Start-upwereld komt in stroomversnelling

In Europa bundelen investeerders, conferenties en organisaties die start-ups steunen almaar meer hun krachten. Technologiejournalist Robin Wauters spreekt van een stroomversnelling, maar gelooft niet in een tweede Silicon Valley.

Robin Wauters werkte lang voor prestigieuze technologiesites als The Next Web en TechCrunch, maar in april 2014 nam zijn carrière een wending: hij haalde 160.000 euro op om met Tech.eu een digitaal magazine te beginnen met analyses en nieuws over de Europese start-upwereld. “Het is een nichepublicatie. Met dat geld hebben we tijd gekocht. Zo kunnen we een jaar lang focussen op kwalitatieve content, los van het aantal bezoekers”, zegt Wauters.

Dat hij net nu met Tech.eu begint, is geen toeval. De technologiegemeenschappen in Europa groeien naar elkaar toe. “De Europese startershubs zijn in een stroomversnelling terechtgekomen”, zegt Wauters. “Kapitaal trekt al een tijdje naar het buitenland, maar de jongste jaren duiken ook almaar meer efficiënte coworkingruimtes en acceleratoren op, die vaak een laagdrempelige toegangspoort zijn voor buitenlandse ondernemers. Drie voorbeelden van die kruisbestuiving in het Europese start-upland zijn de boomende satellietconferenties, de grotere rol die ondersteunende organisaties spelen en de ontwikkelingen bij de investeerders.”

Satellietconferenties

De trend van satellietconferenties komt uit de Verenigde Staten. De ‘moederconferentie’ gaat op tournee in verschillende landen, waar het kleine satellietevenementen op poten zet om de beste lokale start-ups te rekruteren.

Op 3 en 4 september vond in Keulen de vierde editie van de European Pirate Summit plaats, een organisatie die werd opgericht door Till Ohrmann. Eind juni was Ohrmann op bezoek in de Brusselse accelerator Co.station, waar hij een satellietversie van de European Pirate Summit kwam bijwonen. Tien Belgische ondernemers presenteerden er hun start-up voor een investeerdersjury. De twee winnaars kwamen uit Antwerpen: de betaaloplossing van Sign2Pay en de digitale partituren van neoScores. Zij kregen een ticket om hun presentatie in Keulen in select gezelschap over te doen.

“Veel deelnemers komen verkleed als piraat, anderen beginnen hun presentatie met een luide kreet”, beschrijft Ohrmann de informele moederconferentie, die maximum 500 deelnemers ontvangt. Voor hij met de organisatie van events begon, had Till Ohrmann zelf een softwarebedrijfje opgericht. Hij stelde vast dat het erg moeilijk was investeerders te ontmoeten. Daarom wordt op de Pirate Summit gezorgd voor een evenwicht van 400 ondernemers en 100 investeerders.

“Internetondernemers kunnen zich niet meer verstoppen binnen de landsgrenzen”, zegt Ohrmann, “Je moet een oplossing bouwen die in verschillende landen kan dienen, en in het Engels beschikbaar is. Daarnaast moet je ook rekening houden met de specialiteiten van verschillende regio’s. In Bulgarije vind je heel goede ontwikkelaars. Wie in de media-industrie werkt, is in Keulen of Düsseldorf aan het goede adres.”

Ondersteuning

Naast zulke conferenties, spelen organisaties die de verschillende belanghebbenden in het wereldje van start-ups ondersteunen een almaar belangrijker rol. Europa kan lessen trekken uit de ad-hocinitiatieven die van België op dat vlak een voortrekker maken. Karen Boers begon vorig jaar met Startups.be, dat starters wegwijs maakt in het kluwen aan ondersteunende organisaties en tegelijk de krachten van die organisaties bundelt met gezamenlijke vertegenwoordiging op congressen. “Het is kosten- en tijdsefficiënter en we kunnen meer doelgericht en gespecialiseerd werken”, legt Boers uit. Niet lang geleden kreeg Boers van de Europese Commissie de vraag om een soortgelijke vertegenwoordiging op congressen op Europees niveau te bestuderen. Elke lokale hub zou de relevante start-ups uit de eigen regio selecteren, maar de overkoepelende organisatie brengt hen dan in één stand onder, met één programma.

