Vakbondsfraude loopt steeds via dezelfde circuits

John Janssens, de in 1999 ontslagen voorzitter van de Christelijke Centrale voor Vervoer en Diamant, zou zich persoonlijk verrijkt hebben met circa 1 à 2 miljoen euro. De afronding van het gerechtelijk onderzoek is nabij.

Op 15 december 1999 diende het ACV een klacht in tegen John Janssens, toenmalig voorzitter van de Christelijke Centrale voor Vervoer en Diamant ( CVD). Eén dag later werd de toen 63-jarige man aangehouden op verdenking van fraude en schriftvervalsing.

Dat feit kwam kort in de pers, maar daarna bleef het erg stil rond dit dossier. Vandaag zou het gerechtelijk onderzoek bijna afgerond zijn. Volgens CVD zou Janssens minstens 0,95 miljoen euro verduisterd hebben en maximaal 2 miljoen euro. “Van die 0,95 zijn we zeker, maar de bovengrens is moeilijk omdat veel gebeurde in een schemerzone tussen beroeps- en privé-uitgaven,” zegt Michel Bovy, huidig voorzitter van Transcom, de fusiecentrale waarin CVD is opgegaan.

Zonder te willen oordelen over de schuldvraag, is het interessant om te zien welke mechanismen hebben gespeeld. Er waren twee belangrijke bronnen voor de persoonlijke verrijking: het systeem van de syndicale premies, en de fondsen voor bestaanszekerheid. De syndicale premie is een bedrag dat de werkgever betaalt aan iedere gesyndiceerde via het kanaal van de vakbond. CVD had eind de jaren negentig 2700 leden in de havensector, maar vroeg meer premies aan .Dat bracht een pak meer geld in het laatje. Er was door de CVD een aparte rekening geopend waarop de syndicale premies gestort werden door de werkgeversvereniging Cepa. Het geld werd uitbetaald aan de echte leden, en het saldo van de spookleden werd doorgestort naar een persoonlijke rekening van John Janssens. Volgens CVD-verantwoordelijken is er daarvan nooit een frank teruggekeerd naar de organisatie. Ook bij de verschillende fondsen voor bestaanszekerheid werd slechts een gedeelte doorgestort naar de vakbondsboekhouding. In het fonds van de haven ging het bijvoorbeeld om slechts 100.000 van de 150.000 à 175.000 euro.

De truc met de syndicale premies is ook opgedoken in het recente BBTK-schandaal bij het ABVV. Ook daar werden syndicale premies aangevraagd voor niet bestaande leden.

Volgens de klacht van de christelijke vakbond zou John Janssens het geld voor verschillende privé-uitgaven gebruikt hebben. In een verklaring die in het gerechtelijk onderzoek werd afgelegd, worden volgende zaken genoemd: betalen van de studies van de kinderen, privé-aankopen met Visa-kaart, auto voor zichzelf en zijn echtgenote (“een Renault Clio als valentijnsgeschenk”), een diamant van 1 karaat, familiefeesten, werken aan de privé-woning enzovoort. Trouwe medewerkers zouden beloond zijn met zwarte betalingen.

Momenteel wordt er tussen de betrokkenen in deze zaak een delicaat spel gespeeld, duidelijk met het oog op een doorkruising van het onderzoek. Zo werd anoniem een kopie rondgestuurd van het proces-verbaal met de verklaring van M.C., de toenmalige medewerkster van John Janssens. M.C. heeft daarvoor klacht tegen onbekenden ingediend wegens schending van het onderzoeksgeheim. In een begeleidende brief tracht de anonieme schrijver M.C. de schuld in de schoenen te schuiven. M.C. is vandaag nog altijd actief bij Transcom.

Een tweede anonieme brief werd gericht aan de onderzoeksrechter van deze zaak. De beschuldigingen in deze brief gaan opnieuw richting M.C. We confronteerden Michel Bovy met de aantijgingen. “Dat zijn beschuldigingen die vorig jaar door John Janssens zijn geuit in een formele klacht tegen M.C.,” zegt Bovy. “Het gerecht heeft die klacht onontvankelijk verklaard. Volgens ons heeft M.C. moeten handelen onder morele dwang en zelfs bedreigingen.”

Bovy gaat verder: “We hebben de fraude in 1999 ontdekt en hebben dan een reeks veranderingen doorgevoerd. De gelden van de syndicale premie worden nu rechtstreeks aan de organisatie betaald en niet via een tussenrekening. We controleren alles van de bron tot de eindbestemming. En alles is opgenomen in de boekhouding. Voor de Fondsen van Bestaanszekerheid heeft minister LauretteOnkelinx ( PS) extra verplichtingen opgelegd. En binnen de vakbond moeten alle uitgaven, ook de mijne, een dubbele handtekening meekrijgen.”

Momenteel lopen in het licht van dezelfde zaak ook nog twee procedures voor de arbeidsrechtbank tussen Transcom en twee ontslagen medewerkers. In één daarvan eist Transcom de terugbetaling van het verduisterde geld, meer bepaald 37.184,03 euro. In eerste aanleg kreeg Transcom gelijk, maar de ex-werknemer ging in beroep.

Guido Muelenaer [{ssquf}]

Het systeem van de syndicale premies duikt ook op in de BBTK-fraude bij het ABVV.