Scherpe kijk op de carrièrestrijd (neem een honkbalknuppel mee naar de vergadering)

De wet van de jungle rust op een ingewikkelde mix van concurrentie en samenwerking. Die constante strijd vindt Richard Conniff ook op de werkvloer. De overeenkomsten zijn onthutsend.

Steevast draaide hij werkweken van 80 tot 100 uur, hij was het vleesgeworden exempel van toewijding aan zijn bedrijf en passie voor zijn job, hij had al zijn hele leven boven de standaardverwachtingen gepresteerd. Toch werd de loyale, consciëntieuze Intelmanager Casey Powell door zijn baas Andy Grove in een vergadering de grond ingeboord. Voelde hij nog wel engagement? Kon hij de job wel aan? “Het was heel erg. Ik studeerde af aan de US Merchant Marine Academy en ik voelde me weer een eerstejaarscadet.” De aanleiding was niet zo helder. Een manager die een hekel aan Powell had, zal wel wat gal gespuwd hebben. En de zaken bij Intel liepen toen niet bepaald voorspoedig. Gevolg: een desastreuze vergadering. Grove ondernam weliswaar nog een halfslachtige poging om het geschil bij te leggen, maar dat was onvoldoende. Powell verliet Intel en nam zeventien briljante medewerkers mee, met wie hij zijn eigen computerbedrijf Sequent begon, dat al gauw een miljardenomzet haalde.

“Elk manoeuvre op die dag, elke nuance in de confrontatie verliep volgens de regels die ook gelden voor rivaliserende mannetjeschimpansees in het oerwoud,” schrijft Richard Conniff in Gorilla’s in krijtstreep, een grandioos boek waarin de wereld van National Geographic doordringt tot de kolommen van The Wall Street Journal, Business Week en Trends. Het gedrag van dieren (niet toevallig vooral van mensapen, maar evengoed van wolven, hyena’s en zelfs clownvissen) fungeert als spiegel, lessenpakket en bijsluiter van de dagelijkse strijd op de werkvloer, op kantoor en in de directievleugel.

Richard Conniff is dé geknipte man voor het slaan van bruggen tussen natuur en werkvloer. Als journalist voor onder meer National Geographic kaapte hij de grootste onderscheiding weg, als reportagemaker voor onder meer de BBC ontving hij nog een rist trofeeën en tussendoor proefde hij zelf gulzig van de carrièrestrijd als hoofdredacteur van een magazine. De oorspronkelijke titel knipoogt nog naar zijn hoekkantoor van toen: The Ape in the Corner Office.

“Elke chimpansee zou de agressie van de alfa herkend hebben als een manier om ondergeschikten te intimideren en de politieke manoeuvres van het bètamannetje als een poging om een rivaal te verzwakken,” schrijft Conniff over de agressie van de Inteltopman en de andere manager tegen Powell. Verrassend: ook de verzoeningspoging (weliswaar te flauw en te laat) is typisch voor chimpansees. Een slim alfamannetje beseft immers dat hij ook medestanders nodig heeft. Het is geven en nemen. Al wordt de hiërarchie nooit uit het oog verloren. Bij Intel verscheen een manager zelfs met een honkbalknuppel op vergaderingen “om de discussie positief te beïnvloeden.”

Richard Conniff, Gorilla’s in krijtstreep – Wat dierengedrag ons kan leren over hiërarchie en samenwerking. Business Contact, 335 blz., 27,50 euro.

Luc De Decker