Recordhouder

Roeselare juicht om het olympisch goud van Fred Deburghgraeve. Iets verder, in Ardooie, breekt de familiale Sioen-groep het Europees record voor gecoate weefsels : Sioen tekent voor ruim één kwart van de Europese productie in deze hoogtechnologische niche, investeert in een gloednieuw onderzoekslabo en gaat op de overnametoer in Europa.

De Europese marktleider in het maken van tenten, De Boer Tenten uit Bree, bracht half Atlanta onder dak. De Boer leverde 60.000 vierkante meter tentoppervlak voor het olympisch dorp en tijdelijke accomodaties voor een aantal sportdisciplines. Een groot deel van dat dakzeil draagt het stempel Sioen uit Ardooie. Ook elders is de Sioen-groep, die waterwerende gecoate weefsels en beschermkleding produceert, alomtegenwoordig zij het zelden meteen herkenbaar. Het Sioen-label is bijvoorbeeld aangebracht op kleurrijke spandoeken met reclameslogans die op de festivalweiden van Torhout-Werchter en Dranouter of langs het parcours van de Ronde van Frankrijk staan opgesteld. Men vindt het terug op voortenten van caravans, beschermkleding voor de visserijsport, vrijetijdskleding allerhande of modieuze golfuitrusting. De weefsels worden verwerkt tot schuifgordijnen die elegante jachten en plezierboten in mondaine Europese badplaatsen behoeden voor ongure elementen of blikken en tot elegante markiezen of sculpturale textielarchitecturen voor zomerse cocktails en tuinfeesten. En in kunstmatig aangelegde vijvers rust de watermassa vaak op dichtingsdoeken van Sioen, zoals in het kinderpretpark Meli of op de bodem van het Albertkanaal.

In uitgerekend één van de meest traditionele bedrijfstakken, textiel en confectie, waar het geweeklaag met de dag toeneemt, heeft Sioen handen tekort. De groep heeft zich bewust toegelegd op de productie van wereldklasse met een hoogtechnologische toegevoegde waarde. Sioen zoekt permanent naar innovaties en verzamelt wereldwijde referenties (zie kader : Van Kroatië naar Moeskroen). Met het modernste machinepark ter wereld in haar branche draait Sioen-groep (300 werknemers in België, 1200 wereldwijd) op haar maximale capaciteitsbenutting, zeven dagen op zeven, 24 uur op 24.

Het hoogtechnologisch textiel van de West-Vlaamse textiel- en confectiegroep bereikt maar uitzonderlijk rechtstreeks de eindgebruiker. Meer “banale” toepassingen van de producten in gewone werkomstandigheden zijn te vinden in bescherm-, signalisatie- en veiligheidskleding. Deze wordt gebruikt in uiteenlopende industriële sectoren : van chemie, over de bouw tot land- en tuinbouw. Andere toepassingen zijn zeildoeken voor het afschermen van vrachtwagens of nog ventilatieslangen en uniformen op maat van klanten uit de industrie of overheidsbedrijven.

DRUK OP DE KETEL.

Managers en beleidsmakers krijgen steeds meer te horen dat “druk op de ketel” productiever is dan zekerheid, een ontwikkeling die bijvoorbeeld de Amerikaanse consultant Moss Kanter aanprijst als “olympische bedrijfsspelen”. Bij de nuchtere West-Vlamingen wordt weinig met managementliteratuur geschermd en nog minder met goeroes. “Bij ons komt het uit de buik,” schertst gedelegeerd bestuurder en stichter Jean-Jacques Sioen. Zonder te wachten op de wijsheden van Kanter kenmerkt olympische bedrijfsvoering de huisfilosofie van Sioen. Sinds jaar en dag kenmerkt de onderneming zich door hard werken, responsabilisering per afdeling, delegatie van bevoegdheden, intrapreneurship, overkoepeld door een horizontale organisatiestructuur waarin vrouwen op managementniveau geen figuranten zijn. Clean and lean zijn de sleutelwoorden.

“De organisatie moet klant- en marktgeoriënteerd zijn,” schuiven de Sioens naar voor als belangrijkste verklaring voor hun succes : een gemiddelde groei van 15 % per jaar in zowat alle bedrijven en afdelingen van de groep (zie grafiek). Onder het motto : industriële service, zoals het steeds meer in elkaar schuiven van industriële productie en dienstverlening tegenwoordig in ondernemerstaal wordt omschreven. “De voordelen optimaliseren van een kleine familiaal gestructureerde organisatie met korte verbindingslijnen, dicht bij de markt, gecombineerd met de ambitie om het waar te maken in de wereldmarkt,” zo typeert Jean-Jacques Sioen het permanent zoeken naar een optimale balans tussen kleinschaligheid en mondiale gerichtheid. “Het resultaat moet een klinkende nettowinst zijn, waardoor continu nieuwe bedrijfsinvesteringen via autofinanciering mogelijk worden.”

