We zijn er. We blijven er.

Vorige week nam de Franse distributiegigant Promodès een participatie van 27,5 % in de super- en hypermarktactiviteiten van Gib Group. Wat denkt hoofdaandeelhouder Cobepa over die deal en de toekomst van Gib ? Een exclusief gesprek met Nicole Hardenne, die voorzitster wordt van de nieuwe nv GB.

Twee jaar lang reeds werd er over gespeculeerd. Sinds de Franse distributiegigant Promodès in 1995 een commercieel akkoord sloot met Gib Group en een 20 %-participatie nam in de Bigg’s hypermarkten, was het gerucht dat Promodès een meer significante deelneming op een ander niveau in Gib Group op het oog had, niet van de lucht. Vorige week woensdag, 7 januari, werd uiteindelijk het klassieke “wij geven geen commentaar op geruchten” bij Gib vervangen door “het was te verwachten”. Promodès treedt inderdaad binnen, met 27,5 % in de nieuw opgerichte nv GB. Daarin zijn de super- en hypermarktactiviteiten van Gib plus het bijhorend transport maar min het winkelvastgoed ondergebracht, alles samen goed voor een omzet van om en bij 183 miljard frank. Promodès betaalt voor zijn participatie 11 miljard Belgische frank : 7,7 miljard nu meteen, de rest tegen het moment dat de nv GB naar de beurs trekt. Wat volgens de overeenkomst binnen de vijf jaar het geval moet zijn. Zoniet heeft Promodès het recht om de meerderheid van de GB-aandelen te verwerven.

Gedelegeerd bestuurder van de nieuwe nv wordt Roland Vaxelaire, die totnogtoe gedelegeerd bestuurder was van Alken-Maes, maar als telg van de aandeelhoudersfamilie ook zetelde in de raad van bestuur van Gib Group. Hij schuift ook op groepsniveau een bank vooruit : daar wordt hij co-gedelegeerd bestuurder, naast zijn neef Diego du Monceau de Bergendael.

De voorzittershamer van nv GB komt in handen van Nicole Hardenne, gedelegeerd bestuurder van Cobepa, dat de grootste aandeelhouder van Gib Group is met 19,5 %. Nicole Hardenne is erg discreet, treedt zelden of nooit naar buiten in de pers en is dus bij het grote publiek onbekend, ook al heeft ze bijvoorbeeld bij de recente splitsing van Gevaert over Almanij en Cobepa een belangrijke rol gespeeld. Na de Gib-operatie van vorige week toonde ze zich voor een keer wel bereid om commentaar te geven.

TRENDS. Waar gaat de 7,7 miljard frank die Promodès nu betaald heeft, naartoe ?

NICOLE HARDENNE. Een deel ervan is meteen benut om het eigen vermogen van de nieuwe nv GB te spijzen, dat op 6,5 miljard is gebracht. Met dat eigen vermogen en met de aanzienlijke recurrente cashflows is GB goed gewapend om zijn objectieven te realiseren, om zijn investeringsinspanningen te ondersteunen, zelfs te versnellen. Wij pleiten voor spoed, om de sinds een aantal jaren opgelopen achterstand inzake commerciële performantie en positionering in de markt weg te werken.

Maar niet heel de “schatkist” die deze deal voortbrengt, wordt in GB gestopt. Zo’n 4 à 5 miljard van die 7,7 miljard komt ter beschikking van Gib Group ; over de aanwending daarvan wil Cobepa geen specifieke wensen laat staan eisen uitspreken. Behalve dan dat die positief aangewend moeten worden voor investeringsprojecten.

Heeft niemand van de aandeelhouders om een uitkering van die cash gevraagd ?

Neen. Dat zou trouwens een zeer ongelukkige zaak geweest zijn. Het zou impliceren dat Gib geen toekomstproject heeft ; maar het tegendeel is waar.

U spreekt van een weg te werken achterstand. Hoe analyseert u de prestaties van Gib over de jongste jaren ?

Er zijn een paar “ongevallen” gebeurd, zoals onder meer in de doe-het-zelfsector in de VS, waar Gib Handy Andy van de hand heeft moeten doen wat een put sloeg van meer dan 5 miljard. De groep had z’n projecten van internationale expansie een beetje ten koste laten gaan van z’n basis-métier in eigen land. Zo zijn we dan geconfronteerd geworden met een “noodzakelijk kwaad” : de zware herstructurering bij GB. Het essentiële daarvan is nu verwezenlijkt, de productiviteitsverbetering is gerealiseerd ; het komt er nu op aan de commerciële prestaties te verbeteren.

