‘We hebben geen tijd om te lanterfanten’

In zijn achtjarige bestaan heeft Nyrstar bij beleggers en analisten al voor veel geweeklaag, frustratie en hoongelach gezorgd. Het boezemt de nieuwe CEO Bill Scotting geen schrik in. “Ik heb meteen gezegd dat we realistischer en transparanter zouden zijn.”

Nyrstar reed de voorbije jaren een brokkenparcours. Dat mag vooral op het conto van de twee vorige CEO’s worden geschreven, Paul Fowler en Roland Junck. Fowler richtte de zinkverwerkingsgroep in 2007 op en trok ermee naar de beurs. Maar door de desastreuze aanpak van de Australiër en de capriolen van de zinkprijs kelderde het aandeel in een jaar van 20 naar 1 euro. Fowler mocht in februari 2009 beschikken. Hij werd opgevolgd door Junck, die het staalconcern ArcelorMittal drie maanden had mogen leiden.

Junck zag een toekomst voor Nyrstar als een verticaal geïntegreerde zinkgroep en kocht in ijltempo een reeks mijnen. Eind 2011 had Nyrstar tien mijnen, die in nauwelijks twee jaar bij elkaar werden gekocht voor ruwweg 1 miljard euro. Helaas bleek achteraf dat die op piekniveaus werden gekocht en dat de exploitatieproblemen werden onderschat. Junck bezorgde de aandeelhouders ook een financiële kater door forse kapitaalverhogingen. Een zoveelste kapitaaloperatie, in september 2014, bleek de brug te ver voor de koppige Junck, die enkele maanden later werd vervangen door CFO Heinz Eigner. Die nam de honneurs waar, tot de 57-jarige Australische mijnbouw-veteraan Bill Scotting vorige zomer de teugels in handen kreeg.

Helaas werd zijn taak al meteen gecompliceerd door de ineenstortende zinkprijs en had Nyrstar alweer veel vers kapitaal nodig. Inmiddels loopt een kapitaalverhoging van bijna 274 miljoen euro ten einde, die beleggers een nieuwe zware verwatering doet slikken. Voor de mijnen is het einde verhaal, al is het ironisch dat uitgerekend de mijnbouwspecialist Scotting die divisie moet amputeren. Maar Scotting heeft als CEO van de mijnbouwafdeling van ArcelorMittal al voor hetere vuren gestaan. Zo kreeg hij te maken met de ebola-epidemie in Liberia en met de crisis in Oekraïne. Het verklaart allicht zijn no-nonsenseaanpak, een stijlbreuk met de stuurse communicatie van zijn Luxemburgse voorganger. “Zeg maar Bill. Mr. Scotting doet me denken aan mijn vader”, klinkt het ook meteen bij de aanvang van het gesprek.

U komt net zoals Roland Junck van bij ArcelorMittal. Een slecht voorteken?

BILL SCOTTING. “Ik ben niet bijgelovig. Natuurlijk heb ik Roland in het verleden ontmoet. Ik kwam van de kant van Mittal, hij van Arcelor. Je moet er niet te veel achter zoeken dat we beiden van ArcelorMittal komen.”

Boezemde deze baan u schrik in?

SCOTTING. “Ik ben me bewust van de verantwoordelijkheid, maar het schrikt me totaal niet af. Dit is opwindend. Ik heb mijn due diligence gedaan en geloofde dat ik de baan aankon.”

Hebt u een lijstje met desiderata gekregen van uw voorzitter, Julien De Wilde?

SCOTTING. “Niet echt, maar een onderdeel van mijn aanwervingsproces was een gesprek met de raad van bestuur over mijn prioriteiten. De strategische heroriëntatie en alles wat we hebben aangekondigd, is overlopen met de raad van bestuur en door haar goedgekeurd.”

U wist dat de communicatie van uw voorganger Junck ondermaats was?

SCOTTING. “Ik had mijn huiswerk gedaan en stelde vast dat Nyrstar de reputatie had dat het te veel beloofde en te weinig presteerde. Ik heb meteen gezegd dat we realistischer en transparanter zouden zijn. We moeten ook doen wat we beloven.”

Wat is de meest onaangename verrassing geweest sinds u CEO bent?

