DE EUROPESE INDUSTRIËLEN hebben met Nieuwjaar een dikke sigaar gerookt bij een goed glas whiskey. In Duitsland, Nederland, Ierland en Oostenrijk is het vertrouwen bij de aankoopdirecteuren van de industriële bedrijven nooit hoger geweest, zoals gemeten door het bureau Markit dat deze PMI-indexen samenstelt. In Frankrijk en Italië bereikt het vertrouwen het hoogste peil sinds 2008. Ook de Belgische industriëlen tonen zich optimistisch, maar delen nog niet de euforie van de Europese collega’s. In elk geval, de Europese economie is begin 2018 een kat die spint van genoegen. Economen maken #Euroboom trending op Twitter. ECB-voorzitter Mario Draghi ruilde op de jongste beleidsvergadering het woord herstel in voor expansie. Het zijn vreselijke tijden voor doemdenkers (zie ook blz. 40).
Kortingen om marktaandeel te verdedigen maken in de industrie plaats voor prijsverhogingen omdat het kan.
De expansie heeft trekjes die een vrij lang leven laten vermoeden. Zo moeten de bedrijven alle zeilen bijzetten om de toestroom van orders de baas te kunnen. Enkel de visionairen, de durvers of de gelukzakken hebben de voorbije jaren voldoende geïnvesteerd om klaar te zijn voor deze opleving. Het dikke orderboek, de bijna volledige benutting van de productiecapaciteit en de stabiele vooruitzichten inspireren de rest van de bedrijfsleiders om te investeren in extra capaciteit. De forse stijging van de vraag naar kapitaalgoederen is een van de mooiste zwaluwen die de Europese zomer maken.
HET GROTE ONTBREKENDE ingrediënt in die smakelijke cocktail is een scheutje inflatie. Misschien komt daar deze keer een beetje verandering in. De stijgende vraag doet zeker in de industrie de macht verschuiven van de kopers naar de verkopers. Kortingen om marktaandeel te verdedigen maken plaats voor prijsverhogingen omdat het kan. Voor de Europese bedrijfswinsten is dat zonder meer uitstekend nieuws. Bij gebrek aan prijszettingsmacht bleven de Europese bedrijfswinsten de voorbije jaren aan de ketting, in tegenstelling tot de winsten van de Amerikaanse collegas die de voorbije tien jaar wel met 50 procent gestegen zijn. ‘Koop Europa’ is al langer een veelgehoord advies op de beursvloer, maar als het dit jaar niet lukt, zal het nooit lukken.
Die onderhuidse prijsdruk kan de inflatie een onverwacht zetje geven, zonder te overdrijven. Het aandeel van de industrie in de westerse economie is verschrompeld en de krachten die de voorbije decennia de inflatie onder de mat hebben gestopt verdwijnen niet in een-twee-drie. Ook de Europese Centrale Bank is nog niet overtuigd. De heren uit Frankfurt denken nog altijd niet dat de inflatie richting 2 procent kan koersen zonder de steunwieltjes van een expansief geldbeleid. Maar naast een goede inflatie steekt er ook een portie slechte inflatie opnieuw de kop op. Naast andere grondstoffen is ook de olieprijs de voorbije maanden gestaag gestegen. Een vat Noordzee-olie kost intussen 67 dollar. Ook daar wreken de lage investeringen van de voorbije jaren zich, nu een stijgende vraag aan de deur klopt en het OPEC-kartel behoorlijk gedisciplineerd het aanbod beperkt. Olieprijzen van 60 dollar en meer mogen zachtjesaan het alarm laten afgaan. Voor de westerse en zeker voor de Belgische economie is duurdere olie een buitenlandse belastingverhoging die koopkracht afroomt. Ook in deze tijden van de doorbraak van de elektrische auto en groene energie blijft de olieprijs bij machte de Euroboom te kraken of te maken. De olieprijs is de joker van 2018.
ER DUIKEN NOG MEER knelpunten op. Belgische ondernemers wijzen naar een toenemend tekort aan geschoolde arbeidskrachten als de ontbrekende schakel in het groeistrategie. Zo’n structurele flessenhals maakt het onmogelijk het groeipotentieel van de Belgische economie op te krikken. Deze hoogconjunctuur is daarom geen hangmat voor beleidsmakers. Ze is wel een uitgelezen kans om het risicoprofiel van de Belgische en de Europese economie te verbeteren door het groeipotentieel te vergroten en de schulden af te bouwen. Verspil nooit een crisis als kans om te hervormen, is een bekend adagium. Dat geldt ook voor expansies. Anders zijn we bij de volgende recessie weer de sigaar.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier