Van Mechelen staat voor degelijkheid

Dirk Van Mechelen (Open Vld) kan een mooi palmares voorleggen. Dankzij zijn begrotingsbeleid is Vlaanderen zo goed als schuldenvrij. Fiscaal boekte hij successen met de verlaging van de registratie- en schenkingsrechten, maatregelen die per saldo zelfs meer geld in het laatje brachten. Dan is er ook de jobkorting, en de redding van het Vlaamse kroonjuweel KBC mag de liberaal ook als pluim op de hoed steken.

Dat betekent niet dat hij automatisch recht heeft op een nieuw en verbeterd contract. Het begrotingstraject oogt indrukwekkend, maar het was fietsen met de wind in de rug. De deelstaten rusten op een financieringswet die hen geen windeieren legt, maar die het federale niveau financieel uitkleedt. De factuur voor de tekorten op federaal niveau valt eerder vroeg dan laat ook bij de Vlaamse belastingbetaler in de bus. Van Mechelen kon tijdens het grootste deel van de voorbije regeerperiode ook profiteren van een gunstige conjunctuur.

Aan geld was er dus geen gebrek, al wist de Vlaamse regering een minimum aan discipline op te brengen om er geen braspartij van te maken. Maar om te besparen op de investeringsuitgaven grijpt de Vlaamse regering vrij snel terug naar samenwerking met de privésector. Dat kan de aangewezen manier van werken zijn, maar een zweem van ‘debudgettering’ van deze uitgaven is nooit ver weg. Zeker omdat voor kleinschaligere projecten het voor de Vlaamse regering wellicht goedkoper is om ouderwets te lenen dan om pps-constructies op te zetten.

De regering had de groei van de uitgaven op Vlaams en lokaal niveau iets meer kunnen en moeten intomen en afromen. De aanleg van een grotere spaarpot had Vlaanderen steviger aan de onderhandelingstafel gezet om federale bevoegdheden los te weken. Bovendien had het de deelstaat krachtiger gemaakt om de zware economische recessie te helpen opvangen. Het is een open vraag of de regering in dit verkiezingsjaar het beloofde begrotingsevenwicht kan realiseren. De rugwind van de voorbije jaren is dus plots in het nadeel van de begroting gaan blazen. Van Mechelen zal nog een termijn nodig hebben om te bewijzen dat hij een echte flandrien is.

Het nieuwe decreet op de ruimtelijke ordening, dat grotendeels op maat van het bedrijfsleven lijkt geschreven, moet de excessen van de vroegere regelgeving wegwerken. Er was echter te weinig ambitie voor het ondersteunende beleid. De grotere rechtszekerheid is een goede zaak, maar het decreet gaat soms scherp door de bocht: wie tegen de reglementering bouwde voor het eerste gewestplan (1976) krijgt amnestie. En de nieuwe regeling zal de lintbebouwing stimuleren. Het is voorts bizar dat de overheid de procedures versoepelt voor grootschalige stedenbouwkundige projecten die ‘strategisch’ zijn. Denk aan Doel. Het kan toch niet dat de regering eerst strenge regels opstelt en meteen in een clausule voorziet dat ze die voor eigen grote projecten mag negeren.