Voor een koffer vol geld

Het Franse Axytrans lonkt naar de miljoenenmarkt van de intelligente boxen. De waardetransporteurs van Group 4 Securitas hebben zich al gewapend: bij hen levert volle dochter IQ-Sec het beveiligingssysteem vanuit de gebouwen van de groep in Zaventem.

De brutale overvallen op geldtransporten hebben een sneeuwbaleffect veroorzaakt. Naar Nederlands voorbeeld krijgt de intelligente box een prominente rol in de beveiliging van waardetransporten en -transporteurs. De wet schrijft voor dat vanaf 16 maart 1999 een goedgekeurd model intelligente box tot de verplichte uitrusting behoort. In de overgangsperiode moeten waardetransporteurs progressief de intelligente boxen in gebruik nemen tijdens al hun ritten. Dus zowel voor die tussen de Nationale Bank en de banken, tussen de banken en hun filialen als voor alle andere (kleinere) geldtransporten. België opent daarmee een miljardenmarkt.

De privé-waardetransporten brengen waardevolle papieren naar 14.000 punten over heel het land, becijferde de rijkswacht. Het zijn banken, maar ook benzinestations, postkantoren, warenhuizen of grotere winkels. “De grootte van de markt is afhankelijk van de akkoorden die de banken, de vakbonden, de Nationale Bank en de beveiligingsfirma’s sluiten,” zegt regionaal directeur en woordvoerder Luc Beirnaert van GMIC Security.

Volgens Binnenlandse Zaken zal er een vraag ontstaan naar 25.000 tot 30.000 intelligente koffers. Totale kostprijs voor één koffer en de installatie ervan (in een prijsverhouding 80-20): zo’n 100.000 frank per stuk. Afhankelijk van de gehanteerde formule moet elk toeleveringspunt minstens één, maximaal vier intelligente koffers hebben. De totale waarde van de markt zal dus tussen de 1,4 en de 5,6 miljard frank schommelen.

“Maar de investering voor de beveiligingsfirma’s zal nog hoger liggen,” schat Beirnaert. “Voor GMIC zal de investering in boxen, software en hardware, basissen, voertuigen en verbouwingswerken aan onze infrastructuur tussen het half miljard en het miljard variëren.” Bij Group 4 Securitas rekent marketing manager Stéphane Bocqué op “vele honderden miljoenen, mogelijk meer dan een miljard.” De andere waardetransporteurs bewaren het grootste stilzwijgen over elk aspect van hun beveiligingspolitiek.

De banken hebben echter al financiële garanties gegeven voor deze investeringen. Ze hebben ook contracten beloofd die minimaal drie jaar – de termijn van de afschrijving – belopen.

De weg naar erkenning

Voorlopig heeft de homologatiecommissie van het ministerie van Binnenlandse Zaken twee modellen erkend als conform het KB voor de methode op beveiligd waardenvervoer van 7 maart 1997: de koffer van IQ-Sec, die een gat in het geld brandt als er iets misgaat, en het model van het Franse Axytrans, dat de waardenpapieren onder hoge druk met inkt besmeurt. IQ-Sec is als volle dochter van Group 4 Securitas vijf jaar geleden speciaal opgericht om intelligente boxen te ontwikkelen, Axytrans levert al sinds 1989 beveiligde koffers, onder meer bij De Post.

Maar er zijn kapers op de kust (zie ook kader). Op de zitting van de homologatiecommissie in februari liggen de prototypes voor van Transalarm Ltd., de verkoopafdeling van wereldmarktleider Spinnaker International, en het Tsjechische Ballogic CZ, gesticht door een gewezen medewerker van IQ-Sec. Mogelijk komt daar nog het licht gewijzigde model bij van Villiger Sicherheitstechnik uit Zwitserland. Villiger en Gehrer zijn de twee belangrijkste toeleveranciers van de Zwitserse banken. Ook de plannen voor de Belgische Security Chunnel – een gepantserde tunnel, die zich ontrolt vanuit het portiek van de beschermde ruimte tot tegen het voertuig – liggen ter tafel op de volgende homologatiecommissie.

In de toekomst zullen vermoedelijk ook het Nederlandse RTP MacTwin – met een geperfectioneerde versie van de zogenaamde plofkoffer, die de transporteurs wél nog open krijgen en die volgens de strenge Belgische regels dus niet voor homologatie in aanmerking komt – en het Nederlandse Intracon als verdeler van Gehrer een model voor de homologatiecommissie neerleggen.

De homologatiecommissie

is een groep van experts, waarin onder andere vertegenwoordigers van het ministerie van Binnenlandse Zaken, de distributeursvereniging Fedis, de waardetransporteurs en de Belgische Vereniging van Banken een zetel hebben.

Het overheidsattest geeft IQ-Sec en Axytrans een voorsprong in de onderhandelingen en daar willen vooral de Fransen gebruik van maken. Ze staan klaar om de markt in te palmen. “Toen we einde 1990 op de markt kwamen, was die eigenlijk niet klaar voor ons product,” zegt directeur Jean-Marie Lacombe op de hoofdzetel van Axytrans in Dijon. “De geldtransporteurs bleven toen nog zweren bij meer bewapening en zwaardere pantsering, niet bij een preventiesysteem dat hen nog niet van zijn efficiëntie had overtuigd.”

België is de sector zwaar beginnen reglementeren onder minister van Binnenlandse Zaken Louis Tobback (SP) in 1989, maar de piste van de pantsering en bewapening werd pas verlaten na een reeks brutale overvallen in 1996. Nu moeten er op korte termijn zo’n 25 à 30.000 boxen geleverd worden, waar de productielijn van de erkende bedrijven maximaal 1500 koffers per maand kan afleveren.

Ervaren over de landsgrenzen

De concurrerende bedrijven werken al minstens vijf jaar aan de ontwikkeling van hun product. Axytrans werkte zijn concept voor de intelligente box zelfs al uit in de tweede helft van de jaren ’80. Zo’n tweeduizend boxen zoals de in België gehomologeerde zijn vandaag al in gebruik bij verschillende Franse waardetransporteurs en op proefbasis bij de Zwitserse en de Belgische Post.

De goedgekeurde Axytrans-box is een verbeterde versie van de koffer die De Post al zes jaar intensief gebruikt. De Post plaatst normaal in februari een nieuwe bestelling voor gehomologeerde koffers voor 1400 toeleveringspunten in het hele land. Vertrekplaats en bestemming van de koffer zijn op een processorkaart vastgelegd, de box kan alleen op die plaatsen geopend worden. Ook interactie met het GPS-systeem (Global Positioning System) van de gepantserde wagen is mogelijk.

Axytrans is sinds 1993 volledig in handen van de Groupe François Charles Oberthur, een ondernemersgroep met een omzet van 9,2 miljard in 1996, die zich in Frankrijk en Noord-Amerika gespecialiseerd heeft in het drukken van beveiligde documenten. De groep drukt in Frankrijk jaarlijks twee miljard cheques, maar ook loterijbiljetten, bankbriefjes, paspoorten en identiteitskaarten. Axytrans – dat de productie van de boxen uitbesteedt en 22 werknemers telt – haalde in 1997 een omzet van 145 miljoen, ongeveer 15 miljoen méér dan in 1996. Het realiseerde die vooral in Frankrijk, maar ook in België en in mindere mate in Italië. “In 1998,” hoopt Lacombe, “moet de Belgische omzet aan de Franse kunnen tippen.”

Axytrans heeft zijn omzet in België – vooral gerealiseerd bij De Post – in de jongste jaren nauwelijks kunnen vergroten. Als de doorbraak op de Belgische markt volgt, komt er ook een filiaal of een verdeler in België, maar voorlopig geen productie.

Voor eigen groep

IQ-Sec testte zijn intelligente koffer in een vijftal speciale voertuigen van Group 4 Securitas, dat via IQ-Sec al 230 miljoen frank pompte in de ontwikkeling van een beveiligde box. IQ-Sec heeft voorlopig nog geen contracten op zak, maar wel een Belgische productielijn: een Belgisch elektromechanisch bedrijf maakt de koffers in onderaanneming aan.

De Zaventemse box is uitgerust met een tijdsklok, die na identificatie door een toestel in een beschermde ruimte binnen de bank gestopt wordt. Als het waardetransport te lang tussen voertuig en beschermde ruimte pendelt, treedt het inktpatroon in werking. “Van zodra er overeenkomsten zijn met de vakbonden en een klant, kunnen we de boxen van IQ-Sec in commerciële ritten inschakelen,” zegt Stéphane Bocqué van Group 4 Securitas, met 1,9 miljard frank in 1997 de absolute marktleider voor waardetransporten in België. Voorlopig ligt de prioriteit bij de bevoorrading van de eigen groep.

FRANK DEMETS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content