SCOTTING. “Dat de zinkprijs zo sterk is gezakt. Ik verwachtte dat ik voor een succesvolle verbetering van de business zou moeten zorgen. Maar de omvang van de ingrepen en de urgentie ervan zijn toegenomen. Zink was de laatste grondstof die capituleerde. Dat het zover zou komen, had ik niet verwacht, en ik zit al zowat dertig jaar in metalen en mijnbouw. Als de zinkprijs op een niveau van 2300 dollar per ton had kunnen blijven, zouden we hier vandaag praten over acties om de mijnen te verbeteren. Maar dat is niet uitvoerbaar als de prijs zakt tot 1600 dollar.

“Ik heb dus gezegd: we hebben niet de balans om het vol te houden tot we de mijnen kunnen verbeteren, zelfs al is er potentieel in sommige activa. We trekken er het beste een streep onder en zorgen voor een betere eigenaar. Als we de mijnen houden, kunnen we te weinig investeren in metaalverwerking en bedreigen we die business.”

U bent zelf mijnexpert, net zoals John Galassini, die de mijnendivisie van Nyrstar sinds eind 2014 leidt. De mijnen gaan eruit. Leiden de juiste mensen dit bedrijf dan wel?

SCOTTING. “De mensen zeggen dat ik een mijnexpert ben, maar ik ben geen mijningenieur. Het is mijn rol heel de business te runnen. En de beslissing om uit mijnen stappen, is geen oordeel over John of zijn team. Het gaat over wat juist is voor Nyrstar.”

Verwacht u veel kandidaat-kopers voor de mijnen?

SCOTTING. “Ja. Er is een zeer positieve respons. Eind deze maand moeten de niet-bindende biedingen binnen zijn, en dan zien we wie we in de volgende fase meenemen. En ik verwacht iets te doen voor het einde van het tweede kwartaal. Zink is ook de beste grondstof om in te stappen. Wat erover werd verteld, klonk alleen wat afgezaagd. Er werd al lang gezegd dat grote mijnen zouden sluiten, maar het gebeurde niet. Nu is de Century-mijn in Australië dicht, terwijl Glencore zowat 500.000 ton uit de markt haalt. Het aanbod wordt dus krapper, terwijl de vraag toeneemt, vooral uit automotive en voor gegalvaniseerde huishoudtoestellen.”

De mijnen staan nog voor ruim een half miljard euro in de boeken. Waarom hebt u ze niet verder afgewaardeerd?

SCOTTING. “Daarvoor is het te vroeg. We hebben ons werk gedaan voor die afwaardering. We hebben gekeken naar de levensmodellen van mijnen en naar prijscurves. Daarop hebben we de boekwaarde en de omvang van de afschrijving gebaseerd. We moeten nu kijken wat we uit het verkoopproces kunnen halen. Maar de fundamenten zijn sterk voor zink. Voor iemand die het kapitaal heeft, is dit de beste gelegenheid om in zink te stappen. We trekken inderdaad koopjesjagers aan, maar ook strategische kopers en andere mijnbedrijven.”

U wilt de mijnen hoe dan ook als een geheel van de hand doen?

SCOTTING. “Dat is de ideale en de eenvoudigste oplossing. Al lukt dat misschien niet en moeten we in pakketten of met individuele mijnen werken. Maar ik wil zeer duidelijk stellen dat alle mijnen er uiteindelijk uit moeten.”

De Nederlandse grondstoffentrader Trafigura, Nyrstars grootaandeelhouder, wil dat ook?

SCOTTING. “Trafigura is blij dat ik uit mijnbouw stap, en ze steunen me daarin heel sterk. Daarom volgen ze de kapitaalverhoging ook.”

Om hun wurggreep op Nyrstar te versterken?

SCOTTING. “Trafigura wil Nyrstar niet controleren.”

Nog niet.

SCOTTING. “We hebben een akkoord dat van kracht is sinds november 2015. Trafigura kan nooit de controle krijgen over de raad van bestuur en haar belang in Nyrstar kan niet groter worden dan 49,9 procent.”

Is uw CFO Christopher Eger de waakhond van Trafigura?