“We hebben heel wat acceleratoren bereid gevonden om samen te werken”, zegt Karen Boers. “Met ondernemingen uit verschillende landen hebben we op beurzen vijf keer zoveel standruimte. Daarnaast kunnen we de ondernemingen ook onderling laten netwerken via workshops en demo’s. Op Belgisch niveau zijn op die manier al verschillende joint ventures en crosssellinginitiatieven ontstaan. Samen kunnen we meer bereiken.” Boers vermeldt ook de mogelijkheid een Erasmusprogramma voor start-ups op te zetten, waarbij beloftevolle bedrijven enkele weken of maanden in een buitenlandse accelerator gaan werken.

Investeerders

De derde versneller in het Europese ecosysteem dat rond start-ups groeit, zijn de investeerders. Gespecialiseerde investeerders waren bij de eersten om over de grenzen te kijken. Durfkapitaalfondsen als Index Ventures, Accel Partners of Balderton Capital werken pan-Europees. “Vroeger wachtten vc’s (venture capitalists of risicokapitaalverstrekkers, nvdr ) tot de ondernemers naar hen kwamen”, zegt Robin Wauters. “Nu zitten ze constant op het vliegtuig.”

Om dezelfde reden zit Mathijs De Wit, investmentmanager bij het Nederlandse durfkapitaalfonds Newion Investments, in de jury van de Belgische pitchwedstrijd voor de Pirate Summit. “Hopelijk spreken we over vijf jaar van een geïntegreerde Benelux-start-upregio”, zegt hij. “België en Nederland kunnen een voortrekkersrol spelen in Europa. Onze steden liggen zo dicht bij elkaar, waarom zou een ondernemer uit Antwerpen niet naar een initiatief in Eindhoven komen?”

Volgens De Wit heeft België de jongste jaren een enorme inhaalbeweging gemaakt. “De coworkingruimtes en incubatoren zijn zeer goed georganiseerd. Rond producten als Drupal of Netlog is ook een gespecialiseerde cluster van mensen en bedrijven ontstaan.” Maar Nederland heeft een meer ervaren techgemeenschap: de vele mentors houden elkaar wakker. “Er zijn veel overheidsinitiatieven, maar de meest efficiënte initiatieven groeien van onder uit.”

Harmonisering

De grootste uitdaging om die integratie voort te bevorderen, blijft het streven naar een digitale eenheidsmarkt, vindt Robin Wauters. Het is nog te ingewikkeld om je producten op verschillende Europese markten aan te bieden. Er dringt zich een grote harmonisering van de fiscale wetgeving op, maar ook van de telecomwetgeving, zodat je geen fortuinen betaalt om in andere lidstaten roamingdiensten te gebruiken. Betere infrastructuur moet er bovendien voor zorgen dat je overal een stabiele en snelle toegang hebt tot het internet. “De overheid zou beter daarin investeren, dan rechtstreeks subsidies te geven aan start-ups”, stelt Wauters, die ook voor het onderwijs een belangrijke rol ziet weggelegd: “Die moet het ondernemerschap aanmoedigen, zelfs op de lagere school.”

Deze en andere prioriteiten werden ook naar voren geschoven in het Europese Startersmanifest van de leaders club. Die acht technologieondernemers uit alle uithoeken van Europa, met onder meer de oprichters van Spotify en Rovio (bekend van Angry Birds), komen om de drie maanden samen. “Het zijn connectoren, die een voortrekkersrol spelen in hun lokale gemeenschap. Het is goed dat de Commissie (uittredend commissaris digitale agenda Neelie Kroes, nvdr. ) zich laat omringen door slimme en ervaren ondernemers en investeerders om haar start-upbeleid uit te stippelen.”

SIMON VAN DORPE

“Ondernemers kunnen zich niet meer verstoppen binnen de landsgrenzen” Till Ohrmann

“De overheid zou beter investeren in infrastructuur, dan rechtstreeks subsidies te geven aan start-ups” Robin Wauters