WELKOM TERUG, ONDERNEMERS

An Goovaerts

Iedereen treft schuld: bankiers, centrale bankiers, durfkapitalisten, hedgefunds, kredietbureaus, aandeelhouders, managers, ondernemers, beleggers en consumenten. Iedereen wijst elkaar met de vinger, maar alle marktpartijen hebben hun steen bijgedragen aan de huidige kredietcrisis en de daaruit volgende beurscorrectie. Wie denkt dat de kredietcrisis een akkefietje is tussen gulle Amerikaanse kredietverschaffers en gulzige Amerikaanse vastgoedkopers, vergist zich. Een kredietbubbel waait over alle werelddelen.

Het gereputeerde weekblad The Economist toonde onlangs aan dat in Amerika, net als in de Europese Unie, de jongste jaren veel geld is gecreëerd. Maar de grote procentuele geldgroei is op te tekenen in opkomende economieën als Rusland, India, China en Brazilië. De kredietbubbel waait ook over alle sectoren. In Amerika zijn alle ogen gericht op de vastgoed- en hypotheekmarkt, maar het gros van het geleende geld is wereldwijd geïnvesteerd in aandelen en obligatiepapieren van bedrijven die in de meest diverse sectoren en landen actief zijn.

Financiers zijn de grote boeman vandaag. Maar ook ondernemers en managers hebben de afgelopen jaren een dubieuze rol gespeeld. Gelokt door de miljoenen euro’s die ook voor hen in het verschiet lagen bij overnames en fusies, speelden ze het spel mee. Anderzijds klaagden ze steen en been over de almacht van de aandeelhouder en de overschrijding van de rede. Vandaag is het tijd voor hen om het heft opnieuw meer in handen te nemen. Niet alleen, maar samen met een onafhankelijke raad van bestuur en geïnformeerde aandeelhouders. De uitdaging om de financiële en bedrijfseconomische belangen te verenigen, is deze van de ondernemer en de ondernemende manager. Ze zijn nu zeer welkom, deze ondernemers.

Het gevaar is immers ook reëel dat een nakende kredietschaarste de verkeerde slachtoffers zal maken. Als banken en financiers in een tegenbeweging de kredietkraan sluiten, zal dit niet het gros van de grote ondernemingen treffen die vandaag bulken van de cash. De rekening zal betaald worden door de kleinere ondernemingen die het altijd al wat moeilijker hebben gehad hun bankier te overtuigen van het risicovolle project waarmee ze bezig zijn. De kmo, die ver staat van alle besognes op de financiële markten, zal zo ongevraagd de factuur betalen.

Of de beursperikelen slechts een verwittiging zijn óf een diepere beurscrash inluiden, is de one million dollar question. Economen wereldwijd verschillen van mening. Ze geraken het er evenmin over eens of de beursmalaise zal overwaaien naar de reële economie. De vraagtekens en onduidelijkheid zijn groot. In welke mate zijn alle financiële en economische spelers met elkaar gecorreleerd en hoe dynamisch vangt de markt de schokken op? De centrale banken in de Verenigde Staten en Europa mogen hun best doen de gevolgen van de huidige crisis in te dijken, het is wachten hoe de andere belangrijke – en voornamelijk gepolitiseerde – nationale banken in de opkomende economieën zich gaan gedragen als ook hun financiële markten steeds meer besmet geraken.

Voor topeconoom Geert Noels is de huidige correctie gezond (lees ook blz. 20) en zal ze de cowboys uit de markt verdrijven zonder de gezonde ondernemingen de das om te doen. Het is inderdaad te hopen dat de huidige omstandigheden het einde van een tijdperk inluiden waarin aandeelhouders en financiers te dominant zijn geworden. Een recente studie van de Oeso toonde nogmaals aan dat private-equityspelers en actieve hedgefunds een positief effect kunnen hebben op de groei van een onderneming en het beleid ervan. Aan een leveraged buy-out, waarbij een onderneming in de schulden wordt gestoken om een deel van de overname te financieren, is niets vies zolang de grens van de rede niet wordt overschreden. En daar liep het fout. Bedrijven werden niet alleen in de schulden gestoken omwille van bedrijfeconomische belangen, maar ook om het korte financiële gewin van aandeelhouders te vrijwaren. Telenet gaat een lening aan van 2,3 miljard euro waarvan binnen enkele maanden 665 miljoen rechtstreeks aan de aandeelhouders wordt uitbetaald. 30 % van de lening wordt zonder veel meerwaarde voor het bedrijf doorgesluisd. Telenet doet enkel wat zoveel andere ondernemingen het bedrijf hebben voorgedaan. De echte ondernemers zullen deze mechanismen nu doen uitdrogen.