Speculanten redden de planeet

Een litertje benzine kost u intussen ongeveer 1,5 euro aan de pomp. Dat komt omdat ruwe olie een schaars en dus duur goedje is geworden, maar dat komt ook omdat speculanten de olieprijs nog een extra zetje hebben gegeven van 10 à 20 %.

Die speculanten kopen geen olie om die fysiek aan hun deur geleverd te krijgen. Ze gokken enkel op nog hogere prijzen, of ze vinden in olie een ‘veilige beleggingshaven’ die bescherming biedt tegen het wegglijden van de dollar, tegen opstekende inflatie en tegen geopolitieke onrust. Een vat ruwe olie is, net als een klomp goud, daarom altijd wat meer waard tijdens donkere dagen op de financiële markten. Bovendien heeft de financiële innovatie van de voorbije jaren de speculanten ook heel wat meer mogelijkheden geboden om te beleggen in olie. Geschat wordt dat er nu 145 miljard dollar is ingezet op olietermijncontracten, tegenover amper 7 miljard dollar in 2001.

Maar veroordeel deze speculatie, die een gat in het gezinsbudget slaat, niet tot de brandstapel. Speculanten zijn de microben die het gistingsproces in de darmen van de markten aanjagen, en versnellen daarom enkel een prijstrend die op langere termijn toch zijn beloop zal krijgen. Het grote verschil is dat de wereld nu al het alarmerende prijssignaal te horen krijgt in plaats van over enkele jaren. Speculanten bezorgen de wereld dus enkele jaren tijdswinst om de koe bij de horens te vatten.

Een olieprijs van 100 dollar is een stuk overtuigender dan een olieprijs van 50 dollar om meer te investeren in alternatieve energiebronnen. De hoge olieprijs is momenteel te beste steun voor de uitbouw van energie uit wind, zon en water, of andere nieuwe technologieën met een duurzaam karakter. De kans om tijdig de snel stijgende wereldvraag te kunnen bijbenen, neemt daardoor toe. En omdat investeringen in een nieuwe energie-infrastructuur een werk van lange adem zijn, zijn enkele jaren tijdswinst absoluut geen overbodige luxe.

De speculatie kroop intussen ook in de buik van de voedingsmarkten. Beleggers en speculanten hebben in de landbouwsector een nieuwe lucratieve bestemming ontdekt, wat de voedselprijzen de hoogte injaagt. Dat kost de consument op korte termijn geld, maar op langere termijn biedt deze toestroom van beschikbare middelen een hogere garantie voor de consument dat het voedselaanbod tijdig zal worden uitgebreid en dat nog veel hogere prijzen of echte schaarste kan worden vermeden.

Ook in het bedrijfsleven zijn de speculanten de katalysatoren van verandering. Ze hebben Option of Agfa-Gevaert afgestraft de voorbije maanden, maar het is in Leuven en Mortsel nu alle hens aan dek om het tij te keren. Een milde reactie van de markten had broodnodige saneringen minder dringend, maar op termijn wel nog pijnlijker gemaakt. En omgekeerd, bedrijven die het goed doen, kunnen profiteren van snel stijgende aandelenkoersen. Speculatie geeft hen een extra korting op hun kapitaalkosten, waardoor ze goedkoop hun ideeën en plannen kunnen financieren en realiseren. Speculanten versnellen dus het proces van creatieve destructie dat een weinig begrepen maar krachtige motor van welvaartscreatie is. Laat hen hun job doen. (T)

Door Daan Killemaes