Weg uit de ivoren toren

E conopower van hoogleraar economie en financieel analist Mark Skousen is een pleidooi pro domo. In dit boek benadrukt Skousen dat je in de toekomst beter op economen rekent om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken dan op politici. Econopower gaat over de manier waarop hedendaagse economen niet langer in een ivoren toren blijven zitten en hun wetenschap zien als weinig meer dan een pakket mathematische modellen. Skousen breekt een lans voor een moderne economische benadering. Dat betekent volgens hem dat de economisten meer en meer naar de feiten kijken in plaats van zich te verliezen in abstracte discussies.

In 2006 werd de Nobelprijs voor de vrede voor het eerst uitgereikt aan een econoom (Muhammed Yunus). De economische wetenschap is de afgelopen decennia dan ook tot in alle geledingen van de maatschappij aanwezig. Economie is weer een sociale wetenschap. Volgens Skousen zijn vooral liberaal denkende economen de voorbije jaren uit hun academisch schuiloord naar buiten gekomen. Ze hebben bijgedragen (of dragen bij) tot een toename van de wereldwijde welvaart. Skousen laat een hele reeks de revue passeren. José Pinera, die het Chileense pensioensysteem privatiseerde. Chicago-econoom en voormalig Nobelprijswinnaar economie Gary Becker, die poneerde dat de centrale stellingen van de economie op alle vor- men van het menselijk gedrag kunnen worden toegepast. De Amerikaanse gedragseconoom Robert Shiller, die de crisis op de Amerikaanse huizenmarkt perfect voorspelde.

Het zijn economen die volgens Skousen hun tijd ver vooruit zijn en aanvankelijk soms wat meewarig worden bekeken. Dat gebeurde volgens de auteur wel meer in de economische geschiedenis. Hij geeft het voorbeeld van de Franse filosoof en wiskundige markies de Condorcet. Condorcet voorspelde twee eeuwen geleden al de landbouwrevolutie, de verkorte werkweek, de consumentenmaatschappij, de spectaculaire toename van de levensverwachting, medische doorbraken en – als gevolg daarvan – een explosieve toename van de wereldbevolking. Condorcet werd iets later wel compleet belachelijk gemaakt door Thomas Malthus. Toch had Condorcet het bij het rechte eind.

De keuze van een bepaalde economische denker als goeroe heeft diepgaande gevolgen, vindt Skousen. Zo vertelt hij dat politici in India na de onafhankelijkheid sterk beïnvloed werden door Harold Laski van de London School of Economics. Laski was een voorstander van centrale planning volgens de oude Sovjetregels. India werkte dus met vijfjarenplannen, nationaliseerde ondernemingen en stemde wetten die de import moesten belemmeren. Een etatisme dat zich vandaag nog altijd laat voelen in het moderne en vrijemarktgezinde India.

Skousen heeft een boontje voor liberale economen (antibelastinggoeroe en aanbodeconoom Arthur Laffer schreef het voorwoord) en hij is in zijn boek een keiharde pleitbezorger van het vrijemarktdenken. Dit kan in 2008 vreemd klinken. In het laatste hoofdstuk waarschuwt hij de lezer om niet in de waan te verkeren dat de strijd gestreden is: “Slecht beleid, socialistisch denken en klassenhaat sterven maar langzaam”. De auteur pleit dan ook voor waakzaamheid: “Evidente vrijheid en universele welvaart kunnen opnieuw in het defensief gedrongen worden.” (T)

MARK SKOUSEN, ECONOPOWER, HOW A NEW GENERATION OF ECONOMISTS IS TRANSFORMING THE WORLD, WILEY, 2008, 288 BLZ, 17,50 EURO

Thierry Debels