Terwijl de aandelenmarkten de onverwachte verkiezingsoverwinning van Donald Trump aan het vieren waren, sloeg paniek de obligatiemarkten om het hart. In de dagen na de verkiezingsuitslag verloor de Bank of America Merrill Lynch Global Broad Market Index meer dan 1000 miljard dollar van zijn waarde.
Oorzaak was een scherpe stijging van de Amerikaanse rente, de sterkste sinds 2013, toen Fed-voorzitter Ben Bernanke de financiële markten deed schrikken door het einde van het obligatie- inkoopprogramma (quantitative easing, QE) aan te kondigen. Voor het eerst sinds januari steeg de rente op Amerikaanse tienjarige overheidsobligaties (treasuries) boven 2 procent. In haar kielzog trok de Amerikaanse rente ook de rente op Europese staatsobligaties omhoog. Een hogere rente vertaalt zich uiteraard in lagere obligatiekoersen.
Grootse plannen
Het moest er ooit van komen dat de langetermijnrente zou stijgen naarmate het monetaire beleid van de Federal Reserve normaliseerde. De verkiezing van Trump heeft alles in een onverwachte) stroomversnelling gebracht. De verkozen president heeft grote plannen voor Amerika. Vooral zijn idee om de belastingen te verlagen en honderden miljarden dollars te pompen in ‘s lands verouderde infrastructuur, doet obligatiebeleggers steigeren.
Zo’n beleid leidt onvermijdelijk tot grotere begrotingstekorten en een hogere staatsschuld, die de rente op treasuries de hoogte in zal duwen. Bovendien bestaat het risico dat het ambitieuze investeringsprogramma de Amerikaanse economie – die al zeven jaar groeit – zal oververhitten, met inflatie tot gevolg. De break-eveninflatie op tienjarige Amerikaanse inflatieverbonden treasuries (TIPS) – het inflatieniveau waarop deze TIPS evenveel opbrengen als gewone tienjarige treasuries _ steeg tot net geen 2 procent, het hoogste peil in twee jaar tijd.
De scherpe stijging van de rente lijkt een schot voor de boeg, in de hoop dat het voldoende zal zijn om de plannen van Trump bij te stellen. In de jaren negentig moest president Bill Clinton zijn ambitieuze belastingverlaging laten vallen toen beleggers hem via een scherpe stijging van de rente lieten weten dat de regering zich die plannen niet kon veroorloven.
De renteopstoot en de hogere inflatieverwachtingen zetten extra druk op de Federal Reserve (Fed) om de rente in december op te trekken. Beleggers schatten die kans nu in op zo goed als 100 procent. De kans is ook groter geworden dat de Fed volgend jaar de rente meerdere malen zal optrekken, in plaats van één keer zoals eerder verwacht werd. De normalisering van het lakse monetaire beleid van de Fed kan dus wel eens veel sneller gaan dan gedacht.
Einde van de stierenmarkt?
Sommigen hebben al het einde van de dertigjarige stierenmarkt (een stijgende markt) in obligaties afgekondigd, en voorspellen de ‘big rotation’ van obligaties naar aandelen. Hogere groei en inflatie zullen obligatiebeleggers in de armen van aandelen duwen, is de redenering. De stierenmarkt moet ooit eindigen, en Trump lijkt dat proces te versnellen. Maar het einde van de stierenmarkt is de voorbije jaren al vaker aangekondigd.
Er spelen vandaag nog altijd factoren die een rem zetten op de rentestijging, zoals de lage groei van de wereldeconomie, het soepele monetaire beleid in de meeste landen, het wereldwijde spaaroverschot en de vergrijzing, die de vraag naar stabiel inkomen en dus obligaties doet stijgen.
Mijd de perifere landen
Angst is een slechte raadgever. Nu in paniek alles verkopen is een verkeerde reactie. Anderzijds mogen beleggers zich niet in slaap laten wiegen door de verhaaltjes die de markten zichzelf wijsmaken over hoe het wel zal meevallen onder president Trump. Hogere begrotingstekorten, inflatie en rentevoeten in de VS – die deels ook Europa zullen infecteren – zijn een niet uit te sluiten risico. Voor uw Amerikaanse dollars adviseren we daarom lange looptijden te vermijden, zodat u sneller kunt inspelen op een stijgende rente. Een andere mogelijkheid zijn inflatiegebonden treasuries.
Een sneller dan verwachte stijging van de Amerikaanse rente zal de rente op Europese overheidsobligaties mee omhoog trekken. Beleggers zullen minder renderende Europese overheidsobligaties verkopen om beter renderende Amerikaanse overheidsobligaties te kopen, wat druk zet op de koersen van de eerste.
En dan is er nog de politieke onzekerheid. Op 4 december wordt in Italië per referendum gestemd over grondwetshervormingen, en premier Renzi heeft zijn politieke lot verbonden aan een ‘ja’. Indien de bevolking ‘nee’ stemt – wat de opiniepeilingen aangeven – komen er volgend jaar net als in Frankrijk en Duitsland ook in Italië verkiezingen.
Indien populistische partijen, in navolging van Trump, die verkiezingen winnen, staat de toekomst van de eurozone en die van de zwakste lidstaten opnieuw op het spel. Mijd dan ook in de eerste plaats overheidsobligaties van de ‘perifere’ landen zoals Italië, Spanje, Portugal, … Misschien beleeft de eurozone in het algemeen een politiek instabiel 2017, waarbij opnieuw vragen zullen gesteld worden over haar stabiliteit.
DE STIERENMARKT IN OBLIGATIES MOET OOIT EINDIGEN. TRUMP LIJKT DAT PROCES TE VERSNELLEN.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier