‘We moeten vechten voor elk contract’

In 2000 kwam de Limburger Patrick Vandenrhijn aan het roer van het Duitse bdtronic. Vandaag leidt hij een bloeiende kmo, met filialen in China en de Verenigde Staten, die meesurft op de groeimarkt van de elektronica in de auto-industrie. “Jawel, Duitsers kunnen ook iets leren van Belgen.”

Een reusachtige paashaas, genesteld in een kar vol stro, pronkt op het marktplein van Weikersheim, een gemeente van nog geen 8000 inwoners in het uiterste noordoosten van Baden-Württemberg. Weikersheim is bij toeristen misschien bekend om zijn sierlijke renaissancekasteel met prachtige tuin, maar ook bdtronic huist er, een bloeiende kmo geleid door de Limburger Patrick Vandenrhijn.

Hij houdt kantoor aan de Ahornweg, op een steenworp van het kasteel. “We begonnen hier in 2000 met één gebouw, nu is de hele straat van ons. En achteraan, langs de rivier de Tauber, bouwen we nog eens bij over de volle lengte van de bestaande vestiging.”

Het gaat dus goed met Patrick Vandenrhijn (46) en met bdtronic. In 2000 haalde de onderneming 4 miljoen euro omzet, met 42 werknemers. Het boekjaar 2013 klokte af op net geen 23 miljoen euro omzet, met 170 werknemers. Met twee fabrieken in Duitsland (ook nog één in Garbsen, in Nedersaksen), en telkens één in de Verenigde Staten en China. De ochtend van het gesprek landde Vandenrhijn in München, net terug van het filiaal in Suzhou, een uur rijden van Sjanghai. “De dynamiek daar is onvoorstelbaar. Gigantisch”, oordeelt een duidelijk reisvermoeide Patrick Vandenrhijn. “In 2006 trokken we naar ginds, met een vertegenwoordigingskantoor. Vandaag monteren we er kleine machines. Productie doen we nog niet. In China moet je heel voorzichtig blijven met wat je doet. Kopiëren is er een pest.”

Ferrari is klant

bdtronic maakt machines voor zeer specifieke toepassingen. Vier vijfde van de omzet gaat naar de auto-industrie. Bijvoorbeeld voor de productie van sensoren die hindernissen detecteren bij achteruitrijdende wagens. “Tien jaar geleden had geen enkele wagen, behalve de grote luxeauto’s, die radars. Vandaag zitten ze in alle wagens. Onze machines maken elke 3,5 seconden een sensor. Van deze toepassing hebben we wereldwijd veertig machines lopen, in China, Duitsland, Mexico en de Verenigde Staten.”

Voor de markt van hybride en elektrische wagens maakt bdtronic machines die beschermingslagen aanbrengen rond elektronische onderdelen, zodat die beschermd zijn tegen hitte. Andere machines worden gebruikt voor het doseren van componenten bij de samenstelling van materialen, bijvoorbeeld voor borstprotheses in de geneeskunde. “We willen onze activiteiten spreiden naar meer sectoren, maar voorlopig domineert de autosector”, duidt Patrick Vandenrhijn. “Dat is ook geen probleem, want terwijl de algemene autoproductie stabiel blijft, stijgt het gebruik van elektronica in de wagens. Onze klanten zijn vooral de grote toeleveraars van de auto-industrie, zoals Continental, Siemens, Robert Bosch of Valeo. Maar voor de toepassingen in elektrische motoren werken we ook rechtstreeks met onder meer BMW, Ferrari en Volkswagen.” bdtronic maakt 200 tot 250 machines per jaar. “Volgend jaar produceren we nummer 3000.”

Open boeken

In 1997 begon de Limburgse handelsingenieur bij de Duitse onderneming. Hij werd verkoopdirecteur voor diverse markten in Europa, vooral Frankrijk. “In 2000 werd ik gevraagd als algemeen directeur. Ik was 32, ik had niks te verliezen.” Vandenrhijn zag zelfs zoveel in bdtronic, dat hij in 2002 samen met andere investeerders de vorige eigenaar uitkocht.

Vanaf 2004 werd Max Automation de controlerende aandeelhouder. De in Frankfurt beursgenoteerde onderneming uit Düsseldorf is een holding met diverse belangen in ondernemingen, die vooral machines en systemen leveren voor de automatisering van productieprocessen. De moeder publiceert uiteraard wel een balans, dochter bdtronic helaas niet. “Nee, dat doen we niet, want mijn klanten lezen mee”, meldt Patrick Vandenrhijn. “En ook de concurrenten. Het gaat er vrij hard aan toe in de autosector. Onze klanten kijken onze berekeningen na, onderhandelingen gebeuren op basis van open boeken. De concurrentie in Duitsland is bijzonder hard. Je moet er echt voor vechten, en je moet ook effectief iets interessants brengen. Anders ga je gewoon ten onder.”

Duitsland gidsland

En toch slaakt Vandenrhijn een diepe zucht wanneer we hem vragen wat de voordelen zijn van Duitsland versus België. “Waarmee wil je dat ik begin?” De CEO van bdtronic roemt het proactieve beleid. “In Duitsland is er een veel sterkere band tussen lokale politici, banken en ondernemingen. De communicatie loopt veel vlotter. Wij zaten hier, en we moesten uitbreiden. Maar naast ons zaten al andere bedrijven. Ik wou eerst eens rondkijken in de regio, maar ik kreeg meteen telefoon van de burgemeester. ‘Laten we eens samenzitten’. Wat een verschil met België.”

Nog een voordeel is het beurtelings werken en studeren. “In België is er nauwelijks wisselwerking tussen de technische scholen en de industrie. Je krijgt er les op verouderde machines, die de industrie niet langer gebruikt. Hier bestaat één tiende van mijn werknemers uit leerlingen. Mijn fabrieksdirecteur begon hier als leerling met 16 jaar. Hij was eerst elektrotechnicus, dan machinebouwingenieur, later handelsingenieur. Die hele studiebegeleiding liep parallel met de firma. Wij hebben zijn studies mee gefinancierd. In België heb je een onderwijssysteem dat totaal is losgekoppeld van het industriegebeuren. Ik ben handelsingenieur, maar technisch ben ik een nul. Ik heb twee linkerhanden. Het Belgische schoolsysteem is gebaseerd op theoretische kennis. Praktisch stelt het niks voor.”

bdtronic heeft een filiaal in België. Het groepeert commissies uit de verkoop in diverse Europese landen. “Mijn absolute rechterhand, Andy Jorissen, werkt vanuit het Belgische filiaal. Een topman, hij is ook verantwoordelijk voor China. Maar hij is een topverdiener. Zijn brutoloon is een stuk hoger dan dat van mijn andere werknemers in een vergelijkbare functie, maar netto houdt hij minder over. Hij zou beter zijn boeltje pakken, en van Diepenbeek naar Aken verhuizen. 40 kilometer verder, en dan spaart hij tot 20.000 euro per jaar.”

WOLFGANG RIEPL IN WEIKERSHEIM, FOTOGRAFIE DEBBY TERMONIA

“Het Belgische schoolsysteem is gebaseerd op theoretische kennis. Praktisch stelt het niks voor”