Elke dag brengt zijn besognes. Onze aandelen zijn wat gedaald. De benzineprijs is gestegen. Onze job begint ons te vervelen. Slecht nieuws duwt ons met onze neus op de harde realiteit. Er is uiteraard ook goed nieuws. Brussel-Halle-Vilvoorde wordt gesplitst. Tom Boonen wordt olympisch kampioen. En de prijs van memorysticks is weer gedaald.
Het probleem is dat slecht nieuws ons veel meer raakt dan goed nieuws. Dat is een gevolg van het feit dat ons brein winst (goed nieuws) op een andere manier verwerkt dan verlies (slecht nieuws). We appreciëren onze gezondheid pas als we ze dreigen te verliezen.
Als je in een file staat, dan is het maar normaal dat jouw file sneller vooruitgaat dan de andere, maar je krijgt het snel op de heupen als het omgekeerd loopt. Meestal gaan alle files, objectief gezien, even snel vooruit, maar we krijgen toch het gevoel altijd in de slechte file te staan.
Journalisten weten dat slecht nieuws ons meer raakt dan goed nieuws. De kranten staan vol onheil. Veel onheil is bovendien heel concreet en prikkelt onze verbeelding: de tijgermug rukt op, er zijn vleesetende bacteriën in ziekenhuizen, Spanje kan zijn schuld niet meer terugbetalen en oudjes worden uit hun woning gezet.
Het meeste nieuws dat ons bereikt is een mengeling van betrouwbare feiten en veel ruis. Kinderen krijgen kanker van gsm-gebruik. En wie rond een kerncentrale woont, zal niet lang leven. Als je naar de studies kijkt, dan zie je dat er meestal niets gevonden werd. Maar die enkele studie waarin bij tienduizend kinderen met veel gsm-gebruik er zes kanker krijgen en bij kinderen met laag gsm-gebruik slechts drie, vertaalt zich snel in de krantenkop: gsm-gebruik verdubbelt aantal kankergevallen.
Als u dagelijks uw aandelenportefeuille volgt, ziet u natuurlijk welke aandelen een beetje dalen, of soms zelfs eens flink dalen, en u ondergaat dagelijks een pijnlijke vaststelling. Uw aandelen die stijgen, compenseren dat vervelende gevoel niet. U zou dus beter niet dagelijks, maar maandelijks, of nog beter jaarlijks naar uw totale portefeuille kijken, en kijken of die wel gebalanceerd is. U zult dan veel betere beslissingen nemen, en er zal u vooral veel pijn bespaard blijven. Verliezen is pijnlijk, en omdat we niet van pijn houden, dreigen we gekke dingen te doen, zoals onze portefeuille ‘actief’ beheren. Alsof u het beter weet dan die tienduizenden andere domme beleggers.
Hetzelfde geldt uiteraard voor al dat nieuws dat u dagelijks bereikt; dat nieuws is zo wispelturig en zo onbetrouwbaar, zo vol ruis dat u het eigenlijk beter niet zou horen. Ik ben op te veel dagbladen en tijdschriften geabonneerd. Door tijdstekort komen ze op grote ongelezen stapels terecht. In de vakantie ga ik er dan met een sneltreinvaart door. Dan zie ik letterlijk dat bijna alle ‘nieuws’ na enkele dagen al ‘oud nieuws’ is. Als dat trivia zijn, is dat niet erg. Als dat vreugdevol nieuws is, is dat wel even spijtig dat ik het gemist hebt. Maar als dat slecht nieuws is, dan besef ik dat ik ontsnapt ben aan veel nodeloze kommer en kwel.
Je leert wel snel welke thema’s komen en gaan (mogelijke dramatische besmettingen, rampen, spanningen tussen politieke partijen) en welke thema’s blijven (helaas: de zwakte van de euro en vooral het onvermogen van Griekenland om uit het dal te klimmen). In zekere zin geeft het lezen van een jaar oude krant veel meer inzicht dan het volgen van het dagelijkse nieuws.
En zo krijgen we een vreemde paradox. Hoe turbulenter de tijden zijn, hoe meer we geneigd zijn het nieuws op de voet te volgen. Dan leven we in de illusie dat we die turbulente tijden kunnen begrijpen, misschien zelfs controleren. En dat is wel degelijk een illusie. Het is daarom vaak beter oudere boeken te lezen. Die geven vaak inzicht voorbij de lawaaierige ruis van elke dag. Ze bezorgen je alleszins meer intellectueel genot dan 500 twitters. En ze putten je emotioneel veel minder uit.
De auteur is partner-hoogleraar management aan de Vlerick Leuven Gent Management School.
MARC BUELENS
Het lezen van de krant van een jaar oud geeft veel meer inzicht dan het volgen van het dagelijkse nieuws.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier