‘Schaal wordt steeds belangrijker’

Patrick Claerhout
Patrick Claerhout redacteur bij Trends

BKCP pakte vorig jaar naast Antwerps Beroepskrediet (ABK) maar haalt zijn gram met de dubbele overname van OBK (Gent) en Citibank België. Blijft de vraag: welk type bank wil BKCP zijn?

De grote sprong voorwaarts. Anders kan je de expansie van Crédit Mutuel Nord Europe (CMNE) in België via de overnames van OBK en Citibank België niet noemen. CMNE was al aandeelhouder van BKCP, dat in 2009 ontstond uit de fusie van zeven regionale kassen met de hoofdzetel van het Beroepskrediet. Maar met 70 kantoren voor 140.000 klanten en een balanstotaal van 3,4 miljard euro miste BKCP schaalgrootte.

Vorig jaar trachtte de groep het Antwerps Beroepskrediet (ABK) in te lijven. Het aanvankelijk uitgebrachte bod bleek iets te krenterig. Bank J. Van Breda mengde zich in de strijd, en uiteindelijk ging de dochteronderneming van Ackermans & van Haaren met de prooi lopen. Met dank aan negen bestuurders-aandeelhouders van ABK die met hun aandelenpakket (waaraan tien keer zoveel stemrechten vastzaten) de beslissing ten gunste van Bank van Breda eigenhandig doordrukten.

Paul Lembrechts, voorzitter van het directiecomité van BKCP en vicevoorzitter van het directiecomité van de overkoepelende holding CMNE Belgium, houdt er hoogstwaarschijnlijk een zuur gevoel aan over, maar laat dat niet blijken: “Als je aan een acquisitietraject begint, geldt: you win some, you lose some. Dat weet je. Ik vind het vooral jammer dat we de kans gemist hebben om onze positie in Antwerpen te versterken. We hadden een mooi groeiproject met ABK voor ogen. Daar zie ik voorlopig weinig van na de overname door Bank van Breda.”

CMNE en BKCP hebben de bladzijde omgedraaid, zegt Lembrechts. “Kort daarop kregen wij de kans om het dossier Citibank België te bekijken, en begin dit jaar volgde OBK. Op die manier boden zich voldoende opportuniteiten aan om onze positie op de markt te verstevigen. In Antwerpen kunnen we nu via het net van Citibank de distributie uitbouwen. Ik sluit niet uit dat we op termijn ook in die kantoren producten voor ondernemingen en zelfstandigen zullen aanbieden. Dat is nog niet voor morgen, maar misschien iets voor binnen twee tot drie jaar.”

Met de overname van de laatste regionale kas van het Beroepskrediet, het Onderlinge Beroepskrediet (OBK) uit Gent, en van Citibank België, krijgt CMNE/BKCP aansluiting met de middelgrote spelers op de Belgische bankenmarkt. Vooral de overname van Citibank Belgium, die door de Amerikaanse moederonderneming Citigroup te koop werd gezet, is een kwantumsprong. Die bank met een specialisatie in consumentenkredieten voegt liefst 500.000 klanten en 200 kantoren aan het distributienet toe.

OBK opgeslokt

Dan is de overname van OBK toch een stuk eenvoudiger, beaamt Lembrechts. OBK telt 22.000 klanten en bijna 50 vestigingen (9 eigen kantoren en 40 agenten). Als Beroepskrediet-afdeling in Oost-Vlaanderen heeft OBK dezelfde roots en historische achtergrond als BKCP, waardoor beide banken min of meer dezelfde activiteiten en klantenbasis hebben (zelfstandigen en kleine ondernemingen).

“Onze positionering is vergelijkbaar”, bevestigt Lembrechts. “We zijn allebei zeer actief in investeringskredieten en spaardeposito’s. De twee instellingen kunnen vlot samengaan. Voor de klanten van OBK zal er weinig veranderen. Voor BKCP betekent de acquisitie een versterking van de distributie in Oost-Vlaanderen, waar we tot nu toe ondervertegenwoordigd waren. We vergroten onze voetafdruk. Voor het einde van het jaar moet het handelsfonds van OBK aan BKCP overgedragen zijn.”

Net als in de jaren 2000 gebeurde met zeven andere regionale kassen, wordt OBK dus geïntegreerd in BKCP. De naamsverandering en de omvorming van het net moeten tegen eind dit jaar afgerond zijn. Het is niet de bedoeling kantoren te sluiten, beklemtoont Lembrechts, de commerciële medewerkers kunnen de overstap maken.

Bij OBK werken 94 mensen. Een aantal werknemers van het hoofdkantoor in Gent zal verhuizen naar Brussel, waar de centrale diensten van BKCP zich bevinden. Door de uitbreiding komen er sowieso jobs bij, zegt Lembrechts. Maar niet iedereen kan de overstap maken: “Dat zijn we aan het bestuderen. Desgevallend wordt er een sociaal plan uitgewerkt.”

De overname van OBK verliep een stuk makkelijker in vergelijking met de biedingenstrijd die zich een jaar eerder rond ABK ontwikkelde. Een verklaring kan zijn dat OBK minder winstgevend is dan ABK. De Gentse bank moest vorig jaar bovendien tientallen miljoenen afschrijven op Griekse activa op haar balans. Dat leidde tot “een negatief resultaat en een verzwakte kapitaalpositie die aangezuiverd moest worden”, zegt Lembrechts.

Volgens de CEO van BKCP kwam het initiatief voor de overname dan ook van de directie en het bestuur van OBK: “Zij zagen in dat hun bank onvoldoende schaal en draagkracht had. In het licht van de financiële crisis in Europa waren ze terecht bezorgd. Ze gingen op zoek naar een sterke referentieaandeelhouder. Wij zijn op die vraag ingegaan omdat we er een economische logica in zagen. OBK voldoet aan onze groeiverwachtingen op middellange termijn.”

