THEATER

Net als zijn bekendere generatiegenoten Sam Shepard en David Mamet is de Amerikaanse schrijver David Rabe even vertrouwd met het theater als met de filmwereld. Zo schreef hij het scenario voor Robert Altmans ‘Streamers’ en Brian de Palma’s ‘Casualties of War’. Zijn toneelstuk ‘Hurlyburly’ ging in 1985 in première met onder meer William Hurt, Harvey Keitel, Christopher Walken en Sigourney Weaver.

Regisseur Tom Van Bauwel deed voor de Vlaamse versie eveneens een beroep op acteurs die hun sporen verdienden in de film- en tv-wereld, zoals Carl Ridders, Michael Pas en Tania Kloek. Paul Mennes zorgde voor een uitstekende vertaling onder de titel ‘Tumult’. Het stuk speelt zich af in het hoogst competitieve Hollywood, waar zelfs het laatste greintje zelfrespect dreigt te verdwijnen als sneeuw voor de zon. ‘Tumult’ is een mannenstuk, soms op het seksistische af: Eddie, Phil, Mickey en Artie zijn onverbeterlijke ‘losers’, maar zijn zo naïef te geloven dat ze het op een dag toch zullen maken. Zowel privé als professioneel zitten ze aan de grond. Wanneer het hen uitkomt, hokken ze samen om af te geven op elkaar, het filmmilieu en hun gemeenschappelijke aartsvijand, de vrouw. Hebben ze één kwaliteit, dan is het dat ze goed van de tongriem gesneden zijn.

De bijna zestigjarige Rabe kampt met een probleem waar vooral jongere auteurs mee te maken hebben: zijn stuk dreigt soms even oppervlakkig te worden als de wereld die hij erin beschrijft. Tom Van Bauwel weet daar een mouw aan te passen door resoluut te kiezen voor een aantrekkelijke spelvorm. In plaats van bij een voorspelbaar realisme te zweren, gaat hij de personages uitvergroten en hun conversaties doorsnijden met stereotiepe beweginkjes die onderlijnen dat zij zichzelf voortdurend achterna hollen. Het stuk wordt dan ook in een hels temp gepseeld. Van Bauwel maakt er een onderhoudende maar soms rauwe satire van. ( P.A.)

Het Toneelhuis en Theater Zuidpool spelen ‘Tumult’: op 12/11 in ‘t Gelandt (Menen); op 13/11 in Gildhof (Tielt); op 19/11 in De Kimpel (Bilzen); op 25/11 in CC Harelbeke; op 26/11 in ‘t Vondel (Halle); op 27/11 in Ter Vesten (Beveren); van 30/11 tot 3/12 in Theater Zuidpool (Antwerpen). Op tournee tot en met 12 december.