocht zijn gegaan. “Hun kennis van de Bijbel en de traditie is ondermaats. De verkondiging van Dawkins bijvoorbeeld, dat als we alle religie verbannen alles goed komt in de wereld, is zo’n gratuite slogan”, schrijft hij. Ook fundamentalistische gelovigen die blijven beweren dat de aarde slechts enkele duizenden jaren oud is, hebben volgens Temmerman weinig aan het maatschappelijke debat bijgedragen. Tal van grote denkers, van Albert Einstein tot de Duitse socioloog Jürgen Habermas, wandelen in dit boek met de lezer mee, op zoek naar de raakpunten van religie en wetenschap.

“Onderzoek alles en behoud het goede”, stelde Paulus in zijn Eerste brief aan de Thessalonicenzen. Temmerman neemt dat advies ter harte. Zijn boek is een pleidooi voor religie als cultuurhistorische component van de beschaving. Ook de geseculariseerde samenleving, met haar wetenschappelijke vooruitgang, zet aan tot zingeving. Helemaal in lijn daarmee reikt de PFTR binnenkort een eredoctoraat uit aan Heino Falcke, de drijvende kracht achter de eerste foto van een zwart gat, die vorig jaar werd gemaakt. Falcke is behalve astronoom ook een gelovige lekenpredikant.