Minimale return

Welke return haalt Cobepa uit z’n participatie in Gib Group ?

Alles hangt ervan af over welke periode je dat bekijkt. In december jongstleden hebben we intern de oefening gemaakt voor de periode van januari ’94 tot 10 december ’97. Over die termijn is de return van onze participatie in Gib 15 %. Toegegeven, daarin zit voor een groot stuk de hausse van de beurskoers in ’97, deels beïnvloed door speculatie. De voorgaande jaren waren veel minder gunstig.

Het minimum minimorum dat we als jaarlijkse return van een participatie willen accepteren is 15 %. Het is waar dat Gib de voorbije jaren niet echt aan die eis heeft voldaan. In ’97 is daarop wel een correctie gekomen.

We mogen ons echter niet blindstaren op kortetermijnreturn, zoals die door de beurskoers wordt bepaald. Want de markt heeft niet altijd duidelijk zicht op wat zich in een bedrijf fundamenteel aan het afspelen is. Bij Gib is het onze “basis”-bekommernis dat de performantie, de rendabiliteit verbetert, dat de vooruitgang een duurzaam karakter vertoont. Zoiets kan je helaas moeilijk meteen aantonen in cijfers.

Opdat de markt de situatie wél beter zou kunnen inschatten, werken we nu aan meer helderheid, transparantie van structuren en jaarrekeningen.

De 11 miljard die Promodès betaalt, impliceert een waardering van de super- en hypermarktactiviteiten van Gib op 40 miljard frank, wat slechts 28 % van de jaaromzet is. Succesrijke distributeurs als het Britse Sainsbury, het Franse Carrefour of het Nederlandse Ahold worden door de markt op om en bij 80 % van hun jaaromzet gewaardeerd. Het Belgische Colruyt (met een bedrijfsmarge van 5,6 %, tegenover slechts 0,6 % bij GB), zelfs op 100 % (80 miljard frank).

U mag bij het vergelijken niet vergeten dat in de nv GB geen vastgoed zit. Maar ik geef toe dat bij degenen die u opsomt, de prestaties beter zijn.

Zou Cobepa dan niet liever participeren in Delhaize of Colruyt in plaats van Gib ?

Nee, we hebben ons onze participatie in Gib nooit betreurd. We zijn vroeger nog aandeelhouder van Delhaize geweest, maar zijn daar uitgestapt in ’83 of ’84 (nadat we in ’80 een belangrijk aandeelhouder in Gib waren geworden, met zo’n 15 %). Niet omdat Delhaize een slechte participatie was ver van wel omdat onze aanwezigheid bij twee concurrenten vragen kon oproepen. En Delhaize vergde op dat moment geen sterke institutionele aanwezigheid meer, Gib wel…

En vandaag ?

Pierre Scohier, tot de herfst van ’97 Cobepa-voorzitter en vandaag nog voorzitter van Gib, heeft op de persconferentie vorige week met klem herhaald dat Cobepa in Gib zit voor de lange termijn. Ook wanneer we door de voorziene splitsing van het Gib-aandeel rechtstreeks aandeelhouder in GB zullen worden, zullen we ons partnership onderschrijven voor de lange termijn, tot het moment dat we daar geen rol meer te spelen hebben. En onze rol zien we als : het begeleiden van een onderneming naar maturiteit. De horizon van een mogelijk “uitstappen” van Cobepa is nog niet in zicht.

Het groeipotentieel van Gib is nog zeer groot ( nvdr Pierre Scohier verwijst in dat verband naar “2 miljoen vierkante meter op de beste lokaties”).

Gib, dat zwaar weegt in onze portefeuille, is voor Cobepa geen financiële participatie, maar een “werkparticipatie”. Het gaat om een intellectuele inbreng, van analyse, opvolging, controle, oriëntatie inzake strategie, politiek, keuze van het management… Onze rol is “waardecreatie” bevorderen.

Nee, Gib wordt geen holding

Maar u volgt bij Gib wel een financiële strategie, wat onder meer tot uiting komt in de opdeling in een operationele entiteit (GB) en iets wat meer en meer de allure van een holding aanneemt (Gib) ?