NIEUW BEGIN.

Op 14 februari ’91 legde een hevige brand de drie toenmalige textielfabrieken van Sioen in Ardooie plat. Het hele productieapparaat ging in de vlammen op. Maar Sioen herrees als een sfinx uit de as een cliché dat nochtans zijn volle betekenis krijgt in het licht van de geleverde prestatie om in minder dan vijf jaar tijd het verloren levenswerk van dertig jaar noeste arbeid ruimschoots te herstellen. De omzet verdubbelde van 1,3 miljard frank vóór de brand tot 2,7 miljard geconsolideerd in ’95 bij een operationele cashflow van respectievelijk 60 en 348 miljoen.

In ’60 begon Jean-Jacques Sioen, samen met twee arbeiders, met het coaten van weefsels in polyestervezels. In 1967 kwam er op initiatief van zijn echtgenote, Jacqueline Zoete, een confectie-afdeling bij. Al in 1974 delokaliseerde een deel van de confectie naar het Franse Narbonne met de oprichting van CIN sa ; drie jaar later streek Sioen-confectie als één van de eerste bedrijven neer in Tunesië met CTS sa ; in 1980 kwam het confectie-atelier DPC ltd. er in Ierland bij en momenteel wordt in Calcutta Sioen Apparel India ltd. opgestart.

“Dit jaar moeten we uitkomen op een geconsolideerde omzet van 3,2 miljard en een cashflow van 380 miljoen,” pronostikeert Danny Carette, financieel directeur en gewezen consulent bij Arthur Andersen. Carette personaliseert het beperkte, maar goed opgeleide kader van een tiental jonge dertigers en veertigers waarmee de familie Sioen zich heeft omringd. “Ondanks het familiale karakter van de onderneming hebben we altijd gestreefd naar defamilialisering van het management en doorgedreven professionalisering,” stelt Jean-Jacques Sioen. In de raad van bestuur van de groep zetelen naast de vijf Sioens het echtpaar Sioen-Zoete en de drie dochters Michèle, Daniëlle en Pascale ook buitenstaanders zoals Louis Verbeke (Loeff Claeys Verbeke), Jean Van Marcke (Van Marcke/Lessius), Luc Van Steenkiste (Recticel) en Wilfried Van de Poel (Lessius). Zij deden hun intrede in ’86 in de vorm van een adviesraad en zijn sinds 1990 vaste bestuurders.

LEIDER IN EUROPA.

De markt voor pvc-gecoate weefsels is een zeer specifieke niche, die in Europa zwaarder weegt (158 miljoen vierkante meter of 35.000 ton) en kwalitatief van een hoger technologisch niveau is dan elders in de wereld (Noord-Amerika is goed voor 21.600 ton en de snelgroeiende Oost-Aziatische markt voor 29.700 ton). Sioen neemt in z’n eentje 23 % of 36 miljoen vierkante meter van de Europese markt voor zijn rekening. Van de productie wordt 95 % uitgevoerd. De hoofdbrok is bestemd voor Europa tot aan de Oeral en in bijkomende orde voor Amerika, het Verre Oosten en Australië. De nummer twee in Europa, het Duitse Hammerstein, haalt met 15 miljoen vierkante per jaar (of 9 %) minder dan de helft van Sioens aandeel in Europa. De tweede Belgische producent, Tis uit groep Wittock-Van Landegem, staat met 4,5 % op de negende plaats met 7 miljoen vierkante meter. De voorbije twee jaar groeide de Europese markt voor waterwerende pvc-weefsels met 25 %. Over dezelfde periode ’94-’96 sprong Sioen van 15 miljoen naar 36 miljoen vierkante meter of een klim met 140 %. “Na de fatale brand van ’91 zijn we meteen overgeschakeld op de meest performante machines die vandaag in deze specifieke basismarkt beschikbaar zijn,” vertelt Sioen.

Niet alleen het machinepark, het hele vijf hectaren grote bedrijfsterrein in Ardooie straalt een zelfverzekerde professionalisering uit. De sobere administratieve gebouwen werden door Jacqueline Zoete smaakvol aangekleed met strak modern designmeubilair en vooruitstrevende schilderijen.

