Stem van het patronaat

Neen, het was geen aprilvis. Op 1 april was de kogel door de kerk. De 51-jarige Rudi Thomaes wordt – na een zoektocht van ruim een half jaar – de nieuwe ‘stem van het patronaat’. De vloeiend tweetalige Antwerpenaar en baas van Alcatel Bell volgt op 14 juni Tony Vandeputte op als gedelegeerd bestuurder van de werkgeverskoepel VBO ( Verbond van Belgische Ondernemingen).

De topmanager van Alcatel zal zijn welgevulde adressenboekje, al zijn diplomatieke talent en een stevige portie reorganisatiekunde moeten gebruiken om het VBO te positioneren in een fel evoluerend werkgeverslandschap. Unizo vist steeds nadrukkelijker in de KMO-vijver. Voka wankelt op de slappe koord tussen enerzijds lobbying, service en netwerking en anderzijds zijn Vlaamse roots. Het Verbond voor Kristelijke Werkgevers en Kaderleden ( VKW) verdiept zich als beweging en denkplatform.

We schreven het al in april 2002: ‘Bestaat het VBO nog in 2020?’ Steeds meer jonge entrepreneurs, maar ook gevestigde waarden, stellen zich vragen bij het nut van een lobby- en vergadermoloch à la VBO. Het Belgische sociale amalgaam van meer dan 170 paritaire comités met 5000 mandaten, netjes gewikt en gewogen op de apothekerschaal van vakbonds- en werkgeversbelangen, is zijn natuurlijke biotoop. Een systeem dat starheid en logheid in de hand werkt. Steeds meer ondernemers hebben er lak aan. Hun bedrijven laten zich niet meer in het keurslijf van een sectorfederatie dringen. De afstand vergroot.

In het najaar komt de discussie over de loonnorm opnieuw op de agenda. Een interprofessioneel akkoord voor 2005-2006 is het doel. De werkgeversfederatie Agoria wierp eind vorig jaar de stok in het hoenderhok: werk de loonhandicap weg met circa 10 % en installeer een nieuw type loonnorm. De kans dat dit ei wordt uitgebroed, is echter miniem. Matig gekakel en een even matige loonontwikkeling maken meer kans. Een grondige hervorming zou de temperatuur in de broedkas te hoog doen oplopen.

“Welkom in de cirkel van het Belgische overleg,” zei Luc Cortebeeck toen bekend werd dat Rudi Thomaes de scepter zou overnemen. “Ik verwacht dat hij iemand is die het Belgische sociale model genegen is,” aldus de ACV-topman in de Gazet van Antwerpen. “Iemand die de sociale zekerheid verdedigt en die niet, zoals onlangs Martine Reynaers, botweg stelt dat alleen de uitkeringen voor gehandicapten behouden kunnen blijven. Zo’n benadering zou ongetwijfeld stukken maken.”

Lap, de toon was meteen gezet. Wie – zoals de Manager van het Jaar 2003 vorige maand – er onverbloemd voor uitkomt dat de sociale zekerheid in België veel te comfortabel is en de werklust of ondernemerszin afremt, krijgt lik op stuk. Het hek was helemaal van de dam toen de drie coryfeëen van het Belgische en Vlaamse patronaat – Tony Vandeputte (VBO), Philippe Muyters ( Voka) en Ivo Clerix ( VKW) – Reynaers openlijk, maar weliswaar genuanceerd, gelijk durfden te geven. Prompt trommelden het ACV en ABVV hen tot de orde. “Als dit zo verder gaat, heb ik geen zin meer om me nog constructief op te stellen,” dreigde Cortebeeck.

Zet de Franse patroonsorganisatie Medef en het VBO naast mekaa, en je hebt een verschil van hemel en aarde. Terwijl Medef erin geslaagd is om zich tot een proactieve, zelfs offensieve organisatie te ontpoppen, met een scherpe ideologie en een hedendaagse kijk op markt en maatschappij, blijft het VBO associaties oproepen met muffe, degelijke, maar oubollige salonards in maatpak. Een interne bevraging en doorlichting van Boston Consulting Group leidde in 2001 zowaar tot een mission statement. De aanstelling van Luc Vansteenkiste een jaar later als voorzitter was de volgende stap.

Zorgt Rudi Thomaes voor de échte metamorfose? Een tip voor de nieuwe gedelegeerd bestuurder: bied leden zoals Martine Reynaers, die praten vanuit de praktijk, een heus platform. Haar analyse dat niet zozeer het gebrek aan onderzoek en ontwikkeling in dit land, maar wel de slappe houding van de overheid inzake sociale zekerheid ons land zo laag doet scoren op de Lissabon-index (de barometer voor de concurrentiekracht van het bedrijfsleven), sloeg de spijker op de kop.

piet.depuydt@trends.be

Een tip voor de nieuwe VBO-topman Rudi Thomaes: bied leden zoals Martine Reynaers, die praten vanuit de praktijk, een heus platform.