BKCP verwierf begin april de meerderheid in OBK via een kapitaalverhoging van 5 miljoen euro. De bank stond tevens een achtergestelde lening van 15 miljoen euro toe.

Volgens Lembrechts zullen kleine banken het de komende jaren steeds moeilijker krijgen: “Schaal wordt belangrijker. Door de turbulentie op de markten die de kapitaalpositie kan bedreigen, maar ook door de toevloed aan regulering, die van de banken een hele organisatie voor audit en compliance vergt. Daarnaast zijn er de kosten verbonden aan de IT-infrastructuur. Het maakt een groot verschil als je zulke investeringen op pakweg drie keer zoveel klanten kan afschrijven. Daarom verwacht ik dat we de komende jaren een verdere consolidering onderaan de markt zullen zien. Je kan als bank niet meer zonder een bepaalde kritische massa.”

De grote vis Citibank

Citibank België is een veel grotere vis dan OBK, maar heeft een ander profiel. Met een balanstotaal van 3,2 miljard euro is Citibank bijna even groot als BKCP. De bank richt zich uitsluitend op particulieren. Ze beheert een spaar- en beleggingstegoed van goed 3 miljard euro en had vorig jaar 2,3 miljard euro aan kredieten in omloop. Het gros daarvan zijn consumentenkredieten. Citibank heeft een belangrijke positie in de Belgische markt van kredietkaarten en persoonlijke leningen.

“In sparen en beleggen zijn BKCP en Citibank België vergelijkbaar”, vertelt Lembrechts. “We werken allebei met een aantrekkelijke spaarrekening en een variëteit aan beleggingsfondsen die via open architectuur aangeboden worden. Dit stuk van de activiteiten zit heel erg bij elkaar in de buurt en kunnen we gemakkelijk samenvoegen.” De twee banken verschillen in het deel consumer finance en persoonlijke leningen: “CMNE en BKCP zijn niet actief in consumentenkrediet, terwijl Citibank er een leidende positie heeft.”

Daarom zal de groep moeten onderzoeken hoe ze zich op middellange termijn operationeel organiseert. “Consumentenfinanciering is een heel specifieke business”, weet Lembrechts. “We zullen bekijken of we die activiteit, waarmee weinig affiniteit is, in het BKCP-geheel integreren of of we ze misschien beter als een apart bedrijf neerzetten. De toegevoegde waarde van een activiteit als consumentenkredieten zal volgens mij groter zijn als ze de kans op autonome ontwikkeling krijgt.”

Maar dat is toekomstmuziek. De eerste prioriteit is Citibank België los te koppelen van Citigroup en de bank over te hevelen naar een eigen IT-platform. Dat zal gebeuren met de hulp van Euro-Information, een filiaal van de groep Crédit Mutuel. Het bedrijf heeft daar ervaring mee, aangezien Crédit Mutuel Strasbourg in 2008 met Citibank Duitsland een vergelijkbaar bedrijf overnam, en Euro-Information in gelijkaardige omstandigheden een nieuw informaticaplatform ontwikkelde. Lembrechts sluit niet uit dat BKCP zelf op termijn, tegen 2014 of 2015, naar dat nieuwe IT-platform zal migreren.

In afwachting van de IT-toenadering kunnen BKCP en Citibank België op korte termijn wel al op productniveau samenwerken, zegt Lembrechts: “De agenten van Citibank zijn vragende partij om naast consumentenkredieten ook hypothecaire leningen en spaarverzekeringen (tak21 of 23) aan te bieden. BKCP kan die producten leveren. Citibank heeft dan weer kredietkaartproducten die wij in ons gamma kunnen opnemen. Ook de distributieakkoorden met fondsenbeheerders kunnen we op vrij korte termijn gelijktrekken.”

Mossel noch vis

Een bankenspecialist vindt dat BKCP een imagoprobleem heeft: het is niet duidelijk waar de bank precies voor staat. Het is zo’n beetje mossel noch vis, en het samenbrengen van drie instellingen zal dat troebele imago op de markt niet meteen verhelderen. Is daar geen werk aan de winkel? “We werken daar toch al enkele jaren aan”, reageert Lem-brechts. “Maar het klopt dat dit een jong bedrijf met een vrij recente merknaam is. We geven daar steeds meer en beter invulling aan, en merken dat dat aanslaat. We scoren bijvoorbeeld zeer goed in klantentevredenheid.”

BKCP moet gewoon zijn troeven uitspelen, meent Lembrechts: “We zijn lean en mean, er zijn weinig tussenniveaus. De lijnen zijn heel kort, en dat speelt in het voordeel van de klant. Als klanten rechtstreeks contact willen met de directie van BKCP, dan kan dat. We willen echt een ‘bank op mensenmaat’ zijn. Ik weet dat bepaalde marketingtermen snel hol klinken, maar toegankelijkheid en een persoonlijke benadering zijn bij BKCP geen ijdele begrippen.”

Sinds midden vorig jaar kent BKCP een significante toename van de productie van investeringskredieten, zegt Lem-brechts: “We hebben vorig jaar 40 procent meer investeringskredieten verkocht dan in 2010. Ook in termen van deposito’s was er een belangrijke aangroei. Ik denk dat we de vruchten plukken van de vele marketinginvesteringen, maar ook van de professionalisering van ons kantorennet. We hebben vorig jaar veertig nieuwe commerciëlen aangeworven, een netto-aangroei van vijftien. Vaak ervaren mensen, met een verleden bij andere financiële instellingen.”

PATRICK CLAERHOUT

“Ik verwacht dat we de komende jaren een verdere consolidering onderaan de markt zullen zien” Paul Lembrechts

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content