Volgens het huidige voorstel zou de Belgische staatssteun voor Brussels Airlines weleens snel in de zakken van Ryanair kunnen verdwijnen.

De federale regering bereikte in december een akkoord over staatssteun voor luchtvaartmaatschappijen die vanuit Zaventem vliegen. Het gaat om een bedrag van 20 miljoen euro. In de praktijk valt vooral de grootste gebruiker, de thuiscarrier Brussels Airlines, in de prijzen. Er zou sprake zijn van een jaarlijkse tegemoetkoming van circa 15 miljoen euro voor de verlieslatende opvolger van Sabena. Ook de winstgevende luchtvaartmaatschappijen Jetairfly (750.000 passagiers) en Thomas Cook (meer dan 400.000 passagiers) krijgen overheidssteun.

Bij diverse luchthavenkenners ontspon zich een levendige discussie. Onder anderen André Berger, directeur vliegoperaties bij Jetairfly, vroeg zich af of ook Ryanair kan genieten van die steun, nu de luchtvaartmaatschappij vanuit Zaventem gaat vliegen.

Die vrucht smaakt bijzonder bitter, want eigenlijk is de overheidssteun bedoeld als een dam tegen de Ierse carrier. Brussels Airlines klaagt over de oneerlijke concurrentie van een luchtvaartmaatschappij die in België actief is, maar die in Ierland veel lagere sociale zekerheid en belastingen betaalt.

“De huidige overheidsmaatregel werd al jaren geleden elders toegepast”, weet André Berger. “In Schiphol bijvoorbeeld neemt de luchthavenuitbater bepaalde kosten op zich voor een luchtvaartmaatschappij die de luchthaven als thuisbasis heeft, en er hoge volumes aan passagiers heeft.” Berger bedoelt dus KLM.

Ook in Zaventem zullen de luchtvaartmaatschappijen bepaalde activiteiten niet langer zelf betalen. Het gaat om de dienstverlening door de brandweer en de beveiliging. Op de regionale luchthavens in België wordt die eveneens door de luchthavenuitbater betaald. Hoe de luchtvaartmaatschappijen in Zaventem gecompenseerd zullen worden, is nog niet duidelijk. De overheid, met als bevoegde persoon staatssecretaris voor Mobiliteit Melchior Wathelet (cdH), zou de luchthavenuitbater Brussels Airport betalen. Die zou het geld dan verder overhevelen naar de luchtvaartmaatschappijen. De veiligheid per vertrekkende passagier kost vandaag 6,62 euro (dat bedrag zit in de passagierstaks).

Maar Ryanair, dat vanaf februari ook vanaf Zaventem vliegt, zal niet in de prijzen vallen. De maatregel geldt weliswaar voor luchtvaartmaatschappijen met een volume van op zijn minst 400.000 vertrekkende passagiers (zonder transferpassagiers) en Ryanair maakt zich sterk dat het één miljoen passagiers per jaar zal halen, maar de regering heeft als referentiejaar voor 2012 gekozen. Het gaat dus niet om volumes die de volgende jaren worden gerealiseerd. “We geven de tegemoetkoming voor de jaren 2013 tot en met 2015. Daarna zullen we het systeem opnieuw evalueren”, meldt het kabinet-Wathelet.

@WOLFGANGRIEPL