TOP 15 machtigste bestuurders in België

Trends analyseerde de raden van bestuur van de grootste Belgische ondernemingen. Daaruit komt Georges Jacobs tevoorschijn als machtigste bestuurder. Hij pleit voor een verjonging van onze raden van bestuur. “De tijd van de sigarenrokers is voorbij.”

Georges Jacobs is de machtigste bestuurder in België. Hij is voorzitter van de raad van bestuur van Delhaize en UCB, en bestuurder bij Belgacom en Bekaert. Naast deze vier beursgenoteerde bedrijven maakt SN Airholding zijn portefeuille compleet.

Trends selecteerde vijftien topbestuurders op basis van een cijfermatige analyse van de grootste bedrijven in België. De top vier van de machtigste bestuurders is Franstalig. De top drie heeft een adellijke titel. Geen toeval. Baron Georges Jacobs is een man van het unitaire establishment, net als burggraaf Etienne Davignon. Graaf Arnoud de Pret Roose de Calesberg is een man van de Franstalige adel die stamt uit een van de stichtende families van het vroegere Interbrew. En Didier Bellens mag dan al een generatie jonger zijn en geen adellijke titel hebben, hij komt wel uit de stal van die andere grand old man van het Belgische zakenleven, Albert Frère.

De eerste Nederlandstalige in onze lijst is Jo Cornu, die met mandaten in KBC, Agfa-Gevaert en Barco aanwezig is in drie Bel20-bedrijven. Voeg daar nog zijn voorzitterschap bij Alcatel Bell bij en een bestuursfunctie bij de moedermaatschappij Alcatel in Parijs, en je weet dat Cornu verdiend zo hoog scoort.

Van de tien bestuurders die na Cornu volgen, zijn er zeven Nederlandstalig. Zodat de Nederlandstaligen met acht op vijftien nog nipt de meerderheid halen.

Buitenlandse mandaten

Zeven van de vijftien bestuurders hebben geen buitenlandse mandaten. Georges Jacobs vindt dat jammer. “We zouden meer als Belgen in het buitenland moeten zetelen,” zegt hij. “We zijn te veel met onze eigen evolutie bezig.”

Maar de buitenlandse bestuursmandaten die er zijn, mogen wel gezien worden. Kampioen is Karel Van Miert, met mandaten bij Philips, Anglo American, Munich Re, RWE en Vivendi. Hij is bovendien lid van de advisory board van Goldman Sachs.

Ook Etienne Davignon heeft een mooie portefeuille: Suez, Accor en – minder bekend – het Amerikaanse biotech-farmabedrijf Gilead. Davignon krijgt er een vergoeding van 60.000 dollar. In het jaarverslag staat te lezen dat Davignon vanwege de ongunstige Belgische fiscale wetgeving op aandelenopties (er moet vooraf belasting op betaald worden) opties weigert. Hij krijgt er restricted shares (aandelen waar voorwaarden aan gekoppeld zijn) voor in de plaats. Davignon heeft zo al 372.000 aandelen verzameld. Dat aandelenpakket is momenteel circa 16 miljoen euro waard.

Thomas Leysen heeft met een bestuursmandaat bij Atlas Copco ook een mooie naam op zijn buitenlandse palmares staan, net als Maurice Lippens (Total) en Richard Goblet d’Alviella (Danone).

Geen sigarenrokers meer

De gemiddelde leeftijd van onze bestuurders uit de top vijftien is 59,7 jaar. Niet echt jong. “België is een provincietheater waarin steeds dezelfde acteurs spelen, maar telkens met andere kleren aan,” zegt Georges Jacobs. “Er moet dringend verjongd worden. Vroeger was een bestuursmandaat een consecratie van de loopbaan van mensen uit het establishment. Maar de tijd van de sigarenrokers is voorbij. Het is hard werken en de verantwoordelijkheid is groot.”

Jacobs pleit ervoor dat ook managers met nog een operationele verantwoordelijkheid een mandaat kunnen opnemen. “Zo ben ik bestuurder geweest bij de Generale Bank toen de samenwerking met Fortis werd vormgegeven,” zegt Jacobs. “Ik was toen nog gedelegeerd bestuurder bij UCB. Voor mijn persoonlijke evolutie, maar ook voor het bedrijf, zijn die mandaten altijd goed geweest.” In onze lijst zijn slechts vier bestuurders nog chief executive officer (Didier Bellens, Richard Goblet d’Alviella, Thomas en Christian Leysen).

Mandaat kost tijd

“Het is minder nerveus dan toen ik CEO was, maar ik ben evenveel bezig als toen,” erkent Georges Jacobs. Een raad van bestuur van een beursgenoteerd bedrijf heeft gemiddeld zeven tot acht vergaderingen per jaar. De gespecialiseerde comités (zoals het remuneratiecomité) vergaderen drie tot vier keer per jaar. Voor het auditcomité wordt dat al gauw zes keer. Wie zoals Jacobs in vier beursgenoteerde bedrijven zetelt, zit al snel aan vijftig vergaderingen. In juli en begin augustus wordt er ook hard gewerkt, omdat dan de halfjaarresultaten klaargemaakt moeten worden. Elke vergadering kost een voorbereiding die varieert van een halve dag tot enkele dagen. Sommige vergaderingen vinden in het buitenland plaats. Bij Delhaize bijvoorbeeld minstens twee keer in de Verenigde Staten.

De code-Lippens stelt dat bestuurders niet meer dan vijf bestuursmandaten in beursgenoteerde vennootschappen mogen aanvaarden. In onze lijst zondigt alleen Karel Van Miert tegen deze aanbeveling. Hij zetelt in zeven beursgenoteerde bedrijven, waarvan dan nog verschillende in het buitenland (Duitsland, Nederland en Verenigd Koninkrijk). In het jaarverslag van Agfa-Gevaert, waar Van Miert ook bestuurder is, wordt dit als volgt verdedigd: “De raad van bestuur is echter van oordeel dat de heer Van Miert wegens zijn uitgebreide internationale ervaring en netwerk een grote toegevoegde waarde biedt.”

Volgens Jacobs is de grootse moeilijkheid het beheersen van de agenda. “Je hebt dus nood aan een uitstekende secretaresse die je agenda een jaar vooraf beheert,” zegt hij. “Want potentieel zijn er veel conflicten. Resultaten worden in alle bedrijven rond dezelfde tijd gepubliceerd. En dus komen de raden van bestuur ook rond dezelfde tijd samen. Natuurlijk moet je zelf ook goed je tijd kunnen beheersen.”

Een bestuurder moet meerwaarde betekenen, zegt Jacobs. “Ik zeg bij de aanvaarding van een mandaat altijd dat men mij moet laten weten wanneer ik niet meer nuttig ben. Ik zal dan onmiddellijk ontslag nemen. Ik heb dit niet nodig, maar doe het graag. Ik sta op mijn onafhankelijkheid en vrijheid. Ik ben overal onafhankelijk bestuurder, op UCB na. Dat is mijn karakter. En die vrijheid is voor mij een grote motivator.”

Eerlijk betaald?

De gemiddelde vergoeding die onze top vijftien opstrijkt in Bel20-bedrijven bedraagt 81.000 euro. Daarmee scoren ze iets hoger dan het gemiddelde van alle bestuurders in Bel20-bedrijven (zie blz. 48). Georges Jacobs noemt die vergoedingen “correct, ook al schijnen we wat achter te liggen op het buitenland”. Dat blijkt niet uit ons onderzoek, want de elf buitenlandse mandaten die onze Belgen hebben waarvan we de vergoeding konden opzoeken, verdienen daar gemiddeld circa 57.500 euro. Maar het is moeilijk vergelijkbaar, omdat er geen voorzittersmandaten bij zijn en omdat de Belgen in het buitenland minder in comités actief zijn.

1 Georges Jacobs

Leeftijd: 65

Taal: Frans

Titel: baron

Belangrijkste mandaten in België: Delhaize (voorzitter, 140.000 euro), UCB (voorzitter, 78.000 euro), Belgacom (87.000 euro), Bekaert (52.058 euro), SN Airholding

Buitenlandse mandaten: geen

Bio: Georges Jacobs werd groot in UCB, waar hij tot 2004 gedelegeerd bestuurder was. Hij is voorzitter geweest van het VBO en Unice.

2 Arnoud de Pret Roose de Calesberg

Leeftijd: 61

Taal: Frans

Titel: graaf

Belangrijkste mandaten in België: Umicore (52.286 euro), Delhaize (70.000 euro), Sibelco, InBev (94.000 euro), UCB (28.500 euro voor zes maanden)

Buitenlandse mandaten: geen

Bio: De Pret startte zijn loopbaan bij Morgan Guaranty Trust in New York. Hij was financieel directeur bij Cockerill Sambre, UCB, Generale Maatschappij van België en Umicore. De Pret stamt uit de stichtende families van InBev.

3 ETIENNE DAVIGNON

Leeftijd: 73

Taal: Frans

Titel: burggraaf

Belangrijkste mandaten in België: Suez-Tractebel, Sofina (105.000 euro), Wagons-Lits (voorzitter), CMB (voorzitter, 115.500 euro), Recticel (11.500 euro), Real Software (32.800 euro), SN Airholding (voorzitter)

Buitenlandse mandaten: Suez (Frankrijk), Accor (Frankrijk), Gilead (VS, 60.000 dollar)

Bio: na een leven in de diplomatie en als Europees commissaris sleet hij zijn bedrijfsleven vanaf 1985 in de Generale Maatschappij van België.

4 DIDIER BELLENS

Leeftijd: 50

Taal: Frans

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Belgacom (gedelegeerd bestuurder), Axa Belgium, Solvay, CVC Belgium

Buitenlandse mandaten: geen

Bio: Bellens komt uit de Frèregroep en werkte achtereenvolgens bij Pargesa, GBL en RTL. Momenteel is hij gedelegeerd bestuurder van Belgacom.

