WEST-VLAAMSE ENTREPRENEUR IN DE VOETSPOREN VAN STANLEY

Patrick Maselis (44) staat aan het hoofd van het familiebedrijf Maselis uit Roeselare, dat al in 1829 het levenslicht zag. Aanvankelijk begonnen in de veevoeders, is Maselis uitgegroeid tot een geïntegreerde leverancier van grondstoffen voor de voedingssector. In de onmiddellijke invloedssfeer van het familiebedrijf zitten de bedrijven Snack Food Poco Loco en Mulder Natuurvoeding. Poco Loco tekende in het voorbije decennium voor een van de onwaarschijnlijkste groeiverhalen uit onze contreien. De producent van Mexicaanse voeding zal dit jaar allicht de kaap van 100 miljoen euro omzet overschrijden. Naast een entrepreneur, schuilt er in Patrick Maselis ook een historicus. Zijn boek Van de Azoren tot de Zuidpool, dat deze week verschijnt, verraadt een meer dan loutere belangstelling voor filatelie, postgeschiedenis en vaderlandse koloniale historie. De klepper telt ruim 300 bladzijden, die Maselis in zijn schaarse vrije tijd bijeenpende (zie kader: België heeft 14 kolonies gehad). Inderdaad, een poco loco. We zochten de entrepreneur-auteur op in zijn huis - een woning geborsteld in de warme zuiderse kleuren van een haciënda, waar de vertrekken uitpuilen van de cultuurhistorische relikwieën. Op tafel kwam een schoteltje tortillachips. PATRICK MASELIS (MASELIS). "Het is een passie, ontstaan door mijn collectie postgeschiedenis uit Congo van voor 1885. Hoe dat groeit? Je begint met postzegels en nadien specialiseer je je in een bepaald gebied. Zodra je daarop uitgekeken bent, ga je kijken naar de periode voordien, en dat was voor mij de boeiendste. De postgeschiedenis is de geschiedenis van de communicatie. Als je een brief uit die tijd leest, bots je wel altijd op geschiedkundige faits divers. Via die weg kom je op het pad van de geschiedenis. Mijn omgeving spoorde me aan om al die verzamelde kennis op papier te zetten. En de voorbije vijf jaar heb ik dat in mijn schaarse vrije tijd gedaan." MASELIS. "Verzamelen kost vooral tijd. En ook wel geld, er wordt makkelijk tot 1000 euro per brief betaald. Je kunt niet hopen dat je binnen de twee jaar een collectie hebt opgebouwd. Dat gaat mondjesmaat, er komen soms maar twee stukken per jaar op de markt." De ironie wil wel dat al deze info en tal van research niet mogelijk was geweest zonder de elektronische hulpmiddelen? MASELIS. "Klopt, al heb ik ook veel research gedaan in diverse archieven. Zelf ben ik ook een verwoede briefschrijver. Met postzegel! Op het bedrijf hebben we een frankeermachine gekocht en men is me dat voorzichtig komen vragen. Neen, het was niet van harte." MASELIS. "Ik heb als auteur nog niet geproefd van succes of tegenslagen, het boek is nog maar net op de markt. Als ondernemer heb ik zowel hoogtepunten als tegenslagen gekend. Zo heb ik gezwoegd om uit de rode cijfers te geraken met het familiebedrijf Maselis. Een succesvol bedrijf heeft vele vaders, maar als het slecht gaat, is het zeer eenzaam aan de top. Vandaag staat Maselis er weer helemaal en leveren we aan zowat alle belangrijke producenten uit de voedingsindustrie." MASELIS. "Ik heb een diploma van apotheker en van landbouwingenieur. Aan Insead behaalde ik een MBA. Ik had altijd al de bedoeling gehad om in de sector van de veevoeders te gaan, maar er was nog niets beslist. Toen ik afstudeerde, kon ik beginnen bij Procter & Gamble. Op dat ogenblik werd het familiebedrijf te koop gezet. Wie bereid was om de rest van de familie uit te kopen en zich tot over zijn oren in de schulden te stoppen, had de eer om het over te nemen. Je moet soms een beetje gek doen, om zelf niet helemaal gek te worden." MASELIS. "Het probleem met Maselis was sectoraal. We zijn een zeer oud bedrijf, aanvankelijk actief in veevoeding. De oudste bedrijven uit die sector hadden een florissante periode gekend, maar hadden een loodzware structuur. Onze tussenhandelaars, die de verkoop organiseerden, begonnen zelf ook met de productie van veevoeder. We kregen forse klappen en verloren al onze klanten. Het was pompen of verzuipen. Door het afstoten van de veevoederactiviteit kwam er een pak werkkapitaal vrij. Veevoeders zijn een zeer kapitaalintensieve sector. De cashdrain stopte, zodat we de andere divisies konden ondersteunen en nieuwe activiteiten konden opzetten." MASELIS. "We zaten in een zeer mature markt. Dat betekent kleine marges versus grote volumes. Je kan daar als bedrijf best heel oud in worden, maar niet heel rijk. Ik dacht dat een consumentenproduct meer kon opbrengen dan de grondstof ervoor. Op dat ogenblik kwam mijn vriend Geert De Brabandere op de proppen met zijn idee om tortillachips te maken. Hij had de opkomst van die Mexicaanse snacks gezien in de VS. Hij zocht een partner en kon mij overtuigen. In nog geen drie maanden hadden we een businessplan, hadden we machines gekocht, gebouwen gehuurd. We zijn letterlijk in een garage begonnen, met twee mensen." MASELIS. "Ik ben ervan overtuigd dat het vandaag niet meer zou kunnen. De liquiditeitspositie van Maselis was vrij goed, maar de solvabiliteit was desastreus. Op dat ogenblik leken de banken tevreden dat er een jong iemand binnenkwam die een businessplan had, en zo kreeg ik het vertrouwen. Ze verhoogden zelfs de kredieten. Poco Loco kon alleen beginnen door het lokale contact met de bankiers. De start van Poco Loco creëerde een andere stress dan de overname van het familiebedrijf destijds. Bij Maselis voelde ik me verantwoordelijk voor al die mensen, de familie. Bij Poco Loco waren we alleen onszelf verantwoording verschuldigd. Bij Maselis moest ik veertig van de tachtig mensen ontslaan. We hebben ze bijna allemaal terug kunnen halen, maar toen waren we alweer een tijd verder." MASELIS. "Het duurde een vijftal maanden vooraleer we onze eerste klant hadden. Telkens er een potentiële klant op bezoek kwam, lieten we de machines draaien. Een halfuurtje. Als de klant de productie gezien had, legden we de machines weer stil, en ging de productie naar de koeien uit de streek. Na het contract met Delhaize ging de bal aan het rollen. De koeien in de buurt kennen vandaag niet langer de smaak van tortillachips." MASELIS. "De grootste voldoening haal ik uit Poco Loco. Maar de strafste verwezenlijking vind ik wel de relance van Maselis. Dat was de zwaarste en belangrijkste opdracht. Daar kan geen boek tegen op." Dirk Van Thuyne Lieven Desmet