Vóór de brand gebruikte Sioen machines die het lichtere zeildoek coatten op een maximale breedte van 1,70 meter. Deze gecoate stoffen, bestemd voor campingmaterieel, tenten en beschermkleding, zijn sindsdien onder toenemende concurrentiedruk van Oost-Europese producenten komen te staan. Een flink deel van de industriële afnemers trok immers oostwaarts. “Na de brand hebben we fors geïnvesteerd in een uniek hoogtechnologisch machinepark, speciaal in Duitsland gebouwd volgens onze richtlijnen. Wij zijn het enige bedrijf dat actief is in het segment van de zware dekzeilen tot 3,40 meter. Naast teamspirit in 36 jaar werd de productie nooit verstoord door één syndicale actie hebben deze machines onze productiviteit met 20 tot 30 % omhooggestuwd,” onderstreept Jean-Jacques Sioen.

OVERNAMES.

De recente forse stijging in oppervlakte van de gecoate weefsels is ook het gevolg van de overname midden juni ’96 van twee Franse ondernemingen : de weverij en coatingfabrikant Saint Frères (goed voor 6 miljoen vierkante meter gecoate weefsels) en het bijhorende confectiebedrijf Saint Frères Confection in Amiens. Dit tweespan vormt zowat het spiegelbeeld, kleiner in omvang, van de Sioen-groep uit Ardooie die eveneens rond twee bedrijfstakken is gestructureerd : enerzijds de zuivere textielproductie onder de noemer Sioline, die instaat voor twee derde van de geconsolideerde groepsomzet, en anderzijds de confectiepoot met als merknaam Baleno (zie schema). Beide afdelingen van de Sioen-groep want zo klinkt de nieuwe benaming voor de in ’90 opgerichte vennootschap Sihold nv waarin de familiale belangen zijn ondergebracht zijn onderling intens verweven, maar functioneren toch als twee aparte entiteiten. “Voor het dagelijks management blijft elk van ons op zijn terrein,” lacht Jacqueline Zoete, gedelegeerd bestuurder van de confectie-afdeling (1 miljard omzet).” Dochter Daniëlle (30 j.) neemt de commerciële leiding van Baleno voor haar rekening. De oudste dochter Michèle (31 j.) neemt de algemene, dagelijkse leiding waar van Sioline. Pascale (28j.) leidt de grondstoffenproducent EMB nv in Bornem.

De divisie Sioline omvat vijf productie-eenheden en een verkoopkantoor in Duitsland. “Sioline beweegt zich in kapitaalintensieve nichemarkten. Onze producten horen meer thuis onder de noemer chemie dan textiel. Wat Sioline betreft, kan er geen sprake zijn van delokalisatie. Integendeel. We brengen de afdeling Sioen Fabrics vanuit Kroatië, waarnaar we na de brand waren uitgeweken, terug naar België. Maar wel in Moeskroen. We zouden nog vier hectaren grond voor uitbreiding willen kopen in Ardooie dit is tenslotte onze thuisbasis. Helaas maalt de Vlaamse administratieve molen zo traag dat Moeskroen onze nieuwe uitvalbasis wordt,” vervolgt Jean-JacquesSioen (zie kader : Van Kroatië naar Moeskroen).

“Sinds 1994 zijn we op de overnametoer. Eerst met het Ierse Conerrigal, een producent van beschermingskledij tegen kettingzagen (50 miljoen omzet), het jaar daarop met de verwerving van een concurrent-confectiefabrikant TTE sa in Rouen (100 miljoen omzet). Sioline zal vooral moeten groeien door overnames,” zegt Danny Carette. Deze divisie kende de sterkste groei (79 % in ’94, 45 % in ’95, 26 % dit jaar). “Naar de toekomst toe mikken we hier op een jaarlijkse groei van 10 %. Ruim 80 % van de 2 miljard omzet van Sioline komt uit coatingweefsels. Ardooie draait op volle capaciteit voor massaproductie, terwijl de nieuwe aanwinst Saint Frères flexibeler kan inspelen op nieuwe producten. Saint Frères heeft daarvoor de geschikte apparatuur. Daar zit heel wat potentiële expansie voor Sioline in nieuwe nichemarkten en producten die we met onze machines in Ardooie niet kunnen produceren,” situeert Jean-Jacques Sioen het strategisch belang van de recentste acquisitie. Concreet betekent dit dat Sioen-groep door deze Franse aanwinst onder meer weefsels zal fabriceren voor flexibele boten, militaire dekzeilen met infraroodweerkaatsing en camouflagezeilen.

