Compassie met BNP Paribas hoeft niemand te hebben. De Franse bank kreeg in de Verenigde Staten een boete van bijna 9 miljard dollar, en dat is dik verdiend. BNP Paribas heeft een cruciale rol gespeeld in de financiering van het afschuwelijke regime dat in Soedan verantwoordelijk was voor de massamoorden in Darfoer. In 2006 leverde het kantoor van BNP Paribas in Genève de kredietgarantie voor een kwart van de Soedanese export en een vijfde van de import. Het meeste geld dat BNP Paribas ter bestemming hielp, vloeide naar het leger, dat zijn soldaten betaalde om te plunderen, te moorden en te verkrachten.
Bovendien wist de bank heel goed dat ze het Amerikaanse embargo tegen landen als Soedan, Iran en Cuba overtrad. Alle dollartransacties moeten op Amerikaans grondgebied worden afgehandeld en vallen derhalve onder de Amerikaanse wet. De bank probeerde de Amerikanen te misleiden door transactiecodes te wijzigen en een carrousel tussen haar kantoren op te zetten. Managers van BNP Paribas werden verschillende keren gewaarschuwd door interne auditors, externe adviseurs en de Amerikaanse autoriteiten. De man die naar verluidt telkens het licht op groen zette voor de omstreden transacties, Georges Chodron de Courcel, heeft intussen de bank verlaten.
De verdediging van BNP Paribas luidt dat de Franse bank geen Franse, Zwitserse of Europese wetten heeft overtreden. Dat klopt. Maar dat zegt misschien meer over de houding van Europa tegenover het drama in Darfoer dan over de Amerikanen. Ook al toont de actie van de Amerikaanse justitie hoe de Verenigde Staten hun buitenlandse beleid aan de rest van de wereld opleggen: via de wereldwijde dominantie van hun munt en hun financiële systeem.
In die zin is de zware straf voor de Franse bank niet helemaal eerlijk. BNP Paribas kon het zich gewoon niet veroorloven de zaak voor de rechtbank te laten komen. Geen enkele bank die internationaal een rol wil spelen, kan zonder een Amerikaanse banklicentie. Wie dollartransacties niet kan financieren of clearen, heeft op het internationale financiële toneel geen rol te spelen. Dat weten de Amerikanen maar al te goed. Ze lijken in de Europese banken een dankbare melkkoe gevonden te hebben om de Amerikaanse schatkist te spekken. Banken als Société Générale, Crédit Agricole en Deutsche Bank mogen zich nog aan boetes verwachten.
De Amerikaanse sancties tegen BNP Paribas treffen ook niet de echte schuldigen: de managers die op de hoogte waren van de praktijken en ermee instemden. Zij komen ervan af met een bonusverlaging of in het slechtste geval een ontslag. Voor de rechter hoeven ze niet te verschijnen.
Wie wel zwaar getroffen wordt, zijn de aandeelhouders van BNP Paribas. De bank bevriest haar dividendpolitiek en verliest aandeelhouderswaarde. De grootste aandeelhouder van de Franse bank is het koninkrijk België, dat iets meer dan 10 procent van de aandelen verwierf bij de verkoop van Fortis Bank aan BNP Paribas. Sommige Belgische politici oordelen dan ook, vanuit een zelfverklaard ethisch besef, dat België maar snel zijn aandelen moet verkopen. Onder het motto: wij willen geen bloed aan onze handen.
In realiteit wordt België getroffen voor iets waar het schuld noch deel aan heeft. We kunnen ons masochistisch gedragen en gauw onze 10 procent verkopen, waardoor de beurskoers verder zakt. Dat zal resulteren in een minwaarde op de verkoop, en een begrotingstekort dat met een miljard of meer opgepompt wordt. Wat bereiken we daarmee?
Snel de aandelen verkopen, is bovendien geen daad van deugdelijk bestuur. Het is niets anders dan weglopen voor de problemen, de handen wassen in onschuld. Terwijl het essentieel is dat BNP Paribas orde op zaken stelt, en daar kan de grootste aandeelhouder een steentje toe bijdragen. België moet zijn bestuurders en het Franse management op het matje roepen en hen dwingen maatregelen te nemen. België moet duidelijk maken dat het misstanden niet duldt.
Enkel wie zijn verantwoordelijkheid als aandeelhouder en bestuurder opneemt, kan betogen dat hij goed bestuurt.
België doet er goed aan zijn aandelen van BNP Paribas nog even bij te houden en de hervorming van de Franse bank mee gestalte te geven. Als het klopt dat conservatief en duurzaam bankieren beloond wordt, zal de beurskoers van BNP Paribas op termijn wel weer stijgen. Dan kan ons land zijn deelneming met winst verkopen en heeft zijn tijdelijke passage als aandeelhouder de instelling iets bijgebracht.
PATRICK CLAERHOUT
Snel de aandelen verkopen is geen daad van deugdelijk bestuur. Het is niets anders dan weglopen voor de problemen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier