Van Bokrijk-drank tot opkikker voor nachtvlinders (en connaisseurs)

Jenever, het ‘druppelke’ van de Lage Landen, beleeft een renaissance. Stefaan van Laere brengt die oude en nieuwe wereld in kaart – grondig en verleidelijk.

Stefaan van Laere, Jenever – Van korrel tot borrel. Davidsfonds, 176 blz., 34,50 euro.

D utch courage. Die dubieuze koosnaam voor jenever stamt van Engelse soldaten die het druppelke gebruikten om zich moed in te drinken. Ze ontdekten het distillaat in Nederland, deden hun vondst mee naar het moederland, maar uit hun experimenten om de drank na te maken sproot een ander slaapmutsje voor: gin. De Britse versie veroverde de wereld, terwijl jenever een heimatfenomeen bleef in Vlaanderen, Wallonië, Nederland en Noord-Frankrijk. Tot voor kort was het druppelke haast voorbehouden voor een bepaald type grootvaders – geribbelde donkere fluwelen jas, bruine pet met korte klep, gezonde rode wangen. In Nederland – nota bene de bakermat van Bols, de kampioen van geestrijke graanproducten – leek de markt een paar jaar geleden opgedroogd. De redding kwam uit België, waar al jarenlang duchtig geëxperimenteerd wordt met allerhande vruchten- en creamproducten. Zo werd een nieuwe markt aangeboord. Jenever wordt niet langer als een Bokrijk-drank gestigmatiseerd. Vandaag degusteren de jonge nachtvlinders fruitversies en zelfs vrouwen in een adembenemende navelsplit laten zich verleiden door vanillejenever.

Zowel de oude als de nieuwe jeneverwereld, zowel de commerciële groepen als de kleinschalige artisanale stokerijen en distilleerders worden vakkundig in kaart gebracht door Stefaan van Laere. In het sfeerrijk geïllustreerde Jenever – Van korrel tot borrel vertelt hij de geschiedenis en leidt hij de lezer rond langs zo’n 25 stokers en distilleerders. Hij laat fervente connaisseurs aan het woord, wijst de weg naar dé adressen voor de jeneverfans (zoals café-restaurant-slijterij De Vagant in Antwerpen en Het Dreupelkot op de Gentse Groentemarkt) en laat befaamde koks hun creativiteit botvieren met jenever. Trek in een cappuccino van kreeft met Filliers?

Met graanstokerij Filliers uit Bachte-Maria-Leerne (bij Deinze) wordt al meteen de grootste producent in de jenevermarkt ná Bruggeman in beeld gebracht Twee neven staan nu aan het roer in het vijfdegeneratie-familiebedrijf. Toen het bedrijf eind jaren zeventig in een overlevingsstrijd belandde, bleven de neven niet jammeren, maar trokken ze resoluut de kaart van de marketing en vernieuwing. Bij de min of meer grote bedrijven die vandaag nog stevig overeind staan, is die strategie een rode draad.

Luc De Decker