Toch nog een kans voor het klimaatverdrag

Na de afwijzing door George Bush lijkt het Kyoto Protocol dood en begraven. Niet zo, vindt Johan Albrecht van de Universiteit Gent. “De houding van Bush kan ook betekenen dat Europa zich de komende onderhandelingen minder stug moet opstellen.”

Op 1 juli vindt in Bonn een nieuwe klimaattop plaats om het wereldwijde broeikaseffect een halt toe te roepen. De Nederlandse minister van Milieu Jan Pronk, die de vergadering zal leiden, ziet weinig kans op slagen, nadat de Amerikaanse president George Bush het Kyoto Protocol naast zich neerlegde. Toch ziet Johan Albrecht van het Center for Environmental Economics and Environmental Management van de Universiteit Gent licht in de duisternis.

“De uitspraak van George Bush op 13 maart betekent niet het einde van de Amerikaanse deelname aan het Kyoto Protocol. Al op 26 juli 1997 keurde de Amerikaanse senaat een resolutie goed om nooit een internationaal akkoord ter beperking van de broeikasgassen te aanvaarden zonder significante inspanningen van de ontwikkelingslanden,” zegt Albrecht. “Toch stuurden de Verenigde Staten telkens een onderhandelaar naar de klimaatvergaderingen.”

Bovendien heeft Bush alleen negatief gereageerd op een beperking van de CO₂-emissies door elektriciteitscentrales. Over de andere bronnen van broeikasgasemissies spreekt hij niet. “De Clean Air Act viseert vooral de uitstoot van SO2 en NOX. Volgens een recente studie van de US Energy Information Administration leidt een gezamenlijke beperking van alle broeikasgassen tot een hogere kost dan het afzonderlijk aanpakken van de drie groepen van emissies,” zegt de Gentse wetenschapper. “Bovendien zou een CO2-reductie de elektriciteitsprijzen met 28% doen stijgen, en dit is problematisch ten tijde van een ware energiecrisis. Daarom opteren de Amerikanen voor het verder werken langs de ingeslagen weg met meer stringente reductiedoelstellingen voor SO2 en NOX.”

Voorts benadrukt Bush dat hij het klimaatdossier wél ernstig blijft opvolgen. Volgens Albrecht is het Kyoto Protocol een slechte deal met onrealistische doelstellingen, die wegens de vele onzekerheden en de afwezigheid van de ontwikkelingslanden per definitie niet toelaat werkelijke milieubaten te realiseren. En dat laatste was toch de bedoeling. “De houding van Bush is een signaal dat er iets dient te veranderen, en hopelijk leidt dit tot verbeteringen.”

Ten slotte verandert de houding van Bush niets aan het klimaatbeleid van de andere landen. Iedereen wist dat het bestaande akkoord nooit door de Amerikaanse senaat zou raken. Een tiental jaren geleden hebben de VS en Japan gepast voor het Europese voorstel voor een internationale CO2-taks. Europa had toen niet het lef om die taks unilateraal te implementeren. De afgelopen jaren waren de Europeanen voortdurend gekant tegen het mechanisme van verhandelbare emissierechten, zoals ze het zelf onderhandeld hebben in Kyoto en vooral door de VS gepromoot wordt. “Die pogingen om Kyoto gedeeltelijk te herschrijven, hebben in de VS veel ergernis opgewekt,” zegt Albrecht. “Als de VS Kyoto werkelijk opzij plaatst, komt er wellicht geen internationale emissiehandel en geen CO2-taks. Maar de houding van Bush kan ook betekenen dat Europa zich wat minder stug dient op te stellen bij de komende onderhandelingen.”

Eric Pompen