Revival

van Belgische architectuur

De Luikse ingenieur-architect René Greisch in Antwerpen, de nieuwe Vlaamse architecten in Brussel, een uitgave in drie talen over de nieuwe architectuur in Brussel en Wallonië én een gelijkaardige uitgave van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap over architectuur in Vlaanderen. De Belgische architectuur is blijkbaar aan een revival toe.

TEKST : SERGE VANMAERCKE

Tijdens de laatste maanden van 1996 stelden jonge Vlaamse architecten hun werk tentoon in Bordeaux, Frankrijk. En het moet gezegd, het was lang geleden dat er in de niet-gespecialiseerde pers in het buitenland nog iets over onze architectuur verschenen was. Zeker van de tijd van Victor Horta, Henry Van de Velde of Antoine Pompe. In een land waar bijna iedereen geboren wordt met ‘een baksteen in de buik’, hebben die bakstenen blijkbaar al lang geen grote kunst meer opgeleverd.

Maar de tijden veranderen. We hebben goede architectuurscholen. Ter Kameren, destijds gesticht door Henry Van de Velde, is wereldwijd bekend en jonge Belgische architecten zijn maar al te graag bereid vorm en functie in hun werk te combineren zonder blindelings te gehoorzamen aan de financiële eisen van vastgoedspeculanten. Normaal dus dat men in België opnieuw belangstelling begint te tonen voor architectuur. Die geestdrift is natuurlijk niet algemeen, maar er zijn toch duidelijke tekenen die op een kentering wijzen.

Een zeer interessant boek, dat verscheen in het Italiaans bij de prestigieuze Milanese uitgever Klecta, zette al de toon in 1993. Het was Marc Dubois, commissaris van de jongste biënnale Interieur in Kortrijk, die de opdracht had gekregen Belgio-Architettura, gli ultimi vent’anni te presenteren in de reeks Tendenze dell’ architettura contemporanea. Tegenwoordig zijn de artikels over architectuur en binnenhuisinrichting in kranten, bijlagen en gespecialiseerde bladen niet meer te tellen. Hoewel nog te vaak de nadruk ligt op ‘trucjes’ om het huis een andere look te geven, merkt men toch ook de neiging om de kwaliteitslat hoger te leggen. Des te beter.

De culturele instellingen

in ons land blijven ook niet achter. Het zeer dynamische deSingel in Antwerpen programmeert elk jaar een reeks architectuurtentoonstellingen. De uitstekende Stichting voor Architectuur in Brussel is nog nooit zo actief geweest en eindelijk krijgt ze ook zowat overal weerklank. De uitgeverijen van hun kant zijn van mening dat voldoende potentiële lezers de publicatie van verscheidene werken over architectuur in België rechtvaardigen. Verleden jaar publiceerde het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap de uitgave 94-95 van het Jaarboek van de Architectuur in Vlaanderen (drietalig : Nederlands-Frans-Engels) waarin uiteraard ook sprake is van Brussel, maar tevens van het architectuurbeleid bij onze buren, Frankrijk en Nederland. Afzonderlijk geportretteerd en tevens mooi in beeld genomen, doen deze ontwerpen geloven dat wij hier in een architectuurparadijs leven. Dat neemt echter niet weg dat deze opmerkelijke ontwerpen er wel degelijk zijn.

Eveneens verleden jaar publiceerde Prisme Editions ook een drietalig boek : Bruxelles Ville Nouvelle – Architectures (1989-1995). Behalve prachtig voorgestelde ontwerpen bevat dit boek ook grondige artikels geschreven door politici, critici en architecten. In de auteurslijst prijken de namen van onder meer André Jacqmain (Glaverbel), Hervé Hasquin, Christian Kiekens en Pierre Loze.

Bij dezelfde uitgever verscheen onlangs Wallonie – Nouvelle Architecture. Zonder afbreuk te willen doen aan het nut van stimuli voor Vlaanderen en onze hoofdstad, was het boek over Wallonië allicht het meest welgekomen. Deze streek heet immers minder rijk en minder dynamisch te zijn dan de rest van het land. De schitterende foto’s in dit boek bewijzen alvast dat Wallonië niet hoeft onder te doen op het gebied van architectuur, of het nu om herstructurering, herinrichting of nieuwbouw gaat. Ook al klagen vele Waalse architecten over de Waalse reglementeringen die hun creativiteit en architecturale vrijheid niet bepaald aanmoedigen.

Stichting voor Architectuur, Kluisstraat 55, 1050 Brussel. Tel : (02) 649.02.59.deSingel, Desguinlei 25, 2018 Antwerpen. Tel : (03) 248.38.00.