Te veel ongevallen, te weinig kwaliteit

De nieuwe voorzitter van de Vereniging der Belgische Aannemers van Grote Bouwwerken waarschuwt zijn collega’s en de overheid: de veiligheid en de kwaliteit op de Belgische werven moeten omhoog.

Marc Peeters leidt verschillende filialen van de BAM Groep, een Nederlandse bouwgigant die betrokken is bij enkele van de grootste werven in ons land. Hij heeft dus wel wat anders te doen dan te peroreren over de toekomst van de sector. Maar de toestand van de bouwsector baart hem grote zorgen. Daarom trekt de nieuwe voorzitter van de Vereniging der Belgische Aannemers van Grote Bouwwerken (VBA), die sinds 1936 de grootste bouwbedrijven van het land verenigt, aan de alarmbel.

Peeters vreest dat vooral de kleinere spelers — het merendeel van de 97.500 bouwondernemingen in België en samen goed voor 56 miljard euro omzet (2011) — het moeilijk krijgen. De reden: de internationale kwaliteits- en veiligheidsnormen. Daar hinkt België steeds meer achterop. “Alleen al in 2011 waren er 22 dodelijke arbeidsongevallen op bouwwerven in België. Er gebeurden ook 14.000 ongevallen met tijdelijke of permanente werkonbekwaamheid. De verantwoordelijken moeten dringend meer belangstelling tonen voor de veiligheid van hun medewerkers. De normen bestaan, ze moeten naar de letter toegepast worden.”

Er is nog een verontrustende vaststelling die de nieuwe voorzitter sterk bezighoudt: het kwaliteitsniveau op de meeste werven in ons land ligt ver onder het Nederlandse, het Duitse en vooral het Engelse. “Positief is onze legendarische flexibiliteit. Wij passen ons aan. In ons onderwijs krijgen de burgerlijk ingenieurs een algemene vorming. Ze kunnen zowat alles aan. Maar ze zijn dan wel verplicht zich op het terrein te vervolmaken. Ze leren niets over duurzaamheid, over kwaliteit tot in het detail, over zowat alles wat ze op een werf te doen krijgen. Bovendien zitten ze steeds meer vast achter hun computer en staan ze niet meer samen met de teams aan de voet van de muur, waar de beslissingen vallen en de controles uitgevoerd worden.”

Anders openbaar aanbesteden

Een ander struikelblok, dat door de crisis alleen maar verscherpt is, is de uitbesteding aan buitenlandse ondernemingen, die na voltooiing van de werf niet meer verantwoordelijk zijn voor constructiefouten en de verdere opvolging van de werken.

Om de trend te keren roept de VBA zijn zestig invloedrijke leden — die samen een omzet van 8,5 miljard euro draaien en 17.000 mensen in dienst hebben — op het goede voorbeeld te geven en ‘goede praktijken’ uit te wisselen in ateliers die het VBA organiseert. De vereniging wil haar ideeën ook aan de man te brengen bij de grote klanten en de infrastructuurbeheerders, als Infrabel, SPW, MIVB, Regie der Gebouwen, Sofico enzovoort. “Bij openbare aanbestedingen is de prijs nog altijd het doorslaggevende criterium”, zegt Marc Peeters. “We willen dat er meer rekening gehouden wordt met de kwaliteit en de veiligheid. We zullen ook de politieke verantwoordelijken aanspreken. Zij kunnen de zaken vooruithelpen door het voorbeeld te geven op alle grote openbare werven.”

PHILIPPE COULÉE