Wij steunen ten volle de stratégie des métiers van Gib ; wij steunen ten volle de ontwikkeling van de diverse takken van Gib (mass retail, doe-het-zelf, restauratie) tot ondernemingen die volledig op zichzelf staan, met een eigen strategie, eigen ontwikkeling. Gib beoefent zoveel verschillende vakken. Elk van die polen moet de groei kunnen neerzetten die het aankan (op Belgisch of op internationaal niveau), moet de nodige omkadering krijgen om prestaties neer te zetten die winst creëren en zo weer groei stimuleren.

Neem nu het voorbeeld van Brico. Om competent en rendabel het doe-het-zelf-vak te beoefenen, moet je het management van die entiteit alle middelen in handen geven financieel maar ook logistiek, informatica, administration, human resources… en autonomie in het beleid (maar met controle, uiteraard). We zijn met andere woorden “veroordeeld” tot filialisering.

Wil dat zeggen dat we van Gib een holding maken ? Ik denk het niet. Gib is en blijft een groep van distributie-ondernemingen. Dat bij een van de takken een partner binnentreedt, verandert daar niets aan.

Op de bekendmaking van de overeenkomst met Promodès volgde een koersdaling van het Gib-aandeel. De markt gaf u een “onvoldoende” ?

De meeste analisten zijn het erover eens dat de forse koersstijging in de periode voor de bekendmaking vooral een fenomeen van speculatie was ; de terugval nadien was dus niet abnormaal.

Maar ook op langere termijn presteert de Gib-koers beduidend slechter dan de Bel-20.

Toegegeven, we hebben achterstand.

Had hoofdaandeelhouder Cobepa niet sneller moeten ingrijpen ? U zegt nu de investeringen en de groei te willen accelereren. Waarom is dat niet eerder gebeurd ?

Wij streven in de eerste plaats een consensus na. Het is juist dat wij als hoofdaandeelhouder gewogen hebben op de strategie en de politiek van Gib, die ons heeft gebracht waar we nu staan. Dat gezegd zijnde, wil ik u erop wijzen dat we bij GB de voorbije jaren een zeer zwaar herstructureringsplan hebben doorgevoerd, zonder grote (sociale) brokken te maken. Men realiseert zich te weinig het belang, de omvang van die herstructurering.

Hoe komt het dat een distributeur met zo’n decennialange ervaring als Gib nu elders knowhow moet gaan opsteken ?

Het is geen eenrichtingsverkeer, het gaat om uitwisseling. Ook wij zullen dingen kunnen leren aan Promodès, dat bijvoorbeeld geen ervaring heeft met de automatische Shop 24. Wij wel. Daarmee wil ik niet ontkennen dat Promodès inzake positionering en beheer van diverse winkelformules, inzake logistiek, inzake inkoop verder staat dan Gib. Maar ik zie helemaal geen reden om beschaamd te zijn dat we knowhow van elders binnenhalen.

Er schuilt een zekere disproportie tussen de zes bestuursmandaten voor Promodès (op een totaal van 13) en “slechts” 27,5 % participatie. Of schuilt daar meer achter ?

We zijn gewoon op een bepaald moment in de onderhandelingen op dat aantal uitgekomen. Wij wilden wel dat de Belgen in de meerderheid bleven. Maar we wilden ook rekening houden met de competentie die Promodès ter beschikking stelt. Meer dan kwantitatieve evenwichten is het de competentie van de mensen rond de tafel die telt. Want deze raad van bestuur moet een conseil de travail zijn, geen conseil de représentativité, geen conseil de pouvoir.

Geen verandering van “blok”

Van de 72,5 % in GB die Gib aanhoudt, hoort onrechtstreeks 19,5 % aan Cobepa toe. Is het denkbaar dat Cobepa zich ooit aan de zijde van Promodès schaart en zich tegenover het familiale aandeelhoudersblok (momenteel 14 % in Gib) opstelt ?

De getekende akkoorden maken dat zo’n “figuur” zich niet kan voordoen. Dat is uitgesloten.

Uitgesloten voor hoelang ?

Voor zolang de huidige overeenkomsten in voege blijven.

RAF PAUWELS

NICOLE HARDENNE (COBEPA) Het is waar dat Gib de voorbije jaren niet echt aan onze eis van 15 % rendement heeft voldaan. In ’97 is daarop wel een correctie gekomen.