Voordelen van alle aard: sociale en fiscale wetgever op zelfde golflengte

Over de twee maatregelen die een tijdje geleden werden ingevoerd ter aanmoediging van het privé-gebruik van computer en internet, zitten de fiscale en de sociale wetgever, althans wat de werknemers betreft, op dezelfde lijn.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog.

De eerste maatregel betreft het zogenaamde pc-privé-plan en voorziet in een vrijstelling van belasting ten aanzien van de financiële tussenkomst die een werkgever doet wanneer zijn werknemer een computer aankoopt. Althans indien een groot aantal voorwaarden vervuld zijn.

Aanbod. De belangrijkste voorwaarde is dat de werkgever een aanbod doet dat aan alle werknemers van het bedrijf tegen precies dezelfde voorwaarden de mogelijkheid biedt een computer, of onderdelen daarvan, aan te schaffen. Elk aanbod moet gepaard gaan met een plan dat een duidelijke omschrijving geeft van de onderdelen die men kan aankopen en dat per onderdeel bepaalt hoe hoog de werkgeverstussenkomst zal zijn.

De werkgever hoeft zich overigens niet te beperken tot één enkel aanbod. Uit de circulaire die de belastingadministratie onlangs aan dit thema heeft gewijd (circulaire van 28 april 2004) blijkt, dat een bedrijf bijvoorbeeld elk jaar een nieuw aanbod kan lanceren. Het kan zelfs in de loop van hetzelfde jaar verschillende aanbiedingen doen. Maar telkens is vereist dat alle werknemers, zonder onderscheid, op het aanbod kunnen ingaan zonder dat iemand verplicht is om dat ook te doen.

Belangrijk is dat de aankoop nooit bij de werkgever zelf mag gebeuren. Het aanbod moet slaan op de aankoop bij een derde, bijvoorbeeld een winkel die computeronderdelen verkoopt, en op de aankoop in nieuwe staat.

De financiële tussenkomst van de werkgever is in hoofde van de werknemer per aankoop vrijgesteld tot 60 % van de aankoopprijs, en per aanbod tot maximaal (nog te indexeren) 1250 euro. Voor het aanslagjaar 2004 (inkomsten van 2003), het eerste aanslagjaar waarvoor de nieuwe regeling geldt, bedraagt het na indexering 1500 euro.

Twee. Volgens de wet geldt de fiscale vrijstelling slechts wanneer de werknemer in het kader van een pc-privé-plan het geheel van een computer aankoopt. In de praktijk aanvaardt de administratie dat de vrijstelling al kan spelen zodra de werknemer ten minste twee onderdelen aankoopt, bijvoorbeeld een pc en een printer, of een computermuis en een digitaal fototoestel (want uit de circulaire blijkt dat ook zo’n toestel in het kader van een pc-privé-plan op fiscaal vriendelijke wijze aangekocht kan worden).

Maar wie eraan denkt heel zijn familie- of vriendenkring goedkoop met computeronderdelen te bevoorraden, moet weten dat een sperperiode geldt. Wie een bepaald onderdeel heeft aangekocht (bijvoorbeeld een pc, computermuis of printer), moet vervolgens drie jaar wachten voordat hij opnieuw datzelfde onderdeel met toepassing van het fiscale voordeel kan verwerven.

Voordeel. De fiscale gunstmaatregel in het kader van het pc-privé-plan gaat ervan uit dat de werknemer de computerinstallatie zelf aankoopt.

Tegelijk is in een fiscaal voordelige regeling voorzien voor het geval iemand naar aanleiding van het uitoefenen van zijn beroepswerkzaamheid een computer ter beschikking krijgt die hij (ook) voor privé-doeleinden mag gebruiken.

Raming. Zo’n terbeschikkingstelling geeft aanleiding tot het belasten van een voordeel van alle aard. Normaal moet zo’n voordeel geraamd worden op de werkelijke waarde in hoofde van de genieter. Maar de koning heeft de bevoegdheid om de anders dan in geld behaalde voordelen te ramen op een vast bedrag. De koning heeft van deze bevoegdheid gebruikgemaakt om het voordeel dat uit de terbeschikkingstelling van een computer voor persoonlijk gebruik voortvloeit, vrij matig te ramen op 180 euro per jaar voor de eigenlijke computer (ten hoogste bestaande uit een pc, een scherm, een klavier, een computermuis, een printer, een scanner, luidsprekers en software) en op 60 euro per jaar voor de internetaansluiting en het internetabonnement.

Kosteloos. Wat deze terbeschikkingstelling betreft, leert de administratieve circulaire dat de berekening van het voordeel pro rata temporis mag gebeuren, als het voordeel niet heel het jaar genoten wordt.

Verder antwoordt zij ook op de vraag wat er gebeurt als de genieter van het voordeel voor het privé-gebruik een financiële tussenkomst moet betalen. Die tussenkomst mag dan van het belastbare voordeel afgetrokken worden. Wie bijvoorbeeld aan zijn werkgever per jaar 180 euro betaalt voor de computer en 60 euro voor de internetverbinding, geniet dus geen voordeel meer en hoeft daarop dus ook geen belasting te betalen.

Sociaal. Noteer ten slotte dat de beide maatregelen niet enkel op fiscaal maar ook op sociaal gebied gelden. Althans wat de sociale bijdragen in het stelsel van de werknemers betreft. Het voordeel dat voortvloeit uit het pc-privé-plan wordt onder vergelijkbare voorwaarden niet aan sociale bijdragen onderworpen. En de waardering van het voordeel dat uit een kosteloze terbeschikkingstelling van een computer voortvloeit, verloopt voor de toepassing van de sociale bijdragen in het stelsel van de werknemers precies op dezelfde wijze als op fiscaal gebied.

Jan Van Dyck

Het voordeel van alle aard wordt op een vrij matig bedrag geraamd.