In 2010 ging de Raad voor Vergunningsbetwistingen van start als de Vlaamse versie van de Raad van State. Na een mislukte start en met een berg achterstand krijgt het rechtscollege meer mensen en middelen. En meer werk.
Er komt een einde aan de malaise bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen (RvVb). De beroepsinstantie voor bouwvergunningen krijgt extra mensen en middelen van de Vlaamse regering. “Die vragen we al een tijd”, stelt Eddy Storms, voorzitter van de overkoepelende Dienst van de Bestuursrechtscolleges (DBRC). “Nu kunnen we de achterstand beginnen weg te werken. Wij engageren ons om voor september 2016 in drie fasen alle nog hangende zaken van de periode 2009-2012 te behandelen.”
Sisyfus
In 2010 ging de RvVb van start onder de auspiciën van de Vlaamse overheid. Opzet was beroepen tegen bouw- en verkavelingsvergunningen sneller te behandelen dan de Raad van State, die een achterstand van zeven jaar had.
Vanaf de start liep het fout. Een van de vier bestuursrechters haakte onmiddellijk na haar benoeming af en werd pas in 2011 vervangen. Extra juristen konden de toevloed van nieuwe zaken niet aan. Vandaag zijn 1767 van de 5113 ingediende zaken nog in behandeling. Een op de zes dossiers die vier jaar geleden werden ingeleid, is nog niet afgehandeld. De procedures slepen aan.
“De lange wachttijd leidt tot rechtsonzekerheid”, poneert Joost Bosquet, vennoot van het advocatenkantoor Monard Law en gespecialiseerd in administratief recht. “Een vernietigingsberoep door omwonenden schorst de toekenning van een vergunning weliswaar niet. Maar de meeste promotoren durven het risico niet te nemen en stellen het project uit. Wie er toch aan begint, vindt moeilijk kopers. Kandidaat-bouwers die geen vergunning kregen en in beroep gingen, willen ook sneller zekerheid.”
Het andere rechtscollege onder de DBRC-koepel, het Milieuhandhavingscollege (MHC), werkt wel tot ieders voldoening. Van de 440 ingediende beroepen tegen een milieuboete van de administratie zijn er in zes jaar al 316 afgesloten. Dat gebeurt niet alleen omdat dit college minder zaken behandelt dan de RvVb, maar ook omdat het tot voor kort vijf rechters telde.
Met een rechter minder moet de Raad meer dan tien keer meer dossiers behandelen. “Dat is frustrerend, sisyfusarbeid”, zegt Storms. “Hoe hard we ook werkten om oude dossiers af te handelen, de stroom van nieuwe dossiers bleef toenemen. We konden wel een beroep doen op aanvullende bestuursrechters. Dat zijn rechters, advocaten en een ambtenaar, die inspringen om een deel van ons werk op te vangen. Ze behandelden meer dan 500 zaken. Het blijft een lapmiddel.”
Tevreden
2015 is een kanteljaar. De vijf leden van het Milieuhandhavingscollege vertrokken met pensioen of hun mandaat werd niet verlengd. Twee vervangers gingen verleden maand aan de slag bij de Raad voor Vergunningsbeslissingen (die nu zes rechters telt). Drie van hen startten bij de Milieuhandhavingscommissie, maar kunnen voortaan ook worden ingezet bij de Raad.
Ook stijgt het loonbudget van de DBRC in 2016 van 2,8 naar 3,6 miljoen euro. De RvVb kan nu het aantal referendarissen optrekken. Vorige maand bepaalden alle colleges hun prioriteiten. “De allereerste doelstelling is dat de RvVb snel veel achterstand wegwerkt”, getuigt Storms. “In de eerste fase handelen we de resterende dossiers af van de eerste drie werkjaren. Later pakken we de rest aan om zo in een normaal ritme recht te kunnen spreken.” Professor bestuursrecht Herman Matthijs, die in de algemene vergadering van de DBRC zit: “Door de combinatie van maatregelen kan nu werk gemaakt worden van de opkuis van de achterstand. Eindelijk.”
“Vastgoedinvesteerders die hadden geïnvesteerd in een gebouw of een terrein, werden na een klacht anderhalf jaar tot twee jaar gegijzeld door de achterstand”, verzucht Olivier Carrette van de Beroepsvereniging van de Vastgoedsector (BVS). “Niet alleen privébedrijven, maar ook intercommunales en stadsontwikkelingsbedrijven zijn tevreden met de nieuwe situatie.”
Steeds meer werk
“De bijsturing was zeer dringend”, argumenteert ook Bosquet. “Het rechtscollege dreigde nog verder dicht te slibben omdat het met de invoering van de omgevingsvergunning in 2017 nog meer hooi op zijn vork zal krijgen. Die vergunning combineert de bouw- en de milieuvergunning (zie kader ‘Wat we zelf doen, doen we niet per se beter’). “Door deze vergunning zullen beroepen over Vlaamse milieuvergunningen niet meer door de Raad van State, maar door de RvVb worden behandeld (zie kader ‘Bouwrecht is hopeloos ingewikkeld’). De nieuwe werkomgeving maakt dat nu mogelijk.”
Hans Brockmans
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier