UZ Leuven wil terminal aan elk bed

Ziekenhuisinformatiesystemen aan het bed van de patiënt. Met internet en televisie erbovenop. UZ Leuven waagt de sprong met heuse bedside terminals.

UZ Leuven wil over een periode van drie jaar multimediaterminals introduceren voor elk van zijn zowat 2000 bedden. De investering bedraagt 7 tot 8 miljoen euro. De terminals brengen internet en televisie tot bij de patiënt en vergemakkelijken het werk van de zorgverstrekkers. Het kleine Ierse Lincor Solutions levert de oplossing. Nextel uit Wommelgem zorgt voor integratie, netwerking en communicatie, Televic uit Izegem voor het verpleegoproepsysteem.

Het is de eerste keer dat een groot Belgisch ziekenhuis zich volledig met bedside terminals uitrust. Het is zelfs een van de grootste projecten van dit soort in de wereld. De tandem Nextel-Televic won het contract. Daarbij liet het consortia rond IBM, dat zelf ook Lincor verdeelt, maar ook Philips en Siemens achter zich.

Nog niet populair

Lincor is zowat dertig werknemers sterk en het nummer één in de wereld in bedside terminals (vóór Siemens en Philips). Toch heeft Lincor in zeven jaar tijd wereldwijd slechts zowat 15.000 toestellen geïnstalleerd, bevestigt Jean-Christophe Méar, de accountmanager van Lincor voor Frans- en Nederlandstalig Europa. Ter vergelijking: België alleen al telt 70.183 ziekenhuisbedden, Frankrijk ongeveer 450.000.

Technologie is een van de redenen waarom bedside terminals nog niet meer verspreid zijn. Aanraakschermen zijn pas sinds de iPhone hot. Maar er is ook de kostprijs. “Reken per bed op 3500-4000 euro, afhankelijk van de kwantiteit”, zegt Rudy Van de Velde, de chief information officer van het UZ Brussel in Jette, dat ongeveer 750 bedden telt en ook de invoering van bedside terminals heeft bestudeerd.

In de praktijk voeren ziekenhuizen de terminals sporadisch in op afdelingen waar hun waarde als ontspannings- en communicatiemedium vanzelfsprekend is. In de nierdialyseafdeling bijvoorbeeld, zoals in het Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis in Aalst, of in de kraamafdeling.

“Wil je die terminals betaalbaar maken, dan moet je verschillende zaken op die terminal integreren en de investering op verschillende functies afschrijven”, meent Rudy Mattheus, bestuurder van Niko Groep en voormalig bestuurder-algemeen directeur van het Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart in Tienen. In 2006 introduceerde hij daar bedside terminals met webcams op de toen gerenoveerde kraamafdeling, een project met Siemens Enterprise Communica-tions. De terminals kunnen op zes terreinen worden ingezet: medische behandeling, verpleging, hotelfuncties, domotica, telefonie en ten slotte ont-spanning (tv, radio, internet, games).

De integratie van al die functies in de achterliggende systemen – voor personeelsbeheer, patiëntendossier, apotheekbeheer, laboresultaten, medische beeldvorming – is een uitdaging en een derde reden waarom bedside terminals nog niet breder zijn verspreid. Ze veronderstellen een verregaande informatisering van het ziekenhuis.

UZ Leuven wil de integratie over drie jaar in fases doen, afdeling per afdeling om de overlast zoveel mogelijk te beperken.

Nederlands voorbeeld

In Nederland heeft Orbis Medisch Centrum (OMC) in Sittard-Geleen sinds een jaar 476 ‘HiMed’ bedside terminals van Siemens in gebruik. OMC is een gloednieuw ziekenhuis met enkel eenpersoonskamers. Daardoor kon de kamerdomotica in de terminal worden geïntegreerd. De patiënt kan via het aanraakscherm licht, temperatuur, zonnewering en zelfs het openen en sluiten van de deur (en van de luxaflex op die deur) regelen. En via de terminal kan de patiënt ook tv kijken, radio luisteren, internetten en zijn maaltijd bestellen. “Wij zijn de eerste plaats in Nederland waar de bedside terminal maximaal wordt gebruikt”, zegt Ron Spätjens, manager Informatiemanagement van OMC.

In het UZ Leuven zal de domotica niet in de terminal worden geïntegreerd omdat de benodigde verbouwingen dan te veel kosten. Ron Spätjens van OMC wil geen rendement plakken op de investering, ook al omdat die moeilijk te berekenen is. Wel is de patiëntentevredenheid toegenomen door het comfort en omdat de patiënt nu zelf de regie heeft over zijn tijdelijke leefomgeving, argumenteert hij. De bedside terminals passen ook in de keuze van OMC om papier integraal te bannen en het hele ziekenhuis elektronisch te beheren.

Zuiniger bestuur

De belangrijkste impact is potentieel te vinden bij de organisatie van het ziekenhuis. In Sittard – net als aan het UZ Leuven – hebben ze het bekende peertje met de rode alarmknop bewaard en geïntegreerd in het systeem. Maar de terminal laat de patiënt toe veel specifieker te zijn in zijn vraag. Wil hij water? Hulp om naar het toilet te gaan? Spätjens: “Op die manier kan de hoteldienst met hotelzaken bezig zijn en de verpleegkundige met zorgtaken. Dan hebben we minder verpleegkundigen nodig. Dat is goedkoper en demografisch ook gewoon noodzakelijk. De zorgvraag neemt toe, het potentieel aan verpleegkundigen neemt af.”

Alleen, op dit moment heeft het OMC die scheiding tussen ‘hoteloproepen’ en ‘zorgoproepen’ nog niet op alle afdelingen doorgevoerd.

Door Bruno Leijnse