Schaf het stabiliteitspact af

Uiteraard kan de ECB vanuit haar glazen toren in Frankfurt niet werkloos toekijken hoe de rij werklozen langer wordt. Als er, zoals nu, geen gevaar bestaat dat het inflatiespook opduikt, kan de ECB best wat procentjes van haar rentetarief knijpen om de economie wat zuurstof te geven. Maar alleen opdraaien voor de recessie? Moeten de politici niet ook een handje toesteken door een fiscaal expansief beleid te voeren?

Misschien willen ze wel, maar de letter van het stabiliteitspact bindt hen aan handen en voeten. Volgens dat pact mag het begrotingstekort niet hoger dan 3% van het bruto binnenlands product (BBP) oplopen, of er dreigt een boete van maar liefst 0,5% van het BBP. Voor België zou die boete ongeveer 1,25 miljard euro (50 miljard frank) bedragen. Pas als het BBP met ten minste 0,75% daalt, mag een land een recessie inroepen om een tekort groter dan 3% te verantwoorden. Was het pact de voorbije vijftien jaar van kracht, dan hadden Frankrijk en Duitsland tot driemaal toe de boete moeten betalen.

Nu moeten de Maastricht-landen die 3%-norm in de gaten houden op een ogenblik dat de economische vertraging de belastinginkomsten doet dalen en de overheidsuitgaven doet stijgen. Elk economiehandboek schrijft dan voor dat de overheid in die omstandigheden het tekort moet laten oplopen, zodat de overheid de conjunctuurvertraging dempt met extra uitgaven. De automatische stabilisatoren doen hun werk dan, zal een econoom u vertellen. O ironie, het stabiliteitspact dreigt dus de werking van die stabilisatoren in de weg te staan.

Daarom: schaf het pact af. Fiscale orthodoxie is op termijn een goed beleid, de conjunctuur hoeft er niet voor geslachtofferd te worden. Dat zijn de politici ook niet van plan, want wat liet Reynders zich deze zomer ontvallen: “We zullen het pact flexibel interpreteren in moeilijke tijden.” Ja zeg, dan kan je het pact net zo goed meteen in de prullenmand gooien. Trouwens, mocht het tekort boven de 3% oplopen, dan zal dat zonder boete gebeuren, of de publieke verontwaardiging zal zó groot zijn dat u uw euro’s weer zal mogen omruilen voor franken. En dus moet de ECB de kastanjes maar uit het vuur halen, of de politici moeten hun stabiliteitspact ook officieel ten grave dragen.

Daan Killemaes