Herman Lauwers houdt van gedegen studiewerk. Dat bewees het voormalige parlementslid namens VU&ID (later Spirit) in het verleden al met boeken over het links-liberalisme. Onlangs kwam de politicus met een nieuw werk. Hij buigt zich daarin over de rol die geloof speelt in onze moderne, seculiere samenleving.
God en Allah in het land der atheïsten vangt aan met een geschiedenis van de moderniteit. Lauwers focust op de rol die de Verlichting gespeeld heeft in de westerse samenleving. Het Europese denken kwam los van de christelijke leerstellingen en de wetenschap nam een hoge vlucht. Ook het godsbeeld veranderde in de afgelopen eeuwen. Van een transcendente god die ingrijpt in de levens van mensen, werd God veelal een onbenoembaar mysterie. Vele wetenschappers gingen bovendien een agnostisch wereldbeeld aanhangen.
Centraal in het boek staat de stelling dat er in feite twee politieke uitwerkingen van de Verlichting bestaan. Enerzijds een liberaal Angelsaksisch model, dat ruimte laat voor religie, en anderzijds een Frans model, dat sinds de revolutie van 1789 een atheïstisch staatsnationalisme bepleit. Het probleem is dat de West-Europese landen beide modellen in één verenigen: een liberaal-democratische natiestaat. Dat hoefde lange tijd geen beletsel te vormen. Het christendom maakte grotendeels plaats voor atheïsme. Daarin is verandering gekomen door de komst van de islam naar Europa. Tal van vraagstukken stellen zich: het al dan niet verbieden van hoofddoeken achter loketten tot onverdoofd religieus slachten.
Voor Lauwers is het duidelijk dat de samenleving te kiezen heeft. Welk model willen we aanhangen? Dat heeft grote gevolgen voor de rol die we toekennen aan religie in de publieke ruimte. De politicus pleit zelf resoluut voor een meer Angelsaksisch model. Het communitarisme biedt kansen om polarisatie en religieus radicalisme tegen te gaan, klinkt het.
Het is interessant om te lezen hoe de links-liberaal zijn vroegere partijgenoot Bart De Wever van antwoord dient. De Verlichting die de N-VA-voorzitter bepleit, ruikt te sterk naar het Franse model, waarbij religie achter de voordeur wordt geduwd, oordeelt Lauwers. Dat denken over de scheiding tussen kerk en staat in de natiestaat wordt te zeer van boven opgelegd. Dat acht de auteur niet wenselijk. Het toeval wil dat Bart De Wever in september ook met een boek over religie voor de dag kwam.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier