Voorlopig mogen we niet reizen. En toch boeken sommigen hun volgende vliegreis al. Maar als afstand houden ook in vliegtuigen de norm wordt, is de kans groot dat reizigers meer geld moeten neertellen voor een vlucht.
Op 22 april liet Alexandre de Juniac, de CEO van de International Air Transport Association (IATA), in een interview verstaan dat het weleens voorgoed gedaan kon zijn met de goedkope vliegtickets. Als de regels van social distancing in vliegtuigen worden toegepast, kunnen er minder stoelen per vliegtuig worden gevuld.
“Als de vliegtuigmaatschappijen hun tickets ongeveer tegen dezelfde gemiddelde prijs als vroeger verkopen, verliezen ze enorme hoeveelheden geld. Dat is op lange termijn onhoudbaar voor gelijk welke maatschappij. Als ze de prijs van de tickets met minstens de helft verhogen, kunnen ze vliegen met een minimale winst. Als social distancing in vliegtuigen verplicht wordt, betekent dat het einde van de goedkope vliegtuigtickets”, zei Alexandre de Juniac.
Eén op de drie stoelen leeg
De Juniac verdedigt de belangen van de vliegtuigmaatschappijen, die natuurlijk lobbyen om zo weinig mogelijk regels in hun toestellen opgelegd te krijgen. Maar het is duidelijk dat er een en ander te veranderen staat. De European Aviation Safety Agency (EASA) beveelt het principe aan van een lege stoel tussen twee bezette stoelen, het dragen van een mondmasker en maatregelen zoals de ontsmetting van het vliegtuig tussen twee vluchten.
“Als het aantal beschikbare stoelen op een vlucht vermindert, moet de gemiddelde prijs omhoog. Elke carrier moet minstens zijn kosten terugverdienen en daarbovenop een winstmarge halen. De gemiddelde opbrengst per stoelkilometer moet hoger zijn dan de gemiddelde kostprijs”, zegt Eddy Van de Voorde, transporteconoom van de Universiteit Antwerpen.
Met hoeveel de prijs van de tickets moet stijgen, hangt af van wat er met de capaciteit van het vliegtuig gebeurt en hoe de luchtvaartmaatschappijen hun prijsbeleid uitstippelen. “Als ze de middelste stoel vrijhouden om een veilige afstand tussen de passagiers te creëren, daalt de beschikbare capaciteit per vlucht”, legt Van de Voorde uit. “De vliegmaatschappijen kunnen de eerste stoel nog altijd heel goedkoop aanbieden, maar dan moeten ze dat compenseren met hogere tarieven voor de andere. Vergeet ook niet dat de prijselasticiteit meespeelt: hogere gemiddelde tarieven doen de vraag dalen.”
Stoelen draaien
Van de Voorde merkt op dat er ook andere oplossingen te bedenken zijn. “Een Italiaanse maatschappij denkt eraan de stoelen te draaien, zoals nu al in businessklasse gebeurt in grotere toestellen. Zo kan ze dezelfde capaciteit blijven aanbieden, beweert ze. Ik betwijfel dat. Er kunnen ook oplossingen met tussenschotten komen, waardoor de capaciteit misschien gelijk blijft of slechts licht daalt. Dan zullen de prijzen niet al te sterk stijgen.”
Guillaume Rostand van de prijsvergelijkingswebsite Liligo.com denkt dat de budgetvliegers het tempo van in- en uitstappen moeten vertragen en bepaalde bijdrages moeten optrekken. “Lufthansa heeft zijn lagekostendochter German Wings opgedoekt, maar dat betekent niet het einde van de lagekostenmaatschappijen. Ook Flybe is failliet, maar die Britse maatschappij zat al in slechte papieren voor de coronacrisis. De extreem goedkope langeafstandsvluchten naar New York en terug voor 200 euro die we tot voor kort gekend hebben, waren een economische aberratie. Luchtvaartmaatschappijen hebben twee keuzes: ofwel houden ze de prijzen laag en vliegen ze zonder winst, ofwel trekken ze de prijzen op en beperken ze het aantal vluchten.” In het laatste geval wordt vliegen exclusief voorbehouden voor bemiddelde mensen.
Als social distancing in vliegtuigen verplicht wordt, betekent dat het einde van de goedkope tickets” Alexandre de Juniac, CEO van IATA
Sardientjes in een blik
De grote budgetvliegers, zoals Ryanair en Wizz Air, hebben voldoende cash om nog een jaar voort te kunnen. Volgens de Amerikaanse zakenbank Morgan Stanley heeft easyJet genoeg geld om het met een stilstaande vloot uit te zingen tot het einde van het jaar.
Hoeveel de maatschappijen kunnen vragen voor hun vliegtickets, hangt ook af van de bereidheid van consumenten om opnieuw te reizen. Volgens enquêtes van IATA zou ongeveer 60 procent van de reizigers vrij snel weer het vliegtuig willen nemen. Maar de vraag is ook of mensen nog geneigd zullen zijn als sardientjes in een blik met vleugels te gaan zitten. “Ik beweer al lang dat een reiziger bereid is meer te betalen voor een beter product”, zegt Van de Voorde. “Dat kan gaan om meer beenruimte of de mogelijkheid als eerste te kunnen in- en uitstappen. In businessklasse heb je vandaag al meer ruimte. Het wordt uitkijken naar de diversificatiestrategieën van de vliegmaatschappijen en naar de regelgeving. Ongetwijfeld zal corona een langetermijneffect hebben.”
Ik beweer al lang dat een reiziger bereid is meer te betalen voor een beter product” Eddy Van de Voorde, transporteconoom
Alles duurder
Michael O’Leary, de CEO van Ryanair, beloofde al een prijzenoorlog zodra zijn bedrijf kan heropstarten. “We proberen geen geld te verdienen op korte termijn. We willen vooral onze vliegtuigen, piloten en cabinepersoneel weer de lucht in krijgen.”
Analisten van Morgan Stanley verwachten prijsstabiliteit. “We verwachten een daling van de prijzen met 2 procent in 2020 en stabiele prijzen in 2021 en 2022.” De analisten wijzen erop dat de vliegmaatschappijen ook voor een stukje kunnen profiteren van de extreem lage olieprijs.
De discussie over het vervuilende aspect van vliegen is helemaal naar de achtergrond verdwenen, maar dat kan snel veranderen als de vliegtuigmaatschappijen weer volop mogen opereren. Van de Voorde vindt dat die discussie wel correct gevoerd moet worden. “De consument zou voor elke vervoerswijze de echte kostprijs moeten betalen, inclusief de externe kosten, zoals de geluidshinder en de uitstoot. Dat gebeurt niet, voor geen enkele vervoersmodus. Iedereen moet wel beseffen dat alle vervoer dan duurder wordt, ook het openbaar vervoer.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier