Vechten tegen de kilo’s

Januari is de maand waar we de goede voornemens, gemaakt bij de jaarwissel, in de praktijk moeten brengen. Vermageren en gezonder eten staan voor velen bovenaan de lijst.

E en beetje aangekomen tijdens de feesten? Of al lang van plan om af te slanken? U bent niet de enige. Magazines pakken rond deze tijd van het jaar graag uit met allerhande diëten die u moeten helpen om snel komaf te maken met overtollig gewicht. Ook al is het al lang geen geheim meer dat tijdelijke diëten geen enkel effect hebben op het lichaamsgewicht, tenzij tijdelijk, toch trapt een grote groep mensen elk jaar opnieuw in dezelfde val. Drastische diëten ontmoedigen altijd en draaien steevast uit op een mislukking. Het heeft ook geen enkele zin om voedingsmiddelen af te wegen of calorieën te tellen. Het is te frustrerend, zodat niemand dergelijke methodes volhoudt. Eenzijdige vermageringsdiëten brengen het beruchte jojo-effect op gang, waardoor mensen geleidelijk aan nog meer verdikken in plaats van te vermageren. Wie nog twijfelt, moet maar eens de schrijnende getuigenissen lezen van mensen die hun leven door dat jojo-effect beheerst zien (www.boldnet.be).

Vermageren mag je niet zien als een tijdelijke inspanning. Voor mensen die zwaarlijvig zijn, is het veeleer een levenslange opdracht waaraan je werkt door stilaan hele kleine veranderingen in te brengen in de voedingsgewoonten. Als je gewoon bent om in de namiddag twee stukken taart te eten bijvoorbeeld, moet je die gewoonte niet meteen overboord gooien. Het is veel efficiënter om de twee stukken te vervangen door één stuk, waar je nog evengoed van geniet.

Emotioneel eten

Eetgedrag is een complexe aangelegenheid. Grosso modo kan je drie vormen van eetgedrag onderscheiden: lijngericht eten, eten op grond van externe voedingsprikkels (uitgelokt door zintuiglijke waarnemingen als geur, smaak, reuk, …) en emotioneel eten. Vrouwen eten vaker lijngericht en emotioneel dan mannen. Ze eten ook vaker bij negatieve gevoelens zoals angst, boosheid en eenzaamheid. Extern gericht eten doen mannen en vrouwen dan weer even vaak. Waarschijnlijk versterken eenzijdige diëten het emotionele eetgedrag. Daarom zijn ze ook niet vol te houden.

Aangezien eetgedrag complex is, is vermageren dat ook. De beste manier om te vermageren, is sterk individueel bepaald: ze vertrekt vanuit een analyse van de eet- en leefgewoonten. Het eten zelf moet een plezierige bezigheid blijven. Kooklessen en informatie over goede keuzes in bedrijfs- of andere restaurants zijn altijd waardevol. Een sport beoefenen die je ligt, is altijd een pluspunt. Niet het sporten op zich, maar vooral de nieuwe, actieve ingesteldheid zijn een grote hulp bij iedere poging om te vermageren. Sporters leven regelmatiger en zijn bewuster met hun voeding bezig. Ze krijgen een positiever zelfbeeld en hebben over het algemeen minder te kampen met sombere stemmingen. Gedragstherapie kan nuttig zijn voor mensen die last hebben van emotioneel eten. Wanneer je bij iedere tegenslag de koelkast plundert, meld je dat best aan de diëtist. Dan moet er een oplossing worden gezocht voor dat emotioneel eten.

Eetlustremmers spelen een beperkte en ondersteunende rol. Ze worden best niet te lang gebruikt, zijn hooguit een extra steun, en niet succesvol als je niet tegelijkertijd aan de leef- en eetgewoonten sleutelt.

Conclusie. Wie iets wil doen aan overtollig gewicht, raadpleegt best een diëtist. De ervaring leert dat die weg de enige succesvolle is voor wie blijvende resultaten wil. Dan nog vraagt zo’n vermageringstherapie een grote inzet. Eigenlijk is vermageren palliatief en niet curatief: als je aanleg hebt om te verdikken, moet je je levensstijl levenslang aanpassen.

Marleen Finoulst