Werkloos? Weg van school? Het militaire kamp in!

Nederland kiest voor de harde aanpak van jonge drop-outs. Er ligt een plan voor dat jaarlijks 4000 jongeren in een militair kamp discipline moet bijbrengen. Vlaams minister van Werk en Onderwijs Frank Vandenbroucke vindt dat over de schreef.

Nederland telt 40.000 probleemjongeren: ze hebben geen werk, zitten niet meer op school, zijn niet werkzoekend, tonen geen belangstelling in opleiding en lummelen meestal maar wat rond op straat. Een grote meerderheid zijn allochtonen. Hangjongeren worden ze ook wel eens genoemd. Crapuul, klinkt het in de rauwe volksmond.

“Het gaat om jongeren die verloren dreigen te gaan voor de samenleving,” zegt Hans De Boer, voorzitter van de Taskforce Jeugdwerkloosheid en in een vorig leven topman van de werkgeversvereniging MKB Nederland. “Voor die jongeren willen we een prep camp organiseren. Ze brengen zes tot negen maanden door in een kamp om hun dagritme en discipline bij te brengen. Het kamp wordt geleid door militairen. Ze krijgen ook informatie over beroepskeuze en beroepsopleiding. Na afloop schuiven ze in het O&O Jeugdmodel: ze krijgen een beroepsopleiding die tot een baan moet leiden. Het prep camp is een onderdeel van ons beleid.”

40.000 jeugdbanen creëren

De Taskforce Jeugdwerkloosheid werd in oktober 2003 opgericht door het kabinet, maar is een onafhankelijke instelling. Ze bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers, vakbonden, gemeenten en maatschappelijke organisaties. De Taskforce heeft als opdracht tegen mei 2007 de jeugdwerkloosheid (jonger dan 23) terug te dringen tot procentueel niet meer dan het dubbele van de totale werkloosheid. Die opdracht werd concreet vertaald naar de creatie van 40.000 banen voor jongeren.

“We hebben nu 30.000 mensen geplaatst,” zegt De Boer. “Die 10.000 extra halen we tegen begin 2007, zeker nu de economie aantrekt. Veel van die jeugdbanen zijn leerbanen, die werken (drie of vier dagen) combineren met een schoolse opleiding (een of twee dagen). Ze hebben het voordeel dat de jongere niet de plaats inneemt van iemand anders, er is dus geen verdringingseffect.” De werkgevers krijgen er jaarlijks 2500 tot 4000 euro belastingkorting voor. De vakbond FNV heeft aangekondigd dat het 10.000 dergelijke banen via cao’s wil regelen.

Het tweede spoor dat de Taskforce volgt, is de beroepsopleiding via het O&O Jeugdmodel. Het gaat om een tweedekans-beroepsonderwijs, bedoeld voor jongeren die geen goede of een onvolledige opleiding hebben genoten. In een samenwerking van verschillende instanties krijgen jongeren een opleiding die na twee jaar moet leiden tot een beroepskwalificatie. Proefexperimenten hebben gedraaid in Eindhoven, Rotterdam en Hengelo.

4000 jongeren in militaire kazerne

Het idee van het prep camp kreeg minder weerstand dan De Boer had verwacht. Het kabinet, maar ook de socialisten van de PVDA, staan erachter. De Boers timing was dan ook magistraal. Hij lanceerde het idee op een moment dat er in Nederland grote zorg is ontstaan over de probleemjongeren na enkele incidenten, waarvan een met dodelijke afloop. “Het gros van de samenleving wil het,” zegt De Boer. “Werkgevers en vakbonden steunen het. De FNV-voorzitter heeft gezegd dat ze het idee de ruimte wil geven. Want doen we niets, dan is deze generatie verloren.”

De Boer wacht nu op een teken van het kabinet om dit idee om te zetten in een businessplan. Knelpunt is wel dat er wetgeving nodig is die het prep camp verplicht maakt voor alle jongeren onder de 23 jaar die niet op school zitten, geen werk hebben en geen inspanningen leveren om werk te vinden. Juridisch zitten daar wel een paar angeltjes.

Omdat het idee van het prep camp al langer in voorbereiding was, is het al vrij concreet. Defensie zou bereid zijn een locatie ter beschikking te stellen: een kazerne die 4000 jongeren kan herbergen. De Boer rekent op een budget van 20 à 25.000 euro per jongere per jaar. Dat betekent 100 miljoen euro voor 4000 jongeren.

Nederland heeft al ervaring met dit soort kampen. In de Glenn Millsschool of in Den Engh krijgen jongeren met een strafblad een militair geïnspireerde opleiding. Begin jaren negentig lanceerde toenmalig minister-president Lubbers een idee van kampementen voor probleemjongeren. Toen kwam er echter veel verzet en een kleinschalig experiment (45 deelnemers) eindigde in een jammerlijke mislukking met slechts negen jongeren die het hele traject doorliepen. Afwachten of het nu beter wordt.

Guido Muelenaer