Vlaanderen verdient actie

Geeuw. Dat is, helaas, de natuurlijke neiging van veel mensen die worden geconfronteerd met een nieuw plan van een soms nog nieuwere minister. Het valt te hopen dat Vlaanderen in Actie (VIA, zie blz. 112) niet dat lot ondergaat.

Want er zijn wel degelijk argumenten om het plan een kans te geven. Vlaams minister-president Kris Peeters heeft bijvoorbeeld geleerd uit het verleden. In tegenstelling tot het eerste VIA-Forum, waar het programma vooral werd gevuld met ministeriële speeches, moet de herkansing, nu maandag 17 december, vooral het woord geven aan de 250 uitgenodigde captains of society. Zij moeten hun visie geven over hoe Vlaanderen tegen 2020 kan uitgroeien tot één van de Europese topregio’s.

Ten tweede is ledigheid des duivels oorkussen. Of, om het in hedendaagse managementtermen te zeggen: het is eenvoudiger te reorganiseren wanneer het nog relatief goed gaat. Dat is in elk geval beter dan ons te koesteren in zelfgenoegzaamheid en in de illusie dat de wereld stil zal blijven staan. Willen we onze welvaart behouden, dan moeten we nu stappen ondernemen. En de naakte cijfers tonen dat we momenteel geen topregio zijn.

Met Karel Vinck werd ten slotte een specialist in herstructureringen ingehaald. De hand van de voormalige Manager van het Jaar is zichtbaar in de aanpak: iedereen doordringen van de “sense of urgency”, een visie uitspreken en, gebaseerd op doorbraken, een actieplan in elkaar timmeren om die ideeën in realiteit om te zetten.

Dat betekent niet dat het succes gegarandeerd is. Want het huidige plan is op veel vlakken nog te vaag en lijkt eerder op een regeerakkoord met voor elk wat wils, dan op een herstructureringsplan. Al mag opgemerkt dat een gedetailleerd plan, met duidelijke prioriteiten, juist op de kritiek was gebotst dat het geen ruimte liet voor inbreng van de actoren in het veld.

Bovendien zijn de volgende verkiezingen al in 2009 en dat is akelig dichtbij. Bij de NMBS kostte het Karel Vinck een jaar om het personeel duidelijk te maken dat het voor het bedrijf erop of eronder was en dat zijn reorganisatie, Move, wel eens de laatste kans zou kunnen zijn. Hij kreeg de tijd om grote delen van zijn plan ook zelf te implementeren. Nu is het mandaat van Vinck na één jaar voltooid en, verre van opvolgster Jo Walgrave te onderschatten, in die periode kan je hooguit een aantal zaken op de rails zetten en hopen dat de trein nadien ook nog aan het rijden raakt.

Ten slotte is Vlaanderen moeilijk te vergelijken met een bedrijf. Maar om het welslagen van dit plan te garanderen, moet Vlaanderen wel worden beheerd als een onderneming. Dus: luisteren naar de ideeën, maar eenmaal de koers is uitgezet, niet toelaten dat sommige partijen het schip de andere richting willen uitsturen en die desnoods hun symbolische C4 te geven. De eventuele onrust moet er dan maar bij worden genomen.

Door An Goovaerts en Luc Huysmans