De Europese hygiënenormen worden steeds strenger. De Belgische zuivelindustrie kiest tussen paniek en beheerst zelfvertrouwen.
De productiehal van de Langemarkse ijsroomgigant Ysco lijkt zo te komen uit de film Modern Times. De ruimte wordt overheerst door een wirwar van buizen, rijpingstanks en plastic kuipen met slierten ijs. Een oorverdovend lawaai klinkt door de ruimten. Ysco is de grootste ijsmaker van de Benelux en haalde in 1994 een omzet van 2,3 miljard frank. In 1995 verliet voor de eerste keer in de geschiedenis meer dan 60 miljoen liter ijs de fabriek. De 420 werknemers zorgen voor een export van 85 %, voornamelijk naar de buurlanden.
De Belgische dochter van zuivelgigant Belgomilk is met haar machinale, cleane productie klaar voor de EU-richtlijn 93/43, die sinds 15 december 1995 van kracht is. De richtlijn bepaalt dat elke schakel in de voedingsproductieketen, na de primaire landbouwproductie, moet zijn uitgerust met het HACCP-systeem. HACCP staat voor Hazard Analysis of Critical Control Points en is een stringent programma voor voedingshygiëne, met erg verregaande en gedetailleerde bepalingen. Microbiologische, chemische en fysische besmettingen worden in de kiem gesmoord. “Het HACCP-concept was relatief nieuw. Ysco behaalde in maart 1993 weliswaar de Iso 9002-norm,” zegt Nico De Cuyper, verantwoordelijk voor product development. Samen met collega Tom Claerbout implementeerde de nog jonge De Cuyper via een eindverhandeling voor de Vlerick School voor Management het HACCP-systeem bij Ysco. “HACCP is geen torenhoge kost. Via ons Iso-systeem gebeurden al veel vernieuwingen. Overigens is de investering van het HACCP-systeem moeilijk te meten. Wat is de kost van een extra controle ? Daar kan je tegenover stellen : wat is de kost van een klacht ? De veiligheid van de consument wordt verhoogd. Maar de baten zijn eveneens moeilijk te berekenen. Een probleem wordt onbewust opgelost, via preventieve controle in de hele keten.”
PANIEK.
Wouter Lockx, secretaris van de Unie van de Belgische Zuivelindustrie ( UBZI), is er minder gerust in. “Er heerst paniek bij de zuivelproducenten,” stelt hij kortweg. Zowel in België als in de andere EU-landen. “Niemand geloofde in de inwerkingtreding. De omschakeling werd vooruitgeschoven. Nu wordt de producent plots geconfronteerd met een nieuw concept van hygiënische vereisten. De grootste slachtoffers worden de kleine kaas- of yoghurtmakers,” vreest Lockx. “De grote zuivelproducenten hebben de nodige knowhow in huis. Gaan de artisanale bedrijfjes externe adviseurs inschakelen ? Die dure adviseurs kunnen niet waarborgen dat het juiste HACCP-systeem wordt ingezet. Met gevaar van een intrekking van het mandaat tot productie, bij een eventuele controle.”
Dat wordt tegengesproken door Luc Laumen, baas van de Limburgse kmo-kaasmaker Fabrelac. Zijn succesproduct is de mozzarella. Vorig jaar klom de omzet naar 190 miljoen frank (zie ook Trends, 8 juni 1995). “HACCP is weliswaar opgelegd, maar ik bekijk het positief. Het komt ons imago ten goede, want het garandeert kwaliteit. De implementatie van het HACCP-systeem is geen gigantische investering. Het is een fase in een proces naar meer kwaliteit.” Laumen investeerde in de bouw van een labo. En hij nam een voedingstechnoloog in dienst voor de kwaliteitscontrole. “De investering bestaat vooral uit heel veel tijd steken in het doornemen van papierwerk.”
AUDIT.
Ysco werkte twee jaar aan de HACCP-norm, Fabrelac startte ermee half juni vorig jaar. De meeste bedrijven waren al goed op weg door het werken aan een Iso-norm. Piet Van Toernout, productiechef bij Olympia (2,3 miljard omzet in ’95), had eind vorig jaar zijn HACCP-procedure afgerond, in ’96 volgt de Iso-norm.
“De voornaamste investering is tijd,” bevestigt Jef Mottar, productiechef bij Inza. Inza is een dochter van de Belgische Zuivelunie ( BZU) en zorgde met haar 230 werknemers voor de helft van de 5,7 miljard omzet van BZU in 1994. “Het HACCP-systeem bracht weinig extra kosten mee. Een investering in een nieuw sterilisatie-apparaat drong zich vroeg of laat toch op. We hebben geen extra personeel aangeworven, geen consultancy gevraagd, alles gebeurde intern.”
Een zaak gebeurde wel extern : eind december lag een audit klaar over de implementatie van de Iso 9001-norm, met daarin begrepen een luik HACCP. ” No problem,” vat Mottar de goede uitslag samen. Ook Ysco liet in februari, met succes, een audit uitvoeren. Die externe evaluatie zet de kroon op het zuiveringswerk voor de Belgische zuivelgiganten.
WOLFGANG RIEPL
NICO DE CUYPER (YSCO) De nieuwe Europese norm komt de veiligheid van de consument ten goede.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier