Voedingsinflatie

De voedselprijzen hebben een nieuwe all time high gezet. Hoge prijzen voor zachte grondstoffen zijn geen tijdelijk fenomeen. Ons voedselsysteem zit in een fundamenteel onevenwicht en het vergt wellicht enkele decennia inspanningen om dat op te lossen.

In 2007 was er in Mexico een opstand omwille van de sterk gestegen prijzen voor tortilla’s. Deze specialiteit dateert al van de tijd van de Maya’s, en maakt een belangrijk stuk uit van het dieet van de doorsnee Mexicaan. De voedselcrisis van 2007 was even vergeten, net als de oliepiek van 2008. Maar in 2011 zijn beide op volle kracht terug. Er zijn vier belangrijke oorzaken die de recordprijzen van vandaag verklaren.

Ten eerste is er een belangrijke demografische druk. De vraag naar voeding is minder gestegen door de groei van de bevolking zelf (onlangs rondde de wereldbevolking de kaap van de 7 miljard) dan wel door een rijker dieet. Daarin spelen andere fenomenen een grote rol. Verstedelijking is een erg belangrijke factor. Voor het eerst in de geschiedenis leven meer dan de helft van de mensen in steden. Het calorieverbruik is daar hoger dan op het platteland.

Dit gaat hand in hand met een tweede fenomeen: de opkomst van China en andere Aziatische en Latijns-Amerikaanse landen heeft een grote groep mensen uit de armoede gehaald. Tezamen met de verhoogde welvaart is hun calorieverbruik ook sterk toegenomen. Bij wijze van spreken aten Chinezen vroeger vooral rijst. Nu ze rijst met kip best wel lusten, heeft dat een grote impact op de vraag naar voedsel. Het overschakelen op vlees heeft een groot hefboomeffect op de vraag naar graan, zelfs met factor 10.

De klimaatverandering is een derde belangrijke reden voor de recordprijzen. De grote droogtes op sommige plaatsen en enorme overstromingen in andere gebieden hebben ook dit jaar grote gevolgen gehad. De bosbranden in Rusland en de watersnood in Australië zijn twee recente voorbeelden.

Tenslotte blijven ook biobrandstoffen een grote hap nemen uit de voedselproductie. Dat was trouwens een van de directe aanleidingen van de tortillacrisis.

De stijgende prijzen komen hard aan in landen waar voeding een belangrijk deel van de totale consumptie uitmaakt (zie grafiek). Het verhoogt de stress op de bevolking en daardoor ook op hun regering. Landen die geen grote eigen productie hebben, komen in de komende maanden onder druk. Een hongerige bevolking is een klagende bevolking, en naarmate de honger voortduurt zelfs een woedende bevolking.

Er is geen snelle oplossing voor deze voedselcrisis. Sinds 1960 is de wereldbevolking ruwweg verdubbeld terwijl de landbouwoppervlakte wereldwijd met 8 procent steeg. De investeringen in landbouw staan voor een boom. Tegelijk vergt dit grote investeringen in het zo noodzakelijke drinkbaar water, een even nijpend probleem.

De voedselcrisis kan grote gevolgen hebben voor regimes. De gevolgen kunnen ver strekken: hogere inflatie is een mogelijkheid, noodzaak aan investeringen in landbouw een zekerheid. In plaats van miljarden in Amerikaans schuldpapier te beleggen, zou China beter investeren in duurzame voedselvoorzieningen. Voor het communistische regime is de crisis in Tunesië en Egypte in combinatie met duurder voedsel alleszins een existentiële uitdaging.

Reacties zijn welkom op trends@econopolis.be

Lees de columns van Geert Noels op onze site trends.be

GEERT NOELS, CEO en hoofdeconoom van vermogensbeheerder Econowealth

Sinds 1960 is de wereldbevolking ruwweg verdubbeld terwijl de landbouwoppervlakte slechts met 8 procent is gestegen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content