Tien euro extra schenken

Wie dit jaar een fiscaal aftrekbare gift wil doen, moet minstens veertig euro neertellen. Dat is tien euro meer dan vorig jaar. De oorzaak? De indexering waardoor elk jaar alle bedragen die in het kader van de personenbelasting van toepassing zijn, in zekere mate aangepast worden aan de evolutie van de levensduurte. In het kader van die indexering wordt gewerkt met afrondingen. Bij kleine bedragen hebben deze afrondingsregels tot gevolg dat er jarenlang niets beweegt. Zo is het bedrag van de aftrekbare giften de voorbije jaren blijven steken op dertig euro. Zodra de indexeringscoëfficiënt een bepaald niveau bereikt, hebben dezelfde afrondingsregels dan weer tot gevolg dat de aanpassing aanzienlijk is. Bij de aftrekbare giften komt er op die manier in één klap tien euro bij.

Die indexering is inmiddels een bijzonder ingewikkelde aangelegenheid geworden. De lijst van bedragen die elk jaar aan de evolutie van het indexcijfer moeten worden aangepast, wordt almaar langer. De indexering zelf wordt bovendien almaar complexer. Er zijn verschillende indexeringscoëfficiënten in het spel. Sommige bedragen worden niet geïndexeerd. En de afrondingsregels lopen, al naargelang van de bedragen die geïndexeerd moeten worden, sterk uiteen.

De indexeringsregeling dateert van vele jaren terug. Dit maakt dat er intussen een groot verschil is tussen de basisbedragen die men in het fiscale wetboek terugvindt, en de werkelijke, geïndexeerde bedragen die vandaag van toepassing zijn. Neem bijvoorbeeld de vrijgestelde schijf van inkomsten uit spaardeposito’s. In het wetboek van de inkomstenbelastingen staat te lezen dat die schijf 1250 euro bedraagt. Na indexering gaat het inmiddels (voor het aanslagjaar 2012) om een bedrag van 1770 euro. Een ander voorbeeld: het maximumbedrag aan bestaansmiddelen dat men mag hebben om fiscaal nog als persoon ten laste beschouwd te kunnen worden. Dat bedraagt in principe 1800 euro. Na indexering gaat het inmiddels (ook weer voor het aanslagjaar 2012) om 2890 euro. Het pensioensparen? Het wetboek citeert een basisbedrag van 625 euro. Voor het aanslagjaar 2012 gaat het na indexaanpassing om een bedrag van 880 euro. Het maximumbedrag van de belastingvermindering voor energiebesparende investeringen? In het wetboek leest men een bedrag van 2000 euro. Na indexaanpassing gaat het voor het aanslagjaar 2012 om 2830 euro.

In de praktijk stelt dit allemaal niet zoveel problemen omdat nogal wat uitgevers van wetboeken per aanslagjaar de geïndexeerde bedragen vermelden. Maar ze doen dit lang niet allemaal. En als ze het doen, moet men wel jaarlijks over een aangepaste editie beschikken.

De indexering maakt het voor de wetgever ook niet gemakkelijk. Als hij vandaag beslist een nieuw bedrag in het wetboek in te schrijven, moet hij er altijd rekening mee houden een bedrag te vermelden ‘exclusief’ indexering. Stel bijvoorbeeld dat de wetgever vandaag een belastingvermindering wil invoeren van 300 euro. Hij mag dan in de wettekst geen bedrag van 300 euro vermelden. Want alle bedragen die in de wetgeving op de personenbelasting voorkomen, worden automatisch geïndexeerd. De belastingvermindering van 300 euro zou dan in werkelijkheid (voor het aanslagjaar 2012) na indexaanpassing automatisch 420 euro bedragen (of zelfs meer, in die gevallen waarin een hogere indexeringscoëfficiënt van toepassing is). Als hij wil bereiken dat de belastingvermindering van 300 euro vandaag daadwerkelijk slechts 300 euro bedraagt, moet hij in de wettekst een bedrag vermelden van 210 euro (of een nog lager bedrag als er een hogere indexeringscoëfficiënt van toepassing is). Na indexaanpassing stijgt dit bedrag dan vanzelf naar (voor het aanslagjaar 2012) 300 euro.

De regeling is oud en complex. De manier waarop zij moet worden toegepast, heeft veel weg van een anachronisme. Een oplossing ligt nochtans niet voor de hand. Sleutelen aan het indexeringsmechanisme heeft automatisch tot gevolg, dat de uitkomst verschilt, en dat de uiteindelijke belasting hoger of lager zal zijn. Op het eerste zit niemand te wachten.

Advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog

JAN VAN DYCK

Door de indexering wordt een aftrekbare gift tien euro duurder.