Uiterst functioneel, allesbehalve saai

De dierenartsen waren duidelijk: ze wilden een praktisch gebouw. De architecten hadden het goed begrepen: functionaliteit primeert. Het resultaat is heldere en onversneden architectuur. Welkom in dierenartsenpraktijk Malpertuus in Heusden.

Samenwerken heeft zo zijn voordelen. Ook voor dierenartsen. Zeker als de specialisaties complementair zijn. De dierenartsen kunnen snel en gemakkelijk naar elkaar doorverwijzen. Dure toestellen worden gedeeld en dus optimaal benut.

Met die insteek beslisten vier dierenartsen de handen in elkaar te slaan en een praktijkgebouw te delen. Een terrein hadden ze al, palend aan de woning van een van de vier. Midden in een woonwijk. Dat vonden ze een troef, want wonen en dieren, dat gaat samen.

Voor het ontwerp van het gebouw klopten ze aan bij het Gentse bureau architecten de vylder vinck taillieu. Jan De Vylder herinnert zich nog goed de eerste gesprekken. “De bouwheer heeft meteen en heel terecht de nadruk gelegd op het functionele. Het is een gebouw waarin gewerkt moet worden, in bijzondere omstandigheden, met bijzondere toestellen. Hygiëne is ontzettend belangrijk. Er is een continu komen en gaan van mensen; dat moet georganiseerd worden. Het was dus een utilitaire opdracht en dat hebben we ook als uitgangspunt gebruikt in het ontwerp.”

De woning was vroeger een boerderij. De dierenartsenpraktijk ligt er pal tegen, als een stalling. Het is een laag gebouw dat zich inpast in de residentiële omgeving. De daklijn loopt zacht naar beneden, springt in het middenblok een niveau hoger, en herneemt opnieuw lager onder een licht stijgende hoek. “Het dak herhaalt de omgeving”, zegt Inge Vinck. “Maar de wisseling in hoogte komt ook voort uit organisatorische vereisten. Bepaalde ruimten in het gebouw moesten hoger zijn. In de operatiekamer bijvoorbeeld, heb je een zekere hoogte nodig voor de operatielamp.”

Functionele organisatie en vormgeving

Het praktische primeert. Ook in de organisatie van de ruimte. Een centrale as, die aansluit op de wachtkamer, bedient alle kamers. Vooraan leidt de gang naar het bezoekgedeelte, met drie kabinetten voor de eerstelijnsconsultatie en de apotheek. Achteraan liggen de niet-publieke ruimten: een onderzoeksgedeelte met een echo en een CT-scan, de hospitalisatieruimten voor honden en katten, en het operatiekwartier. Alle private functies zijn op de eerste verdieping ondergebracht.

Vorm volgt functie. De oppervlakte van de ruimtes is afgestemd op de apparatuur. De breedte van deuren en gangen maakt dat toestellen vlot van de ene naar de andere kamer kunnen worden getransporteerd. “Vooral de organisatie van het operatiekwartier is in zeer nauw overleg met de bouwheer verlopen”, zegt Vinck.

De sterkte van dit gebouw? Het toont dat functioneel niet saai hoeft te zijn. En al helemaal niet banaal. Het is wel rudimentair. De architecten noemen het ruwbouw als afwerking. En dat is soms heel letterlijk te nemen. De planken aan de gevel zijn van laryxhout. Niet geschaafd, maar gezaagd. De structuur van het gebouw werd veelal opengelaten. Betonbalken, bakstenen, betonnen vloerplaten… Ze blijven meestal zichtbaar of worden eenvoudig overschilderd. Het meubilair, ook ontworpen door architecten de vylder vinck taillieu, is in gewone multiplex uitgevoerd.

Die eenvoud benadrukt de functionaliteit. Maar architecten de vylder vinck taillieu gaan ook aan de slag met die materialen, tillen ze op een hoger niveau. Met subtiele ingrepen. Snelbouwstenen met verschillende maten worden in een wisselend verband gemetseld. Donkergrijze mortelvoegen contrasteren met de lichtgrijze voegen. “Door kleine nuanceringen of herschikkingen geven we eenvoudige materialen een heel andere kwaliteit. Het metselwerk wordt als het ware behangpapier”, zegt Jan De Vylder.

Dierenartsenpraktijk Malpertuus

Locatie: Heusden

Architect: architecten de vylder

vinck taillieu

Door Laurenz Verledens