SCOTTING. “Helemaal niet. Vergeet niet dat hij nauwelijks elf maanden bij Trafigura zat. Er is blijkbaar een verkeerde perceptie over hem. Chris is een investeringsbankier, die in het verleden ook al met Nyrstar heeft gewerkt. Hij kent het bedrijf dus, en met zijn kennis van bankieren en zijn ervaring in balansherstructurering vonden we dat hij de juiste persoon was voor deze baan.”

Was er binnen Nyrstar geen plaats meer voor Egers voorganger, Heinz Eigner?

SCOTTING. “Heinz was erbij sinds de lancering van Nyrstar en heeft me goed gesteund in mijn beginperiode hier. Maar gezien de richting waarin ik het bedrijf wil leiden en aangezien we terug naar de markt moesten gaan, voelde hij aan dat het voor hem het juiste moment was om te vertrekken. En het is natuurlijk duidelijk een breuk met het verleden.”

Hoe leidt u dit bedrijf nu? Met de vingers gekruist?

SCOTTING. “Mensen zijn zeer kritisch over de prestaties in het recente verleden. Maar we hebben een goed plan en het juiste management om dat plan uit te voeren. Wat wel leuk zou zijn, is dat de macro-economische tegenwind wat zou gaan liggen. Maar ik ben hoopvol door wat zink de voorbije maand heeft gepresteerd. Hopelijk is het ergste achter de rug.”

U zit nog wel met een enorme schuldenlast.

SCOTTING. “We betalen 415 miljoen euro terug in mei.”

Stel dat de strategie van Junck meteen zou zijn afgeschoten, waar zou Nyrstar nu staan?

SCOTTING. “Geen idee. De strategie was daarom niet slecht. Volgens mij was de uitvoering ervan een beetje gebrekkig.”

Wat een understatement.

SCOTTING. “Het is moeilijk te oordelen over wat mensen doen onder bepaalde omstandigheden. Ik weet alleen wat voor de mijnen werd betaald en dat wat we er nu uithalen niet goed genoeg is. Er zit potentieel in de mijnen, maar nu is het voor ons niet het goede tijdstip om dat eruit te halen.”

U zou dus hetzelfde hebben gedaan?

SCOTTING. “Ik ben vertrouwd met de strategie van de verticale integratie, en misschien zou ik inderdaad hetzelfde hebben gedaan in die omstandigheden. De vraag is dan of ik het anders zou hebben uitgevoerd. Dat is een puur hypothetische vraag. Vijf jaar na datum kun je daar niet echt over oordelen.”

Wat is het beste advies dat u ooit hebt gekregen?

SCOTTING. “Het beste advies sinds mijn komst kwam van enkele ervaren leden van de raad van bestuur. De zinkprijs stond toen op 1700 à 1800 dollar per ton. Ze zeiden: ‘Doe nu de oefening op basis van een zinkprijs van 1300 en 1500 dollar. Zie hoe dat eruitziet en zorg ook dat je erop bent voorbereid.’ Dat was vooruitziend.

“Waar ik vandaan kom, doe je wat je hebt beloofd. Dat is een waarde die ik van mijn ouders heb overgenomen: maak nooit beloftes die je toch niet van plan bent te houden. En ook: pak problemen meteen aan, negeer ze niet. Maak er eerder vroeg dan laat werk van, zelfs als het onaangenaam is.”

En wat zegt u aan de aandeelhouders?

SCOTTING. “Ik voel met hen mee. Ik hoop dat ze de waarde zien van waar we naartoe gaan. Dat probeer ik voor hen te doen, en dat is ook alles dat ik hen kan bieden.”

Bent u altijd zo kalm?

SCOTTING. “Dat wil ik toch zelf graag geloven. Mijn vrouw zegt me dat ik lichtgeraakt word als ik honger krijg. Dus adviseer ik mijn mensen om ervoor te zorgen dat ik op regelmatige tijdstippen te eten krijg (lacht). Ik probeer de mensen niet te stressen, maar dat betekent niet dat ik niet eis dat er een sense of urgency is. We hebben geen tijd om te lanterfanten.”

Bert Lauwers, fotografie Dieter Telemans

“De mensen zeggen dat ik een mijnexpert ben, maar het is mijn rol heel de business te runnen”

“Zink is de beste grondstof om in te stappen. Wat erover werd verteld, klonk alleen wat afgezaagd”