EMB nv maakt pasta’s voor het pigmenteren van allerlei pvc/pu-producten voor de Sioen-groep en voor derden. De omzet klom van 30 miljoen in ’90 naar 364 miljoen dit jaar. De overname in ’94 van concurrent Breughel-P Color in Bornem zorgde voor een doorgedreven integratie. EMB wordt momenteel verder uitgebreid met een nieuwe productie-eenheid van pe/pp-granulaten voor het kleuren van harde plastics. Coatex nv in Poperinge, 100 miljoen omzet, is eveneens aan uitbreiding toe. Deze reconversiemaatschappij legt zich toe op de verwerking van gecoate weefsels en folies voor het waterdicht maken van vijvers, van stortplaatsen, mestbekkens en graansilo’s. Coatex versnijdt en last ook gecoate stoffen voor onderdelen in de automobielindustrie.

VERNIEUWEN.

Jacqueline Zoete rust inmiddels niet op haar lauweren. Na de recente overname van TTE in Rouen en de oprichting van een confectiefabriek in India, stelt zij nieuwe groei van de confectiepijler in het vooruitzicht door bijkomende overnames. “We waren één van de eerste bedrijven in de confectie die hier wegtrokken,” vertelt ze. Baleno/Sioen startte in ’77 met tien stiksters in Tunesië, vandaag staan daar 600 mensen op de loonlijst van Baleno. Daarnaast zijn er nog 300 exclusief voor ons merk bedrijvig bij onderaannemers. In ’80 kwamen er 150 werknemers bij in Ierland.

“Het zijn altijd 100 % eigen bedrijven, geen joint ventures, maar we werken wel met lokale managers. Ook in India zal dat het geval zijn. Quick respons speelt mee in Ierland en Frankrijk. Beide landen zijn goedkoper dan België Frankrijk zelfs 30 %, maar bovendien gaan ook beschermkleding, sportkleding en bedrijfsuniformen met de mode mee. Er wordt een vernieuwende look gevraagd, iets waarmee onze stilistes in Ardooie creatief bezig zijn,” legt Jacqueline Zoete uit. De cad/cam-afdeling Siotec zorgt voor constante vernieuwingen qua product, look en design. In Ardooie stelt Baleno tachtig mensen tewerk, een duizendtal is actief in de buitenlandse productieateliers. In India wordt gestart met honderd man.

“Dit is een zwaar concurrentiële markt. Er zijn maar twee mogelijkheden : voortwerken of stoppen. De grondstof hebben we via Sioline voor 60 tot 70 % in huis. Dus spelen we op kwaliteit (Iso 9001), op volumes en creativiteit. We ontwerpen en vervaardigen functionele en innoverende persoonlijke beschermkleding. Alle modellen zijn CE-gecertifieerd ( nvdr overeenkomstig de Europese wetgeving),” verzekert de gedelegeerd bestuurder van de confectie-afdeling.

Siotec doet de technologische opvolging en informatisering van de productie in de diverse landen. Zoals voor de andere producten van Sioen-groep verkoopt Baleno evenmin rechtstreeks aan de eindverbruiker, maar via de grootdistributie, gespecialiseerde grossiers en aan bedrijven ( private labeling). Het productengamma gaat van regenkleding over bosbouwkleding, beschermkleding voor de chemische industrie tot modieuze jacht- en golfkleding.

Op de vraag of de Sioens met vakantie gaan, volgt een schaterlach : “We werken het hele jaar door. Vijftig weken per jaar leven we tussen de valiezen.” Waarop Jean-Jacques Sioen zijn echtgenote onderbreekt : “Jij, ik niet. Zij reist voordurend tussen haar ateliers.” Vakantie is dus uitblazen thuis. Of toch niet ? In het Verre Oosten staat een modern confectie-atelier te koop. Snel overwippen en daarna toch even uitblazen in een exotisch resort tussen de orchideeën ?

ERIK BRUYLAND

HET ECHTPAAR SIOEN-ZOETE (SIOEN-GROEP) Onder impuls van alle deelbedrijven groeide de geconsolideerde omzet jaarlijks gemiddeld met 15 %.

EEN BREDE WAAIER VAN TOEPASSINGEN In vrijetijdssfeer en meer industriële sectoren.

DANIELLE (BALENO), MICHELE (SIOLINE) EN PASCALE (EMB) Na studies economie bewuste stap naar het ondernemerschap.