VRIJE ELEKTRICITEIT EN GAS

Wat met het Controlecomité ?

Als medio volgend jaar Electricité de France (EdF) aan Bekaert aanbiedt om Franse elektriciteit te kopen aan een prijs die 20 % lager ligt dan de Belgische, wat dan ? EdF heeft voldoende capaciteit om stuntprijzen aan te bieden en EdF maalt er niet om verlies te lijden op zijn export. Dat verlies werd becijferd door het Parijse instituut Inestene en bedraagt jaarlijks 5 miljard Franse frank. Niemand kan Bekaert beletten om ja te antwoorden op een aanbod van EdF. De Europese elektriciteitsmarkt wordt vrijgemaakt, de gasmarkt volgt (zie ook “De gasoorlog”, blz. 40). De rendementen van Electrabel, Distrigas en Tractebel zullen zakken, eenmaal hun gewaarborgde opbrengst wegvalt.

Een van de nevenkwesties bij deze liberalisering is de toekomst van het Controlecomité voor Elektriciteit en Gas. Wat is er te controleren in een vrijere markt ? De prijs wordt dan, zeker voor de industriële klanten, later voor de huishoudens, sterker bepaald door vraag en aanbod en niet door een geleide economie op zijn Belgisch.

Historisch is het Controlecomité het prototype van een onderonsje dat zichzelf legitimeert door het aanroepen van een “Belgisch overlegmodel”. Al 40 jaar ontmoeten de sociale partners, de ambtenaren (nu ook met gewestelijke ambtenaren) en de energieproducenten mekaar in een ambiance van “we gaan toch niet moeilijk doen”.

De huidige secretaris-generaal van het Controlecomité, Jan Herremans, die tot einde april hoofd van de studiedienst van het VBO was, zal het niet onder de markt hebben om zijn organisatie recht te houden. De lacunes die Trends opsomde op 3 februari ’94 ( De Privé-club) gapen twee jaar later nog steeds breed : het Controlecomité is bijna eenzijdig afhankelijk van de informatie van de producenten, het secretariaat van het CC leeft uit de hand van de producenten, het CC heeft geen visibiliteit naar het publiek, de opdracht van de revisoren en boekhouders van het CC is té beperkt (wat is de inhoud van de contracten met de zogenoemde C-klanten, de grote afnemers ?), de controle op de intercommunale distributiemaatschappijen is gering.

Als Powerfin fusioneert met Tractebel wordt het toezicht op in- en uitstromen van geld nog moeilijker. Powerfin omvat de buitenlandse expansie van Tractebel, de zogenoemd niet-gereguleerde markt. Op eigen kracht zal het Controlecomité blijven wat het is, een instituut met een opvallende soepelheid voor de producenten. De liberalisering wordt een keerpunt.

JAN HERREMANS (CONTROLECOMITÉ) Van geleide economie naar marktwerking. Hoe ?