VAN ZEVEN NAAR DRIE

GESCHIEDENIS.

De loonnorm is een nieuw instrument dat België zal gebruiken voor het behoud van zijn concurrentievermogen. Een historisch en verklarend overzicht.

Februari 1982. Na de devaluatie van de Belgische frank wil de regering een instrument creëren dat nieuwe ontsporingen van de concurrentiepositie moet voorkomen.

11 april 1983. De wet van deze datum voorziet dat de loonkosten in België in 1983 en 1984 niet méér mogen stijgen dan het gemiddelde van de stijging bij de zeven belangrijkste handelspartners.

22 januari 1985. Ondanks de kritiek dat de wet van ’83 zich enkel baseert op de loonkosten per tewerkgestelde in de verwerkende nijverheid, wordt ze verlengd door de Herstelwet van 22 januari ’85.

6 januari 1989. Een nieuwe uitgebreide loonnorm wordt bekrachtigd door “de wet tot vrijwaring van ‘s lands concurrentievermogen”. Vijf criteria worden voorzien : marktaandelen, loonkosten per werknemer, financiële kosten, energiekosten en structurele determinanten.

Twee keer per jaar moet de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB) een verslag uitbrengen. Wanneer de marktcriteria én één ander element achteruitgang vertonen, moeten de sociale partners maatregelen nemen.

12 maart 1993. De eerste en enige keer dat de wet wordt toegepast. Het verslag van 12 maart stelt achteruitgang vast voor de marktaandelen en de lonen. Toch wordt een half jaar gewacht om effectief in te grijpen. Nadat de sociale partners mislukken in hun poging om voorstellen te doen, lanceert de regering eerst Maribel-bis (vermindering RSZ-lasten met 8,5 miljard frank) en dan, via het globaal plan, een loonblokkering voor ’95 en ’96.

30 maart 1994. Het verslag van de CRB zegt dat de wet van ’89 statistische, maar ook meer fundamentele problemen stelt. De wet kan enkel achteraf remediëren en de vergelijking met Duitsland, Nederland en Frankrijk zou zinvoller zijn dan de vergelijking met de zeven belangrijkste handelspartners.

28 juni 1995. Premier Dehaene zegt in de Kamer dat er een nieuw instrument moet komen om de concurrentiepositie te vrijwaren. De onderhandelingen daarover in de CRB leiden niet tot een unaniem advies, wel tot de zogenaamde “nota Tollet” ( Robert Tollet is de voorzitter van de CRB).

26 juli 1996. De “wet ter bevordering van de werkgelegenheid en het vrijwaren van het concurrentievermogen” (voorzien in het Toekomstplan) creëert de loonnorm, waarbij de loonontwikkeling op een preventieve manier wordt afgestemd op Duitsland, Frankrijk en Nederland.