RESTLESSNESS – HET VERBODEN RIJK

Wie de expo ‘Het Verboden Rijk’ bezoekt, kan niet anders dan eerst door het universum van Jan Lauwers te wandelen. Dat kreeg de heel toepasselijke titel ‘Restlessness’.

Jan Lauwers is vooral bekend voor zijn theaterwerk met de groep Needcompany. Wie vertrouwd is met Needcompany of het gezelschap ooit aan het werk zag, weet dat Lauwers enorm visueel en beeldend te werk gaat. Het is dan ook geen verrassing dat de man zich in verschillende disciplines uit: hij maakt muziek, films, installaties, beeldend werk, tekeningen en collages. Allemaal behoren ze tot die ene wereld: die van Jan Lauwers.

Lauwers’ teksten, films en theaterstukken zijn niet eenduidig. Ook met zijn plastisch werk gaat hij diverse richtingen uit. Ze zijn in de eerste plaats de uiting van een rusteloze geest, het product van een kunstenaar die alles ter hand neemt en elk medium uitprobeert om zijn gedachten en emoties vorm te geven. De werken beslaan de periode 1996-2006. Ze werden in een paar series gegroepeerd: ‘The Draughtsman’s Room’ heeft veel weg van een ‘atelier van de kunstenaar’. Het brein van de artiest die onrustig zijn weg zoekt en aan allerhande dingen tegelijk denkt: van seks en erotiek tot cerebrale ontboezemingen. Voorwerpen, tekeningen en collages liggen op de vloer, sieren de muren of liggen troosteloos te wezen. In ‘Den Boomsestwg. ‘ wordt de bezoeker dan weer overvallen door monumentaal vormgegeven overpeinzingen die Lauwers maakte tijdens zijn ritten van Antwerpen naar Brussel. En de ‘Hongkong Room’, met zijn vele rode kleuren en uitgesproken tweedimensionale textuur, biedt de ideale introductie tot ‘Het Verboden Rijk’, waar Vlaamse meesters een dialoog aangaan met Chinese beeldende kunstenaars.

Het project ‘Het Verboden Rijk’ bevat nagenoeg uitsluitend klinkende namen. Vooreerst zijn er de curatoren Luc Tuymans en Yu Hui (curator van het Palace Museum in Beijing). De Chinese kunstenaars mogen dan nog voor de doorsneetentoonstellingsbezoeker onbekend zijn, Van Eyck, Rubens, Ensor, Brueghel, Spilliaert, Jordaens, Khnopff, Permeke, van Dyck, Masereel en Tytgat klinken als muziek in de oren. Laten we meteen duidelijk stellen dat het niet de bedoeling was van Tuymans om de topwerken van bovenstaande kunstenaars tegenover de Chinese artiesten te plaatsen.

Voor een westers oog komen de prachtige Chinese tekeningen – doorgaans op groot formaat – simpel en plat over. Wat meteen op de grote afstand tussen de Zuidelijke Nederlanden en China wijst. Niet alleen in afstand maar ook (en vooral) in de andere kijk op de wereld en de manier waarop aan die wereld gestalte wordt gegeven. Dat maakt ‘Het Verboden Rijk’ nu net zo boeiend en fascinerend. Je zou kunnen stellen dat West-Europese kunstenaars tussen de vroege renaissance en de jaren twintig van vorige eeuw een grotere evolutie hebben doorgemaakt dan hun collega’s in China. Niets is minder waar. In de Chinese kunst ligt de nadruk meer op de kalligrafie dan op het figuratieve. Dat heeft directe gevolgen voor het uitbeelden van ruimte en diepte.

De bezoeker ontdekt tevens de verschillende interpretaties van het genreschilderij en de benadering ervan door een (al dan niet aanwezige) religieuze ervaring. En wat met het clair-obscur in de Chinese beelden? Of het belang van de natuur?

‘Het Verboden Rijk’ is geen expo om eventjes vlug te doorkruisen. Deze tentoonstelling vraagt tijd om de verschillende benaderingswijzen en stijlen tot u te nemen en met elkaar te vergelijken. Van een ‘verrijkende’ ervaring gesproken …

Restlessness / Het Verboden Rijk: t/m zo 6/5, alle dagen (behalve ma) van 10.00 uur tot 18.00 uur en op do tot 21.00 uur in Paleis voor Schone Kunsten, Koningsstraat 10, 1000 Brussel. Info: tel. 02 507 84 30, www.bozar.be

Piet Goethals

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content