5 JO CORNU

Leeftijd: 61

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: KBC Groep (78.086 euro), Agfa-Gevaert (67.000 euro), Barco (60.000 euro), Arinso International (7500 euro), Alcatel Bell (voorzitter)

Buitenlandse mandaten: Alcatel (Frankrijk), Alcatel CIT (Frankrijk), Alcatel SEL (Duitsland)

Bio: Cornu is professioneel actief geweest bij Alcatel en besloot in 1999 zelf een stap terug te zetten.

6 MAURICE LIPPENS

Leeftijd: 63

Taal: Nederlands

Titel: graaf

Belangrijkste mandaten in België: Fortis (voorzitter, 330.000 euro), Belgacom (82.000 euro) en GBL (62.500 euro)

Buitenlandse mandaten: Total (Frankrijk, 57.000 euro)

Bio: in 1981 kwam hij bij de verzekeraar AG Groep en werd er gedelegeerd bestuurder. AG werd later onderdeel van Fortis. Lippens is voorzitter van Fortis sinds 1990.

7 KAREL VAN MIERT

Leeftijd: 64

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Solvay, Agfa-Gevaert (62.500 euro), Sibelco, De Persgroep, Carrefour Belgium

Buitenlandse mandaten: Philips (Nederland, 45.500 euro), Anglo American (Verenigd Koninkrijk, 80.288 euro), Munich Re (Duitsland, 76.500 euro), RWE (Duitsland, 77.000 euro), Vivendi (Frankrijk, 76.916 euro)

Bio: socialist Karel Van Miert stapte na een Belgische en Europese politieke carrière in het bedrijfsleven als bestuurder van bedrijven.

8 THOMAS LEYSEN

Leeftijd: 45

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Vum Media (voorzitter), Umicore (gedelegeerd bestuurder), Sibeka, BASF Antwerpen

Buitenlandse mandaten: Bank Metzler (Duitsland), Atlas Copco (Zweden, 46.328 euro)

Bio: Thomas Leysen is groot geworden binnen Umicore, waar hij sinds 2000 gedelegeerd bestuurder is. Hij is ook voorzitter van Agoria.

9 LUTGART VAN DEN BERGHE

Leeftijd: 55

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Belgacom (92.000 euro), Electrabel (46.473 euro)

Buitenlandse mandaten: CSM (Nederland, 46.000 euro), SHV (Nederland), Solvay BV (Nederland)

Bio: Lutgart Van Den Berghe heeft een academische loopbaan binnen de Universiteit Gent en de Vlerickschool. Ze is gedelegeerd bestuurder van het Belgian Governance Institute.

10 KAREL VINCK

Leeftijd: 67

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Umicore (voorzitter, 68.000 euro), Sibeka, Suez-Tractebel, Tessenderlo Chemie, Cumerio (48.360 euro), ABX Logistics Worldwide

Buitenlandse mandaten: geen

Bio: Vinck is gedelegeerd bestuurder geweest bij Eternit, Bekaert en de NMBS. Hij is voorzitter van het VEV geweest.

11 UWE-ERNST BUFE

Leeftijd: 61

Taal: Duits

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Umicore (30.000 euro), Solvay

Buitenlandse mandaten: UBS (Duitsland), Altana (Duitsland), Akzo Nobel (Nederland, 53.000 euro)

Bio: Bufe was tot mei 2000 CEO van Degussa.

12 RICHARD GOBLET ‘ALVIELLA

Leeftijd: 57

Taal: Frans

Titel: graaf

Belangrijkste mandaten in België: Sofina (gedelegeerd bestuurder), Delhaize (70.000 euro), Suez-Tractebel, Union Financière Boël, Glaces de Moustier-sur-Sambre

Buitenlandse mandaten: Danone (Frankrijk, 54.000 euro), Eurazeo (Frankrijk, 29.500 euro), Caledonia Investments (Verenigd Koninkrijk)

Bio: is een investeringsbankier die vijftien jaar heeft gewerkt in Londen en New York. Hij was managing director van Paine Webber Group voor hij in 1989 gedelegeerd bestuurder van Sofina werd.

13 CHRISTIAN LEYSEN

Leeftijd: 51

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: De Post, KBC Groep (75.312 euro), Agfa-Gevaert (50.000 euro)

Buitenlandse mandaten: enkele dochters van de AXE-groep

Bio: is gedelegeerd bestuurder van de AXE-groep, die hoofdzakelijk bestaat uit Ahlers en Xylos.

14 ANDRé oosterlinck

Leeftijd: 59

Taal: Nederlands

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Agfa-Gevaert (60.000 euro), Ugine & ALZ Belgium, Icos Vision Systems

Buitenlandse mandaten: geen

Bio: André Oosterlinck heeft een academische carrière achter de rug en was tien jaar (tot 2005) rector van de KU Leuven.

15 guy pacquot

Leeftijd: 64

Taal: Frans

Titel: geen

Belangrijkste mandaten in België: Umicore (22.828 euro), Recticel (5000 euro), Neuhaus (voorzitter), Bois Sauvage (voorzitter, 57.952 euro), Ter Beke, Floridienne.

Buitenlandse mandaten: geen

Bio: Paquot was tot 2003 CEO van de Compagnie du Bois Sauvage.

Guido Muelenaer – An Goovaerts