RUSTELOOS GENIE

RAY KURZWEIL.

In 1965 nam de toen zestienjarige Ray Kurzweil deel aan het Amerikaanse tv-spelletje ” I’ve got a secret”. Hij klom op het podium, nam plaats achter een oude piano en speelde een klassieke compositie met een vleugje Chopin, Mozart en Beethoven. De panelleden waren verrast. Tot één van hen achterhaalde dat de klanken afkomstig waren van een computer, die naar muziek had geluisterd en daarna op eigen houtje originele noten had gereproduceerd.

De jonge Raymond Kurzweil groeide op in een arbeiderswijk van Queens, New York, als zoon van een Duitse muziekdirigent die tijdens de Tweede Wereldoorlog voor de nazi’s naar de VS was gevlucht. Op zijn twaalfde schreef hij zijn eerste computerprogramma dat later door IBM zou verdeeld worden. Als student verkocht hij een programma dat high school kids adviseerde over hun collegekeuze aan de New Yorkse uitgever Brace & World. Opbrengst: 4 miljoen frank.

In 1970 studeerde Ray Kurzweil af aan het MIT met een diploma computerwetenschappen en literatuur op zak – poëzie is tot op vandaag één van zijn grote passies gebleven. Halverwege de jaren zeventig stelde hij vast dat de toenmalige software voor optical character recognition ( OCR) niet meer dan één of twee gespecialiseerde letterstijlen herkende. Dus leende hij 150.000 dollar, startte zijn eigen firma Kurzweil Computer Products op en ontwikkelde een product dat alle lettertypes aankon.

Per toeval kwam hij zo op het idee een leesmachine voor blinden te maken die niet alleen de letters herkende, maar ze ook inscande en omzette in spraak. Het product kwam in 1976 op de markt en werd alom geprezen als de belangrijkste vooruitgang sinds de uitvinding van het brailleschrift.

De mediaheisa trok onder meer de aandacht van de (blinde) popzanger Stevie Wonder. Hij kocht één van de eerste exemplaren. In 1978 verkocht Ray Kurzweil zijn aandelen aan Xerox voor de ronde som van 6 miljoen dollar. Tot op vandaag is zijn OCR-software in het gamma van Xerox terug te vinden: onder de naam TextBridge.

Ray Kurzweil bleef ondertussen contact houden met Stevie Wonder en bezocht in 1982 zijn opnamestudio in Los Angeles. Op aandringen van de popzanger begon hij een systeem te ontwikkelen dat op kunstmatige wijze akoestische klanken kon genereren. Eén jaar later was de Kurzweil 250 een feit, een door een computer aangedreven synthesizer. In 1990 verkocht Kurzweil zijn firma Kurzweil Music Systems Inc. aan Young Chang Akki Co. Ltd., een

Koreaanse fabrikant van muziekinstrumenten.

Dankzij die lucratieve deals kon de uitvinder zich al op 39 jaar multimiljonair noemen. In 1982 stampte hij ook Kurzweil Applied Intelligence ( KAI) uit de grond, met als doel een door spraak aangedreven tekstverwerkingssysteem te maken. Ook dit lukte. In 1993 trok de hightechfirma naar de beurs ( Nasdaq). Maar dan begonnen zich opeens donderwolken boven het bedrijf samen te pakken.

In de zomer van 1994 kregen de beurswaakhond SEC en de Amerikaanse justitie lucht van een interne fraude bij het bedrijf. Het management had jarenlang kunstmatig de omzet en het winstniveau opgedreven. Prompt zakte de beurskoers in elkaar. Twee topmensen van KAI werden aangehouden en veroordeeld – Ray Kurzweil werd niets ten laste gelegd.

Vorig jaar werd KAI dan overgenomen door Lernout & Hauspie ( L&H) voor een bedrag van 53 miljoen dollar of zo’n 1,9 miljard frank. In maart 1998 kocht L&H nog een andere firma van Ray Kurzweil – Kurzweil Educational Systems, een specialist in educatieve software. Kostprijs: 20 miljoen dollar.

Ray Kurzweil werd ondertussen actief als consultant in octrooien en intellectuele eigendomsrechten. In 1993 slaagde hij erin om Wang Laboratories Inc. tijdens een volle herstructurering een unieke alliantie te laten afsluiten met Microsoft, waarbij de beeldverwerkingssoftware van Wang in elke kopie van Windows 95 werd opgenomen (mét vermelding van het logo op het pc-scherm). Marktanalisten rekenden uit dat die deal Wang zo’n 150 miljoen dollar aan additionele marktwaarde opleverde.

Vier jaar later – op elf september 1997 – lukte L&H in een gelijkaardige stunt. Microsoft investeerde toen 45 miljoen dollar (zo’n 1,7 miljard frank) in het Ieperse groeibedrijf en ondertekende een verregaand technologisch samenwerkingsakkoord. Eén van de belangrijkste adviseurs achter deze deal was Ray Kurzweil.

PIET DEPUYDT