Reykjavik of Warschau aan de Zenne

Brussel kan het volgende Reykjavik of het volgende Warschau (of een andere Oost-Europese hoofdstad) worden waar de financiële crisis ongenadig toeslaat. De Belgische regering moet alle zeilen bijzetten om de Belgische economie langs horror-scenario’s te loodsen, en heeft daarom heel weinig speelruimte om de bankdossiers op een elegante manier op te lossen.

België is niet nu, maar de voorbije jaren in deze storm verzeild geraakt, toen de beleidsmakers oogluikend (of onwetend) toelieten dat onder hun garantieparaplu drie systeembanken de hemel bestormden: Fortis, Dexia en in mindere mate KBC. Hun balanstotaal steeg voor de crisis tot 1850 miljard euro, of ruim 5 keer het Belgische bbp. België kan bijgevolg niet al deze banken en bijhorende risico’s overnemen. Tegelijk zou het ook onverstandig zijn om al onze grote banken te verkopen aan het buitenland.

Fortis Bank nationaliseren, is op zich een verdedigbare strategie, want de overheid zou de bank, zodra de rust terugkeert op de financiële markten, misschien met een meerwaarde weer kunnen verkopen. Maar voor de regering was de kous met het dossier-Fortis niet af. De belastingbetaler heeft ook al geld gestoken in Dexia en KBC, en vooral Dexia zal wellicht nog bijkomende aandacht nodig hebben. Eén grootbank nationaliseren, is misschien nog verteerbaar, maar twee of drie zou de kredietwaardigheid van België zwaar op de proef stellen, en de belastingbetaler opzadelen met veel te veel risico’s waar hij niet om gevraagd heeft. Brussel riskeert dan een Reykjavik aan de Zenne te worden.

BNP Paribas heeft genadeloos gebruikgemaakt van de zwakke Belgische onderhandelingspositie om het onderste uit de kan te halen. Weerwerk van de aandeelhouders van Fortis deed de Fransen nog eens in de portemonnee tasten, maar ook de regering heeft garanties moeten bijpassen om de noodzakelijke ‘ja, ja, ja’ van de Fortis-aandeelhouders los te weken.

Het zou voor de Belgische economie echter ook een slechte zaak zijn om alle grote banken in buitenlandse handen te laten overgaan. De economie in Oost-Europa stuikt in elkaar precies omdat de buitenlandse banken en investeerders er hun kapitaal weghalen en repatriëren naar hun thuisland waar ze van overheidssteun genieten. Een van de voorwaarden voor kapitaalsteun is immers dat deze banken de economie van het subsidiërende thuisland ondersteunen. Stel dus dat op een dag Fortis Bank, Dexia en KBC (naast het al verkochte BBL aan ING) verkocht zijn aan het buitenland, dan dreigt in crisistijden een bijzonder zware kredietschaarste in België. Dan dreigt een Warschau aan de Zenne.

Mag een relatief klein land als België dat niet bouwen aan grootbanken, zelfs als die op gezonde leest geschoeid zijn? De architecten van Fortis mochten hun wolkenkrabber bouwen van de toezichthouders, want ach, we hadden al heel wat kroonjuwelen verpatst (Petrofina, Electrabel), en het grensoverschrijdende Fortis paste in de Europese gedachte. Voor België, dat uit eigenbelang altijd zwaar heeft ingezet op Europa, is het een pijnlijk ontwaken. (T)

Door Daan Killemaes

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content